Қозоғистонда уч кундан бери президент Қасим-Жомарт Тоқаевдан Хитойга ташрифни бекор қилиш талаб этилган митинглар давом этмоқда.
4 сентябрь куни ҳам ўнлаб норозилар Олмаотада ҳокимият биноси олдига йиғилдилар. 3 сентябрда бундай намойишлар Нур-Султон, Ақтўбе ва Чимкент шаҳарларида ҳам ўтказилган эди.
Мазкур митингларни Жанўзен шаҳри аҳолиси бошлаб берган. Жанўзен шаҳрида 2-3 сентябрь кунлари юздан ортиқ одам ҳокимият биноси олдига йиғилиб, президент Қасим-Жомарт Тоқаевдан Хитойга ташрифини бекор қилишни талаб этган эдилар. Тоқаев Пекинга 11 сентябрда икки кунлик ташриф билан бориши кутилмоқда.
Аввалроқ Қозоғистон ҳукумати Хитойнинг молиявий қўллови остида мамлакатда 55та ишлаб чиқариш объекти қуришни режалаштираётгани эълон қилинганди. Намойишчилар Тоқаевни Хитойдан қарз олиш амалиётини тўхтатишга чақирдилар.
Асосан нефть ишлаб чиқарадиган Жанўзен Қозоғистоннинг нотинч шаҳарларидан ҳисобланади. 2011 йилнинг 16 декабрида қозоқ полицияси Жанўзенда норозилик намойишига чиққан нефтчиларни тарқатиш пайтида 16 нафар норозини отиб ўлдирган эди.
Сўнгги йилларда Шинжон-Уйғур мухториятида туб этник гуруҳлар, жумладан, қозоқларнинг Хитой томонидан таъқиб қилинаётгани тўғрисидаги хабарлар ортидан Қозоғистонда аксилхитой кайфиятлари кучайди.
Ўтган йили БМТ Хитойда 1 миллиондан кўпроқ уйғурлар ва бошқа мусулмон этник гуруҳлар “қайта тарбиялаш лагерлари” деб аталувчи қамоқларда сақланаётгани тўғрисида маълум қилган эди.