Freedom House халқаро инсон ҳуқуқлари ташкилоти томонидан 26 февраль куни ёйинланган йиллик ҳисоботда Ўзбекистон яна “эркин бўлмаган” мамлакат ўлароқ эътироф этилган.
Ҳисоботга мувофиқ, Ўзбекистондаги эркинлик кўрсаткичи 100 баллдан 12 баллни, сиёсий эркинлик кўрсаткичи 40 баллдан 2 баллни, интернет эркинлиги кўрсаткичи 100 баллдан 27 баллни, фуқаровий эркинликлар кўрсаткичи 60 баллдан 10 баллни ташкил этган ва бу кўрсаткичлар мамлакатни “эркин бўлмаган” давлатлар қаторига киришига асос бўлган.
Freedom House сайтида Ўзбекистон ҳақида тафсилотли ҳисобот келтирилган эмас.
“Гарчи Шавкат Мирзиёев 2016 йилда президентлик лавозимига киришганидан буён амалга оширилган ислоҳотлар айрим масалаларда ижобий ўзгаришларга олиб келган бўлса-да, Ўзбекистон ҳамон кичикроқ демократиклашиш аломатларига эга бўлган авторитар давлат бўлиб қолмоқда. Мамлакатда бирор-бир мухолифат партияси машруъ фаолият олиб боролмаяпти. Қонунчилик ва суд ҳокимияти феълан фармонлар воситасида ислоҳот ташаббуси билан чиқаётган ижро ҳокимиятининг қуроли сифатида хизмат қиляпти, оммавий ахборот воситалари эса аввалда бўлгани каби расмийлар томонидан қаттиқ назорат қилинмоқда”, дейилган ҳисоботда.
Freedom House ҳисоботида дунё аҳолисининг 40 фоизи “эркин бўлмаган” дея баҳоланган мамлакатларда, яна 40 фоизи “қисман эркин бўлган” мамлакатларда, фақат 20 фоизигина “эркин” мамлакатларда истиқомат қилаётгани қайд этилган ҳамда сайлов натижаларининг сохталаштирилиши, урушлар ва инсонларнинг ифода эркинлиги чекланиши асосий муаммолар ўлароқ саналган.
Freedom House рейтингига 195 та мамлакат ва 13 та ҳудуд киритилган бўлиб, улардаги эркинлик 25 та кўрсаткич бўйича баҳоланган. Сиёсий ва фуқаровий эркинликлар энг абгор жойлар ўлароқ Россия томонидан ишғол қилинган Украина ҳудудлари кўрсатилган. Freedom House баҳосига кўра, у ерда эркинлик даражаси манфий даражагача пасайиб кетган. Бундан сал яхшироқ вазият Тибетда (0 балл), Жанубий Судан ва Туркманистонда (1 баллдан) қайд этилган.
Жаҳондаги энг эркин мамлакат Финляндия бўлиб чиққан: бу мамлакат 100 баллга эга бўлган. Норвегия, Швеция ва Янги Зеландия 99 балл билан иккинчи ўринга чиққан.
Freedom House қайдича, умуман олганда дунёдаги эркинлик даражаси 19 йилдан буён тўхтовсиз пасайиб бормоқда.