- Охирги бажарилаëтган асарлар кўп йиллар давомида режалаштириб қўйилган асарлар. Табиат манзараси билан қанақадир катта муаммолар ҳал қилинди деб айтиш қийин.
Лекин инсон ўзининг ҳаëтига¸ ўзининг кўнглида бўлаëтган кечинмаларга нисбатан манзара орқали кўпроқ гапириб¸ кўпроқ нарсани тушунтира билиш мумкин¸ дейди Ғафур Қодиров.
Ғафур Қодировнинг таржимаи ҳоли бошқа ўзбек рассомларникига ўхшайди.
1958 йил туғилиб¸ Тошкентдаги Бенков номли рассомлик билим юрти рангтасвир бўлимини 1978 йил тугатган Ғафуржон Москвадаги Суриков номли санъат академиясида таниқли санъаткорлар қўлида таҳсил олиб¸ Ўзбекистонга қайтди.
Маҳобатли рассомчилик¸ деворий суратлар устаси касбини эгаллаган Ғафур Қодиров кейинчалик дастгоҳли рассомлик билан шуғулланди.
Пластик ифодаларнинг оддийлиги¸ рангларнинг ëрқинлиги ва мавзу жўнлиги тагидаги сирлилик Ғафур Қодиров ижодига хос хусусият.
Ғафур Қодировнинг "Фарғона йўли" асари унинг машҳур картиналаридан биридир.Масалан¸ унинг “Фарғона йўли” асарига назар ташлар эканмиз¸ сафар олдидан ҳис қиладиганимиз бир дунë кечинмаларга ошно бўламиз.
- Ҳар битта асарнинг ўзининг келиб чиқиши¸ тарихи бўлади¸ дейди Ғафур Қодиров.
Ғафур Қодировнинг “Фарғона йўли” асари Чингиз Айтматовнинг Жамила қиссаси қаҳрамони рассом бола чизган асарни эслатади.
- Йўлнинг маъноси жуда ҳам чексиз маъно. Ҳаëтда ҳар бир инсоннинг йўли бўлади. Бу йўл ўзининг оддийлиги билан инсонга яқин туради деб ўйлайман.
Ҳозирги вақтда жуда кўп инсонлар Тошкентга келиб яшайди¸ ўқийди. Асарни кўрганда¸ уларда қанақадир ҳаяжонли ҳислар уйғониши табиий деб ўйлайман.
Сабаби¸ бу қуëш энди кўтарилаëтган пайтда олинган. Мен ўйлайманки¸ асарнинг оддийлиги унинг инсонларнинг кўнглига етиб боришига хизмат қилади¸ дейди Ғафур Қодиров.
Ғафур Қодиров ижодининг илк йиллариданоқ тилга тушган рассом. Бундан 20 йил олдин унинг асарлари Париждаги кўргазмага қўйилган ва рассомнинг ўзи Францияда ижодий таҳсил олган эди.
- Кўргазмаларда ҳар доим одам гавжум. Тасвирий санъатга ҳамма ҳам қизиқавермайди¸ ҳамманинг унга хоҳиши¸ вақти бўлмаслиги мумкин. Ҳозирги шароитни вақтинча деб ўйлайман.
Мана яқинда Москвада бўлиб қайтиб келдим. Москвада ҳам инсонлар ҳам моддий томондан¸ ҳам маънавий томондан яшашга ҳаракат қилишаяпти. У жойларда ҳам бу муаммо бор.
Ҳар бир одамнинг савияси унинг ëши катта ëки кичик бўлишидан қатъий назар Оллоҳ томонидан берилган даражаси орқали қабул қилинади деб ўйлайман¸ дейди Ғафур Қодиров.
Ғафур Қодиров биз билан елкадош¸ замондош бир рассом. Рассомнинг қалб кўзи доимо очиқ бўлади.
- Жамиятимизда бўлаëтган ўзгаришлар рассомлар назаридан четда қолаëтгани йўқ. Рассомларнинг ижодларига¸ бажараëтган асарларига эҳтиëж жуда катта. Бу фақат бизнинг республикамиз нуқтаи назаридан эмас.
Ҳозирги кунда ўзбек рассомларининг асарларини Вашингтонда ҳам¸ Европада ҳам¸ Японияда ҳам кўриш мумкин. Ўзбекистонда шахсан мен ўзим ўзбек рассомларининг асарларини коллекция қилаëтган¸ шахсий галереялар ташкил қилаëтган одамларни биламан.
Оддий ишчи одамлар ҳам ўзи учун¸ кўнгли учун рассомларнинг ишини уйида сақлаш имкониятига эга¸ дейди Ғафур Қодиров.
Ғафур Қодиров яратган “Товус”¸ “Давроннинг никоҳ тўйи”¸ “Бола кўтарган аëл”¸ “Ситора” деган асарлари аллақачон ўзбек тасвирий санъати хазинасига қўшилиб улгурди. Рассом асарларини Москва музейлари¸ Париж ва Римдаги шахсий коллекцияларда кўришимиз мумкин.
Лекин инсон ўзининг ҳаëтига¸ ўзининг кўнглида бўлаëтган кечинмаларга нисбатан манзара орқали кўпроқ гапириб¸ кўпроқ нарсани тушунтира билиш мумкин¸ дейди Ғафур Қодиров.
Ғафур Қодировнинг таржимаи ҳоли бошқа ўзбек рассомларникига ўхшайди.
1958 йил туғилиб¸ Тошкентдаги Бенков номли рассомлик билим юрти рангтасвир бўлимини 1978 йил тугатган Ғафуржон Москвадаги Суриков номли санъат академиясида таниқли санъаткорлар қўлида таҳсил олиб¸ Ўзбекистонга қайтди.
Маҳобатли рассомчилик¸ деворий суратлар устаси касбини эгаллаган Ғафур Қодиров кейинчалик дастгоҳли рассомлик билан шуғулланди.
Пластик ифодаларнинг оддийлиги¸ рангларнинг ëрқинлиги ва мавзу жўнлиги тагидаги сирлилик Ғафур Қодиров ижодига хос хусусият.
- Ҳар битта асарнинг ўзининг келиб чиқиши¸ тарихи бўлади¸ дейди Ғафур Қодиров.
Ғафур Қодировнинг “Фарғона йўли” асари Чингиз Айтматовнинг Жамила қиссаси қаҳрамони рассом бола чизган асарни эслатади.
- Йўлнинг маъноси жуда ҳам чексиз маъно. Ҳаëтда ҳар бир инсоннинг йўли бўлади. Бу йўл ўзининг оддийлиги билан инсонга яқин туради деб ўйлайман.
Ҳозирги вақтда жуда кўп инсонлар Тошкентга келиб яшайди¸ ўқийди. Асарни кўрганда¸ уларда қанақадир ҳаяжонли ҳислар уйғониши табиий деб ўйлайман.
Сабаби¸ бу қуëш энди кўтарилаëтган пайтда олинган. Мен ўйлайманки¸ асарнинг оддийлиги унинг инсонларнинг кўнглига етиб боришига хизмат қилади¸ дейди Ғафур Қодиров.
Ғафур Қодиров ижодининг илк йиллариданоқ тилга тушган рассом. Бундан 20 йил олдин унинг асарлари Париждаги кўргазмага қўйилган ва рассомнинг ўзи Францияда ижодий таҳсил олган эди.
- Кўргазмаларда ҳар доим одам гавжум. Тасвирий санъатга ҳамма ҳам қизиқавермайди¸ ҳамманинг унга хоҳиши¸ вақти бўлмаслиги мумкин. Ҳозирги шароитни вақтинча деб ўйлайман.
Мана яқинда Москвада бўлиб қайтиб келдим. Москвада ҳам инсонлар ҳам моддий томондан¸ ҳам маънавий томондан яшашга ҳаракат қилишаяпти. У жойларда ҳам бу муаммо бор.
Ҳар бир одамнинг савияси унинг ëши катта ëки кичик бўлишидан қатъий назар Оллоҳ томонидан берилган даражаси орқали қабул қилинади деб ўйлайман¸ дейди Ғафур Қодиров.
Ғафур Қодиров биз билан елкадош¸ замондош бир рассом. Рассомнинг қалб кўзи доимо очиқ бўлади.
- Жамиятимизда бўлаëтган ўзгаришлар рассомлар назаридан четда қолаëтгани йўқ. Рассомларнинг ижодларига¸ бажараëтган асарларига эҳтиëж жуда катта. Бу фақат бизнинг республикамиз нуқтаи назаридан эмас.
Ҳозирги кунда ўзбек рассомларининг асарларини Вашингтонда ҳам¸ Европада ҳам¸ Японияда ҳам кўриш мумкин. Ўзбекистонда шахсан мен ўзим ўзбек рассомларининг асарларини коллекция қилаëтган¸ шахсий галереялар ташкил қилаëтган одамларни биламан.
Оддий ишчи одамлар ҳам ўзи учун¸ кўнгли учун рассомларнинг ишини уйида сақлаш имкониятига эга¸ дейди Ғафур Қодиров.
Ғафур Қодиров яратган “Товус”¸ “Давроннинг никоҳ тўйи”¸ “Бола кўтарган аëл”¸ “Ситора” деган асарлари аллақачон ўзбек тасвирий санъати хазинасига қўшилиб улгурди. Рассом асарларини Москва музейлари¸ Париж ва Римдаги шахсий коллекцияларда кўришимиз мумкин.
