Дунë иқтисодининг 90 фоизга яқинини назорат қилувчи 20 давлат раҳбарлари пайшанба куни Лондонда глобал инқироздан чиқиш борасида бир тўхтамга келдилар.
Пайшанба тонгда катта йигирмалик раҳбарлари бирин-кетин Лондондаги Эксел марказига кириб келар экан¸ уларни анжуман мезбони¸ Британия Бош вазири Гордон Браун билан қучоқ очиб қарши олди.
Бир-бирига жилмайиб¸ бир-бирининг елкасига қўл ташлаганча кўришаëтган раҳбарлар¸ тўйга келган меҳмонларни эслатди.
Аммо теле ва фотокамералар учун ëпиқ бўлган эшиклар ортида¸ уларни тўй эмас¸ балки инқироз ботқоғига ботиб бораëтган дунë иқтисодини қутқариш каби ўта мушкул масалада ўта мушкул қарор бериш вазифаси кутаëтган эди.
Энг мушкули¸ бу қарорни икки-уч соат ичида қабул қилиш босимидир.
Муросага келиш лозим бўлган масалалардаги жиддий бўлинишга қарамай¸ Гордон Брауннинг саммит очилишида қилган баëноти анча некбин янгради.
- Қўлларингизга теккан расмий ҳужжат орамизда мавжуд тавофутнинг имкон қадар муросавий келишувга келтирилгани ифодаси эканига ишонаман¸ деди саммит мезбони.
20 давлат раҳбарлари ўртасидаги асосий келишмовчилик эса¸ ҳукуматнинг инқироздан чиқиш учун солиқ тўловчилар пулидан яна қанча сарфлашию жаҳон молия тизимлари мурватини қанчалик қаттиқ бураш устидадир.
АҚШ¸ Британия¸ Канада¸ Япония каби йигирмаликнинг аксар ҳукуматлари иқтисодий ўсишни рағбатлантириш мақсадида яна миллиардлаб доллар маблағ сарфлаш тарафдори.
Германия ва Франция раҳбарлари эса¸ бундан буëғига халқ пулини банк ва йирик ширкатларни қутқаришга сарфлаш ўрнига¸ асосий эътиборни молиявий тизимлар фаолиятини кучлироқ назорат қилувчи қоидалар жорий этишни талаб қилмоқдалар.
Лондон саммити арафасида қўшма матбуот анжумани ўтказган Николя Саркози ва Ангела Меркел¸ агар ўз талаблари анжуман якуний ҳужжатига киритилмаса¸ уни ташлаб чиқиб кетишларидан пўписа қилдилар.
Хусусан¸ Париж ва Берлин раҳбарлари қоидаларни кучайтириш ҳақдаги умумий сўзлар ўрнига¸ масалан йирик ширкатлар ва бадавлат одамлар учун ер юзидаги жаннат ҳисобланмиш солиқсиз ҳудудларни бекор қилишга чақирдилар.
- Бугун биз янги дунë барпо этиш имконини қўлдан бой бермаслигимиз керак. Бугун биз 21 асрда яшаяпмиз ва айнан 21 асрга мос молиявий қоидалар пойдеворини ўрнатиш фурсати келди¸ деди Лондон саммити учун ҳозирланган ҳужжат лойиҳаси ғашига текканини очиқ айтган президент Саркози.
Олинган сўнгги хабарларга кўра¸ саммит якуний ҳужжатига¸ Франция ва Германия қаршилигини инобатга олган ҳолда¸ иқтисодни рағбатлантириш учун қўшимча маблағ ажратиш мажбурияти киритилмаган.
Айни пайтда¸ катта йигирмалик раҳбарлари инқироз туфайли ҳалокат жари ëқасига келиб қолган давлатларни қутқариш учун Халқаро валюта жамғармаси ихтиëридаги маблағни икки бараварга кўпайтириб¸ уни бир триллион долларга етказиш борасида ҳам келишувга эришганлар.
Жаҳондаги иқтисоди энг кучли 20 давлат раҳбарлари инқироздан чиқиш борасида баҳс этаëтган айни пайтда¸ Лондон марказидаги кенг кўламли намойишлар ҳам параллел тарзда давом этди.
Солиқ тўловчилар пули билан очкўз банкирлар ва бизнес бошқарувчиларини қутқариш режасига қаршилик кўрсатаëтган минглаб намойишчилар¸ умумиятла капиталистик иқтисод асосларини танқид қилдилар.
Айни пайтда¸ намойишчилар орасидаги алоҳида гуруҳлар глобализация¸ иқлим ўзгариши ҳамда Ироқ ва Афғонистондаги урушга ҳам ўз норозиликларини билдирдилар.
Саммит арафасида бошланган бу намойиш қатнашчиларидан айримлари чоршанба куни полиция билан тўқнашгани оқибатида¸ 80 дан ошиқ намойишчи ҳибсга олинди.
Бир-бирига жилмайиб¸ бир-бирининг елкасига қўл ташлаганча кўришаëтган раҳбарлар¸ тўйга келган меҳмонларни эслатди.
Аммо теле ва фотокамералар учун ëпиқ бўлган эшиклар ортида¸ уларни тўй эмас¸ балки инқироз ботқоғига ботиб бораëтган дунë иқтисодини қутқариш каби ўта мушкул масалада ўта мушкул қарор бериш вазифаси кутаëтган эди.
Энг мушкули¸ бу қарорни икки-уч соат ичида қабул қилиш босимидир.
Муросага келиш лозим бўлган масалалардаги жиддий бўлинишга қарамай¸ Гордон Брауннинг саммит очилишида қилган баëноти анча некбин янгради.
- Қўлларингизга теккан расмий ҳужжат орамизда мавжуд тавофутнинг имкон қадар муросавий келишувга келтирилгани ифодаси эканига ишонаман¸ деди саммит мезбони.
20 давлат раҳбарлари ўртасидаги асосий келишмовчилик эса¸ ҳукуматнинг инқироздан чиқиш учун солиқ тўловчилар пулидан яна қанча сарфлашию жаҳон молия тизимлари мурватини қанчалик қаттиқ бураш устидадир.
АҚШ¸ Британия¸ Канада¸ Япония каби йигирмаликнинг аксар ҳукуматлари иқтисодий ўсишни рағбатлантириш мақсадида яна миллиардлаб доллар маблағ сарфлаш тарафдори.
Германия ва Франция раҳбарлари эса¸ бундан буëғига халқ пулини банк ва йирик ширкатларни қутқаришга сарфлаш ўрнига¸ асосий эътиборни молиявий тизимлар фаолиятини кучлироқ назорат қилувчи қоидалар жорий этишни талаб қилмоқдалар.
Лондон саммити арафасида қўшма матбуот анжумани ўтказган Николя Саркози ва Ангела Меркел¸ агар ўз талаблари анжуман якуний ҳужжатига киритилмаса¸ уни ташлаб чиқиб кетишларидан пўписа қилдилар.
Хусусан¸ Париж ва Берлин раҳбарлари қоидаларни кучайтириш ҳақдаги умумий сўзлар ўрнига¸ масалан йирик ширкатлар ва бадавлат одамлар учун ер юзидаги жаннат ҳисобланмиш солиқсиз ҳудудларни бекор қилишга чақирдилар.
- Бугун биз янги дунë барпо этиш имконини қўлдан бой бермаслигимиз керак. Бугун биз 21 асрда яшаяпмиз ва айнан 21 асрга мос молиявий қоидалар пойдеворини ўрнатиш фурсати келди¸ деди Лондон саммити учун ҳозирланган ҳужжат лойиҳаси ғашига текканини очиқ айтган президент Саркози.
Олинган сўнгги хабарларга кўра¸ саммит якуний ҳужжатига¸ Франция ва Германия қаршилигини инобатга олган ҳолда¸ иқтисодни рағбатлантириш учун қўшимча маблағ ажратиш мажбурияти киритилмаган.
Айни пайтда¸ катта йигирмалик раҳбарлари инқироз туфайли ҳалокат жари ëқасига келиб қолган давлатларни қутқариш учун Халқаро валюта жамғармаси ихтиëридаги маблағни икки бараварга кўпайтириб¸ уни бир триллион долларга етказиш борасида ҳам келишувга эришганлар.
Жаҳондаги иқтисоди энг кучли 20 давлат раҳбарлари инқироздан чиқиш борасида баҳс этаëтган айни пайтда¸ Лондон марказидаги кенг кўламли намойишлар ҳам параллел тарзда давом этди.
Солиқ тўловчилар пули билан очкўз банкирлар ва бизнес бошқарувчиларини қутқариш режасига қаршилик кўрсатаëтган минглаб намойишчилар¸ умумиятла капиталистик иқтисод асосларини танқид қилдилар.
Айни пайтда¸ намойишчилар орасидаги алоҳида гуруҳлар глобализация¸ иқлим ўзгариши ҳамда Ироқ ва Афғонистондаги урушга ҳам ўз норозиликларини билдирдилар.
Саммит арафасида бошланган бу намойиш қатнашчиларидан айримлари чоршанба куни полиция билан тўқнашгани оқибатида¸ 80 дан ошиқ намойишчи ҳибсга олинди.