Суриштирув: Ўзбекистон Беларусга санкция остидаги “Гродно Азот” маҳсулотини сотишга кўмаклашмоқда

Санкция остидаги “Гродно Азот”да ишлаб чиқарилган карбамид ўғити Европа Иттифоқига етказиб берилмоқда. Беларусга санкцияларни четлаб ўтишга Ўзбекистон кўмаклашмоқда. Беларус суриштирув маркази Литвадаги Siena, Сербиядаги CINS суриштирув марказлари, “Рабочи Рух” ташаббуси ва Беларусдаги “Киберпартизанлар” лойиҳаси билан ҳамкорликда эълон қилган журналистик суриштирувда мана шу ҳақда гап боради.

“Гродно Азот” АҚШ ва ЕИнинг санкциялар рўйхатига 2021 йилнинг декабрида киритилган эди. Бунга завод маъмурияти 2020 йилда Александр Лукашенко режимига қарши намойишга чиққан ходимларни ишдан бўшатгани сабаб бўлган.

Санкциялар ортидан Беларусдан ЕИга карбамид сотиш ҳажми кескин камайди. Айни пайтда Ўзбекистондан ЕИга бу маҳсулотни экспорт қилиш кўпайди.

Суриштирув муаллифларига кўра, Европага ўзбек карбамиди сифатида сотилган ўғит аслида “Гродно Азот”да ишлаб чиқилган. Суриштирувда аниқланишича, Беларусдаги “Гриком” ширкати Ўзбекистондаги Wakler Exim фирмасига 2022 йилдаги шартнома асосида қиймати 885 минг евролик уч минг тоннага яқин карбамид сотган. “Гриком” “Гродно Азот”га алоқадор ширкатлардан биридир.

Муаллифларнинг аниқлашича, Ўзбекистондаги Wakler Exim Сербиядаги Wakler фирмасига алоқадордир. Ҳар икки фирма 2022 йил баҳорида рўйхатдан ўтказилган. Wakler бенефициари сифатида украиналик тадбиркор Александр Кореницин қайд этилган. Ширкатнинг 45 фоизи мазкур шахсга тегишли.

“Ўзбек” карбамидини Литвадаги Milca Baltija компанияси ҳам сотиб олган. Бу ширкат беларуслик Роман Семененга тегишли. Олди-сотди ҳужжатларида карбамид Деҳқонободдаги калий заводидан сотиб олингани таъкидланади. Бироқ бу заводда карбамид каби азот ўғитлари ишлаб чиқарилмайди.

Литвадаги “ГлобалДэТри” ширкати орқали 2023 йил февралида Европага “Гродно Азот”нинг 137,5 минг евролик маҳсулоти сотилган. Суриштирувда 2023 йилнинг олти ойида Польша уч миллион евролик олти минг тоннадан кўпроқ карбамидни сотиб олган.