Россияпараст айирмачилар ва Украина ҳукумат кучлари ўзаро сулҳ шартларига Украина шарқидаги аксар ҳудудда амал қилмоқдалар. Аммо куну тун айирмачилар ҳужуми остида қолиб¸ ҳозирда ҳақиқий уруш манзараси тасвирига айланган Донецк аэропорти бундан мустасно.
Россияпараст қуролли гуруҳларнинг аэропортга қилаëтган тинимсиз хуружларини қайтаришга уринаëтган ҳукумат ҳарбийлари ҳам сепаратчилар ўз қароргоҳига айлантирган турар-жой ҳудудларига қарши жавоб ҳужумлари уюштирмоқда.
Донецк марказидан атиги 10 километр масофада жойлашган аэропорт биноси ҳозирга қадар вайронага айланиб улгурган – учқичлар учиб-қўнишини назорат қилувчи диспетчерлик минораси қулаб¸ учиш йўлаклари снаряд портлашларидан ўйилиб кетган.
Аэропорт бўлмай қолганига қарамай¸ бу объектнинг рамзий ва стратегик аҳамияти боис¸ ҳар иккала томон ҳам жангларни тўхтатиш фикридан йироқ кўринади.
- Айирмачилар ўзлари эълон қилган мустақил республика рамзини сақлаб қолишга уринмоқда. Мустақил республика бўлишнинг унсурларидан бири эса¸ қолган дунë билан алоқа қилиш имконини берувчи аэропортдир¸ дейди россиялик ҳарбий таҳлилчи Игор Сутягин.
Айни пайтда¸ таҳлилчиларга кўра¸ Донецк аэропорти ҳарбий аҳамиятга ҳам эга:
- Бевосита ҳарбий қимматга келсак¸ учиш йўлаклари тинимсиз ҳужумлардан сўнг деярли ишдан чиқиб бўлган. Лекин бу йўлакларни тезгина таъмирлаб¸ яна мудофаа заҳиралари олиб келувчи учқичлар учун муҳим коридорга айлантириш мумкин¸ дейди Лондондаги хавфсизлик тадқиқотлари маркази ходими Дуглас Барриер.
Айрим кузатувчилар¸ россияпараст айирмачиларнинг Донецк аэропортини қўлга олиш учун жон олиб жон бераëтгани ортида бошқа сабаблар ҳам борлигини тахмин қилмоқда.
Улар фикрича¸ айирмачилар Украина ҳукумат кучлари билан тўқнашувларда ишлатиш учун қирувчи учқичлар келишига қўналға ҳозирлашга уринмоқда.
Бундай учқичларнинг Донецк аэропортига келиш-келмаслиги ҳақида қарор бериш эса¸ тўлиғича Кремль ихтиëрида¸ дейишмоқда айрим таҳлилчилар.
Уларга кўра¸ Путин ҳукумати Украина шарқини ажратиб олишга уринаëтган қуролли гуруҳлар ихтиëрига қирувчи учқичлар беришни эҳтимолдан соқит қилмаëтир.
Таҳлилчилар фаразича¸ Кремль яқин ўтмиш тажрибасидан келиб чиқиб¸ Украина ичида Абхазия¸ Жанубий Осетия¸ Днестрбўйида қилгани каби музлатилган можаро манбаини яратишни режалаëтган бўлиши мумкин.
Номига Украина таркибий қисми сифатида қолиб¸ амалда Россия протекторатига айланадиган Донецк халқ республикаси каби ҳудудни сақлаб қолиш учун Россияга ҳарбий инфраструктура¸ хусусан¸ катта аэропорт керак¸ деган фикрда Донецк аэропорти аҳамиятини шарҳлаëтган айрим кузатувчилар.
Айни пайтда БМТ 5 сенябрь куни Украина ҳукумати ва россияпараст айирмачилар ўртасида сулҳ битими имзоланганидан бери шарқий ҳудудларда камида 331 одамнинг ўлдирилганини маълум қилди.
Апрель ойида Украина шарқида бошланган қуролли тўқнашувлар оқибатида ҳозирга қадар¸ БМТ ҳисоб-китобича¸ 3660 нафар одам ўлган¸ 8756 нафари жароҳатланган.