АҚШ президенти Дональд Трамп Россия президенти Владимир Путин билан учрашуви олдидан Москва билан алоқалар ёмонлашиб кетгани учун айбни терговга тўнкади. Маълумки, 2016 йили Трамп ғолиб чиққан президент сайловига Россия аралашганига оид гумонлар ортидан тергов ишлари ҳамон давом этмоқда.
Трамп 16 июль куни Финляндия пойтахти Ҳельсинки шаҳрида Путин билан яккама-якка учрашув ўтказмоқда. 2010 йил апрелидан бери иккала мамлакат раҳбарлари бундай форматда учрашмаган эди.
Трамп билан Путин Ҳельсинкидаги Президент саройида бири кунлик саммит ўтказади. Дастлаб президентлар яккама-якка учрашади, сўнгра уларга расмий делегация аъзолари ҳам қўшилади. АҚШ давлат котиби Майк Помпео билан Россия ташқи ишлар вазири Сергей Лавров ҳам музокара қилади.
− АҚШнинг кўпйиллик аҳмоқона сиёсати ва айни пайтдаги ажина ови сабабли Россия билан муносабатларимиз ҲЕЧ ҚАЧОН бу қадар ёмонлашмаган эди, − деб ёзди Трамп Твиттерда 16 июлда АҚШ махсус прокурори Роберт Мюллер терговини назар тутиб.
Россия Ташқи ишлар вазирлиги Трампнинг ички мухолифларини ва АҚШ сиёсат намояндаларини муносабатларни яхшилашга тўсқинлик қилишда айблаб чиқди, шу билан бирга Трампнинг Твиттердаги хабарини мақтади.
Финляндия президенти Саули Ниинисто билан нонушта вақтида Трампнинг кайфияти чоғ эди. Путинга нима демоқчисиз, деган саволга у, “Биз албатта тил топишамиз”, деб жавоб берди.
“Саммитнинг аниқ кун тартиби йўқ”
Кремль матбуот котиби Дмитрий Песков саммит олдидан Россиянинг RT телеканалига, Москва учрашув осон бўлишини кутмаётганини билдирди.
‒ Икки президенти албатта Сурия масаласини муҳокама қилади, ‒ деди Песков. ‒ Барчамиз Вашингтон Эрон ҳақида қандай фикрда эканини биламиз. Бироқ айни дамда Эрон бизнинг савдо-сотиқ, иқтисодий ҳамкорлик ва сиёсий мулоқот соҳаларида ишончли шеригимиз ҳамдир. Бинобарин, бу осон фикр алмашиш бўлмайди”.
Унинг фикрича, Россия саммит муносабатлардаги тангликни бартараф этишдаги “илк қадам” бўлишидан умид қилмоқда. АҚШнинг Россиядаги собиқ элчиси Майкл Макфол ҳам мана шу эҳтиёткорлик билан айтилаётган фикрларни тасдиқлайди:
‒ Тўғрисини айтсам, учрашув чоғида бирор масала ҳал этилишига ишонмайман. Путин бунга тайёр эмас, Трамп эса бунга қандай эришишни билмайди. Иккала президентга ҳам яхши бир учрашувнинг ўзи етарли, деб ҳисоблайман.
Ҳельсинки саммитига Қўшма Штатлар сиёсий муҳитидаги бўлиниш соя солиб турибди. Мюллер Россия агентлари билан 2016 йилги президент сайловида қатнашган Трамп ёрдамчиларининг ноқонуний учрашувларига оид гумонлар терговига бошчилик қилмоқда.
13 июль куни, яъни саммит олдидан АҚШ Адлия вазирлиги 12 нафар рус разведка зобитига АҚШ Демократия партияси электрон тизимларини бузиб кирган деган айбловни эълон қилди. Улар президент сайлови кампанияси вақтида ўғирланган электрон почта хабарлари ва бошқа маълумотларни матбуотга сиздиргани айтилмоқда.
Оқ Уй 14 июлда Конгресс етакчи аъзоларининг Путин билан учрашувни бекор қилиш тўғрисидаги даъватини рад этди.
Трамп 12 июль куни Брюсселда НАТО саммитидан сўнг журналистлар билан учрашувида Ҳельсинкидаги музокаралар ўзаро алоқаларни яхшилашига умид қилаётганини, аммо бу “эркин учрашув” бўлишини айтди ҳамда Путинни дўст ёки душман эмас, “рақиб” деб билишини маълум қилди.
