“Ҳаммаёқ дабдала бўлди”
дейди Андижон вилоятининг Қўрғонтепа туманидан қўнғироқ қилган Неъматжон ака. Тингловчи туман бозорларида нарх-навонинг кўтарилиб бораётгани ва ижтимоий муаммолар ҳақида гапирди.
- Нарх-наво умуман осмонда. Гўштлар 15-20 минг, супермаркетларда 25 минг. Пиëз 1500 сўм, картошка 800-900 сўм. Экинлар қуриб ëтибди. Аҳвол вообше ëмон. Сув йўқ. Бу йил шундай аҳволга тушаяпти. Сув омборлари сувни бермай қўяяпти, уже. Одамлар қийналиб ëтибди. Ҳеч ким қарамайди.
Озодлик: Одамларнинг қийналиш даражасини қандай билса бўлади?
- Пахтада ғўзапоя учун ишлайдиганлар бор. Озгина буғдой беради. Буғдой ҳам бу йил хуржун бўлдию. Документда тўлди. Ўзи фактический йўқ.
Озодлик: Ғўзапоя учун ишлаяпти деганингизни қандай тушунса бўлади?
- Бир гектар ернинг ғўзапоясини олсам, тандирга ëқсам, қозон қайнатиб олсам дейди. Қишлоқларда шу аҳвол оғир умуман. Газ бермайди. Шералининг қўшиғи бор газини Уралга бериб тезак ëққан ўзбегим деган. Худди ўшалар қайтарилаяпти. Свет йўқ.
Озодлик: Сизларда энди одамлар жуда зич яшайди. Одамлар иш топиб ишлаяптими ëки Россияга кетганми?
- Россияга кетаяпти, Қозоғистонга кетаяпти, у ëқларга бориб ўлиги келаяпти. Алдаб олиб бориб, ишлатиб пулини бермасдан бир бало қилиб депортация қилиб жўнатиб дабдала бўлиб ëтибди ҳамма ëқ.
Озодлик: Мана мустақилликнинг 20 йиллик байрами бўлаяпти. Одамларда кайфият қандай?
- Байрам йўқ. Раҳбарларга байрам. Халққа қанақа байрам? Мустақил деган нарсани тушунмаймиз биз ўзи. Байрам бизда йўқ,- дейди андижонлик Неъмат ака.
“Қорақалпоқда ҳам ҳаёт оғир бўлиб боряпти”
дейди Қозоғистонда ишлаётган қорақалпоғистонлик меҳнат муҳожири Жолғаш.
- Мен Қорақалпоғистонданман. Қозоғистонда ишлаяпмиз. Қорақалпоқда аҳвол жуда оғир. Сув йўқ. Пенсия пластикда. Пластикка магазинларда нарса йўқ. У ҳам фоизга ўтиб кетган. Халққа умуман оғирда. Сизларнинг радиони тинглаймиз. Яхши передачангиз. Бўлади, молодец. Бизлар ҳам телефон қилиб аҳволимизни айтайлик дедикда. Раҳмат сизга ҳам.
Озодлик: Қозоғистонда иш борми?
- Иш бор. Шунинг орқасидан кун кўриб турибмиз. Қишлоқда иш йўқ.
Озодлик: Қорақалпоғистоннинг қайси районида яшайсизлар?
- Чимбойда. Заводларимизнинг ҳаммасини тўхтатиб ташлади. Ҳаëт оғир. Иш йўқ. Халқнинг келажакда ҳаëт кўриши қандай бўлади сув бермаса, иш бўлмаса, дейди чимбойлик суҳбатдош.
“Ўзбек ўзбекни талаяпти”
дейди Россиядаги наманганлик меҳнат муҳожири. Тингловчи ўзбекларнинг бир-бирига қайишиш ўрнига, бир-бирларини талаётганидан куйиниб гапиради.
- Мен Наманганданман. Исмим Аҳрор. Россияга келдим. Нима деса бўлади, одамга алам қиладида. Поездда келаяпмиз. Қозоғистонда турдик. Қозоқлар билан бирпас тортишдим. Битта ўзбек милиция келиб туриб “ҳей ўзбек” деяптида. Одамга алам қиладида. Қирғизистонда бўлдику уруш. "Нимага ўзбеклар ëрдамга келмайди? Ўзбексанку" дейди. “Ўзбек” деб қўяди менга. Жаҳлингиз чиқадида шунақаларни кўрганингизда. Бизнинг ўзбекларда бирлик йўқда. Шунга жоним чиқиб кетди. Ëрдам беришнинг ўрнига пул сўраяптида. Ўзбек бўлиб туриб пул сўраяпти. Мен бермадим пул. Мени поезддан тушириб қолишди. Мен ўзбекка бергандан кўра деб битта қозоққа пул бериб қайтадан ўтирдим поездга. Мени эшитаяпти ўша қозоғистонлик акалар, укалар. Органда ишлайдиган акалар борда. Акалар, бу нималар ўткинчи. Бизлар ўтиб кетаверамиз у ердан. Қозоқдан, нимадан қўрқадиган жойим йўқ. Асабингизни бузадида. Ўзингизники бўлиб туриб ўзингиздан пул сўраяпти. Тожик тожикни кўриб қолса Россияда, ëрдам беради. Бизникилар кўриб қолса, қаерликсан, қозоғистонлик ўзбекман, қаерликсан қирғизистонлик ўзбекман. Тавба қилдим. Ҳамманг бир миллатсанку. Жаҳлингиз чиқадида тўғрими ака, дейди Россиядаги наманганлик меҳнат муҳожири.
“Ўзбекни сўрайдиган борми?”
Қозоғистонда пулини миграция ходимларига олдириб, ўзи депортация бўлган самарқандлик Элнор Темиров, Ўзбекистоннинг Қозоғистондаги элчихонаси диққатини ўз ватандошларининг ҳуқуқларини ҳимоя қилишга қаратади.
- Қозоғистонга ишга борган эдик. Ишни тамом қилиб келаëтганимизда, миграционнийга тушдикда. Пулимизни ҳам олиб қўйди, депорт ҳам қилди. Олмаотада Карасайский районда Қорабоев Мақсад деган бола.
Озодлик: Сизлар ноқонуний тургансизларда-а?
- Бир ойликка қўйдирган эдик. Срогимиз тугагани ҳам йўқ эди. Разрешение работа йўқ эдида. Шундай бўлганда ҳам бизнинг пулимизни олиб қўйиш мумкин эмаску. Бизлар умумий уч киши эдик. Менда 300 доллар бор эди, танга билан 14 минг танга бор эди. Йўл пулига 100 долларни танга қилиб олган эдим. Олиб қўйди. Бир сўм қолдирмади. Бир опа бор экан посредник. Автобуслари бор экан. Тошкентда ишлаб бердик унга. 90 минг билан Олмаотадан Собир Раҳимовга келдикда. Шунга бир қизиқиб кўришнинг иложи борми? Пулимиз майли кетди Худо йўлига. 20 кун, бир ойдан бери ëтган ўзбеклар бор экан. Чиқишимиздан икки соат олдин шуларга овқат тарқатдикда бизлар. Биттаси 10 кун бўлди дейди, биттаси 22 кун бўлди дейди. Уларни ҳеч ким сўрамайдими, дейди самарқандлик Элнор Темиров.
“Қори акага раҳмат”
дейди шаҳрисабзлик тингловчи Аҳмад ака, дин уламоси Обидхон Назаровнинг Озодлик тингловчилари саволларига жавоб бергани учун.
- Ҳурматли Обидхон ака Назаров бир отахоннинг саволига жавоб бердилар. Қуръонда, шариатда мана 7, 40, йил маросимлари умуман динда кўрсатилмаганда. Мана шуни тўғри ўгит бериб, халққа тўғри тушунтирганлари учун Обидхон ака Назаровдан жуда миннатдормиз. Тани жонларини Оллоҳ доимо сиҳат қилсин. Минг афсуски, мана шундай олимлар ҳозир бизнинг ватанимиздан йироқда, дейди шаҳрисабзлик Аҳмад ака.
***************************
Муҳтарам муштарий, агар сизни ташвишга солаётган муаммолар бўлса, шунингдек, ўзингиз гувоҳи бўлаётган воқеа-ҳодисалар борасида Озодликка хабар бермоқчи бўлсангиз, бизга қўнғироқ қилинг.
SMS ва қўнғироқларингизни +420 602 612 713 ва +420 773 267 230 рақамига йўлланг.
“Эркин микрофон” сизга мунтазир!
“Эркин микрофон” рукни остида берилаëтган фикр ва мулоҳазалар оддий ўзбекистонликларнинг шахсий кўз қарашлари ифодаси ва бу мулоҳазалар учун Озодлик таҳририяти масъул эмас!
