Атом энергияси бўйича халқаро агентлик (АЭХА) 6 сентябрь куни Россия ҳарбийлари томонидан босиб олинган Запорожье атом электр станциясидаги вазиятга доир ҳисоботини эълон қилди. Ўтган ҳафтада ўтказилган текширув якунларига кўра инспекторлар бир неча шикастланишни қайд этганлар – жумладан, ишлатилган ва янги ядровий ёқилғи омборларида ҳам.
Шунингдек, АЭХА ҳисоботида айтилишича, турбиналар мойи сақланадиган цистерналар, реакторлар турган бино яқинидаги комплекс, ўқув биноси, станцияни жисмоний ҳимоя қилиш авария тизими жойлашган бино ҳамда радиация даражасини мониторинг қилиш тизими ўрнатилган контейнер шикастлангани айтилмоқда.
Экспертлар Запорожье АЭС ҳудудида Россия ҳарбий техникалари турганини аниқлашган. Улар АЭС ҳудуди ўққа тутилганига гувоҳ бўлганлар.
Ҳисоботда станция тевараги бўйлаб демилитаризация зонасини ташкил қилиш зарурлиги таъкидланган. АЭХА бу ишда зудликда ёрдам беришга тайёрлигини билдирган. Агентлик Запорожье АЭСни ўққа тутишни тўхтатишга чақирган ва акс ҳолда, бу “ядровий ҳодиса”га олиб келиши мумкин, дея огоҳлантирган.
Запорожье АЭС вақти-вақти билан ўққа тутилади, Украина ва Россия бунда бир-бирини айблайди. Украина АЭС тевараги бўйлаб демилитаризация зонасини ташкил қилишни талаб қилмоқда, ушбу ғояни Европа Иттифоқи вакиллари, хусусан, ЕИ ташқи сиёсат бўйича мутасаддиси Жозеп Боррель қўллаб-қувватлаяпти. Россия эса демилитаризацияга мутлақо қарши бўлиб, бу электр станциясини янада қалтис қилиб қўйишини иддао қилиб келади.
АЭХА инспекторлари Запорожье АЭСга 1 сентябрь куни келиб, у ерда қарийб тўрт соат бўлганлар. Миссиянинг олти аъзоси ҳафта охиригача станцияда қолган, икки нафари эса у ерда мунтазам қолади.