"Прага баҳори"нинг Совет қўшнилари томонидан бостирилиши фотосуратларда

август 20, 2018

Бундан 50 йил олдин -1968 йилнинг 21 августига ўтар кечаси Совет Иттифоқи Чехословакияга бостириб кирганида фотосуратчи Либор Хайски 20 ёшда эди.Совет армияси билан тўқнашувларда 137 нафар чехословакиялик ҳалок бўлган, 500 нафардан кўпроғи оғир яраланган эди.Либор Хайски орадан 50 йил ўтиб, ўша воқеалар пайтида олган суратлари воситасида ўз хотиралари билан ўртоқлашди.

Чехословакия компартияси бош котиби Александр Дубчек раҳнамолигида бошланган ва тарихга “Прага баҳори” номи билан кирган демократик ўзгаришларни бостириш учун 1968 йилда 500 минг аскар Чехословакия ҳудудига киритилди.

Александр Дубчек социализмга инсоний қиëфа бахш этиш ниятида цензурани бекор қилган ва мамлакатда кўппартиявийлик тизимини қарор қилиш ниятида эди. Бироқ "Данубе" деб аталган босқин амалиёти Александр Дубчек бошчилигида бошланган сиëсий ва иқтисодий ислоҳотларга чек қўйди. Чехословакия истилоси 1991 йилгача давом этди.

Бошқа мақолалар Камроқ кўрсатиш

1 Бу суратда Прагага кириб келган Совет танкида кетаётган чехлар ва болалар тасвирланган. Фотосуратчи Либор Хайскининг айтишича, бу сурат 21 август куни эрталаб соат 8-9ларда олинган. “Ўша пайтда одамлар ҳали нима бўлганини, бу босқин эканини тушуниб етмаган эдилар. Улар Прагада ҳарбий ўқув машғулотлари ёки шунга ўхшаган бир тадбир ўтказилаяпти, деб ўйлаган эдилар”, деб эслайди Хайски.

2 Бу суратда ҳам осойишта дамлар акс этган. Танкда бораётган бу ёш йигитлар яқин атрофдаги қурилиш майдонидан юлиб олинган “Рухсат сўрамай кириш тақиқланади”, деган огоҳлантирув лавҳасини кўтариб олиб, ҳазил қилишаяпти. “Уларни кўрган ва ҳазилини эшитган одамлар кулиб қўйишар эди. Бу қандайдир ғайритабиий бир вазият эди… Лекин бу осойишта вазиятнинг бузилишига бир оз вақт қолганди”, деб эслайди фотосуратчи.

Хайскийнинг айтишича, Совет аскарлари прагаликларнинг бундай муносабатидан ҳайратга тушган эдилар. “Уларнинг танкдаги юришлари босқиндан кўра кўпроқ Ғалаба парадини эслатар эди”, дейди Хайский. — 3 Хайскийнинг айтишича, Совет аскарлари прагаликларнинг бундай муносабатидан ҳайратга тушган эдилар. *“Уларнинг танкдаги юришлари босқиндан кўра кўпроқ Ғалаба парадини эслатар эди”,* дейди Хайский.

4 Либор Хайскининг айтишича, Совет танкларининг Прагага киритилишидан асл мақсад аниқ бўлгач, чехлар уларга тинч йўл билан қаршилик кўрсатишга ҳаракат қилишган. Бироқ Совет аскарлари чехлар ва словакларга: “Биз сизларга ёрдам бергани келдик. Бу ерда контрреволюция бўлаяпти. Биз сизни ғарбдан ва унинг эксплуатациясидан қутқарамиз”, деган гапларни айтишган. Кўпчилик аскарлар эса аслида нима бўлаётганини тушуниб етмаган ҳам.

Давомини ўқинг

Линклар

Ижтимоий тармоқлар

"Прага баҳори"нинг Совет қўшнилари томонидан бостирилиши фотосуратларда