Линклар

Шошилинч хабар
25 апрел 2024, Тошкент вақти: 21:45

Америкаликлар фуқаролик ҳуқуқлари бузилаëтганидан шикоят қилишмоқда.


Акрам Файзулло 2001 йил 11 сентябр фожеаларидан қисқа вақт ўтгач¸ Қўшма Штатлар Конгресси “Ватанпарварлик Акти”¸ деган янги қонун қабул қилди. Мазкур қонун АҚШ Адлия вазирлигига терроризмга қарши курашда кенг салоҳиятлар берди.

Аммо маълумотларга қараганда¸ ушбу қонун Америкада инсон ҳуқуқларининг поймол этилишига сабаб бўлмоқда. “Нью-Йорк Таймс” газетаси ëзишича¸ ҳуқуқ-тартибот органлари ходимлари янги қонунга кўра ҳибсга олинган кишиларнинг фуқаролик ҳуқуқлари ва эркинликларини бузмоқдалар. 11 сентябрдан кейин қамоққа олинган баъзи араблар ва мусулмонлар калтакланган.

“Нью-Йорк Таймс” газетаси жорий йилнинг биринчи ярмигача 34 одам газета редакциясига қўнғироқ қилиб¸ АҚШ Адлия вазирлиги ходимларидан шикоят қилганини билдирди.

Шундай шикоятларнинг бирида ëзилишича¸ маҳбусга тиббий ëрдам кўрсатаëтган шифокор беморга “агар менда салоҳият бўлганда эди¸ сен ва сенга ўхшаганларнинг барчасини қириб ташлаган бўлардим”¸ деган.

“Нью-Йорк Таймс” газетасига билдирилган бошқа бир шикоятга кўра¸ қамоқхона назоратчиси ботинкасини тозалаш учун мусулмон маҳбусга кўйлагини ечишга буйруқ берган.

Вашингтонда жойлашган Херитэж жамғармаси тадқиқот маркази таҳлилчиси Пол Розенвэг терроризмга қарши курашиш учун қабул қилинган қонун суиистеъмол этилаëтганини тан олди. Аммо таҳлилчи ҳукумат ўз салоҳиятини суиистеъмол қилаëтган-қилмаëтганини текшириш учун Америкада махсус механизмлар яратилганини қайд этди:

“Азият чеккан шахслар ëки Америка фуқаролик эркинликлари иттифоқига ўхшаган гуруҳлар ҳукумат томонидан қилинаëтган суиистеъмоллар туфайли судга мурожаат қилишлари мумкин. Айни пайтда¸ Конгресс ҳам ҳукуматдан тушунтириш беришни талаб қилиш салоҳиятига эга”¸ - дейди Пол Розенвэг. Таҳлилчи фикрича¸ ўз қонунларини ўзи суиистеъмол қилишига йўл қўймаган соғлом демократик тизимдагина шундай механизмлар мавжуд.

Аммо Қўшма Штатлар маъмуриятидаги суиистеъмолларни текшириш салоҳиятига эга бўлган маҳкамалар ҳар доим ҳам ўзига берилган салоҳиятдан фойдаланмайди. Мисол учун¸ ўтган ойда Вашингтондаги шикоят аризалари билан шуғулланувчи федерал суд ҳукумат 11 сентябр фожеаларидан кейин ҳибсга олинган тахминан 1¸200 одам исм-фамилияларини ошкор этмасликка ҳақи бор¸ деб ҳукм чиқарди. АҚШ расмийларига кўра¸ агар ҳибсдаги шахсларнинг исм-шарифлари эълон қилинса¸ террорчилар ҳукумат 11 сентябр ҳужумлари юзасидан қандай текширув олиб бораëтгани ҳақида муҳим маълумотга эга бўлиши мумкин.
Вашингтондаги Америка Исломий алоқалар кенгаши вакили Иброҳим Хупернинг қайд этишича¸ суднинг бундай қарорлари АҚШ Адлия тизими кўп ҳолларда ҳукумат қарашларини инобатга олаëтганини кўрсатмоқда.
“Адлия тизими ҳукуматдаги суиистеъмолларни текширмоқда. Аммо судялар ҳукуматнинг хавфсизликка оид барча хавотирларини эътиборга олаëтганига гувоҳ бўлмоқдамиз”¸ - деди Иброҳим Хупер.
Таҳлилчи Пол Розенвэг¸ терроризм таҳдидига қарши кураш давомида¸ давлат ўз фуқароларини ҳимоя қилиш билан бирга¸ уларнинг ҳуқуқлари ва эркинликларини ҳурмат қилишни ҳам унутмаслиги кераклигини таъкидлади.
XS
SM
MD
LG