Қўшма Штатлар Украинага бостириб кирган Россия қўшинлари ҳарбий жиноятларни содир этгани ҳақида илк бор баёнот берди.
АҚШ давлат котиби Энтони Блинкен номидан 23 март куни ёйинланган баёнотда Россия қўшинларининг “мўлжалсиз зарбалари ва тинч аҳолига қаратилган ҳужумлари, шунингдек бошқа жиноятларига доир ишончга лойиқ кўплаб хабарлар мавжуд”лиги айтилган.
Баёнотга кўра, Россия қўшинлари турар-жой бинолари ва касалхоналарни, мактаблар, савдо марказлари ва тез ёрдам машиналарини яксон қилган, бунинг натижасида минглаб тинч аҳоли нобуд бўлган ва яраланган.
АҚШнинг халқаро одил судлов масалалари бўйича махсус вакили Бет ван Шаак Қўшма Штатлар Украина ҳудудидаги муҳтамал ҳарбий жиноятларга доир маълумотларни йиғаётгани ва ушбу маълумотлар халқаро ташкилотлар ҳамда хорижий давлатларга тақдим этилишини урғулаган.
“Шахсий жавобгарлик бўйича якуний қарор судлар томонидан қабул қилинади”, деган Бет ван Шаак. Унинг қайдича, халқаро ҳуқуқ ва турли мамлакатлар қонунчилигига мувофиқ, содир этилган жиноятлар учун жавобгарлик олий қўмондонликдаги одамлар зиммасига юклатилиши мумкин.
Ҳарбий жиноятлар, геноцид ва инсониятга қарши жиноятлар билан боғлиқ ишларни кўриш учун махсус ташкил этилган Ҳаага Халқаро жиноят суди юрисдикциясини АҚШ ҳам, Россия ҳам тан олмайди. Бироқ, экспертлар фикрича, Россия расмийлари Испания ва Германия судларида жиноий таъқиб объекти бўлишлари мумкин, чунки ушбу мамлакатлар қонунчилигида бу каби жиноятлар учун, улар қаерда содир этилганидан қатъи назар, жазолаш назарда тутилган.
Америка судлари бошқа мамлакатларда содир бўлган ҳарбий жиноятларни, мазкур жиноятларда АҚШ фуқаролари қурбон бўлган тақдирдагина кўриши мумкин. 23 март куни АҚШ Конгресси аъзолари бош прокурор Меррик Гарлендни Украинада АҚШ фуқаролари бўлган икки журналистнинг ҳалок бўлгани факти бўйича тергов бошлашга чақиришган.