Мухолифатчи Алексей Навальнийнинг Россиянинг турли минтақаларидаги штаблари 26 апрелдан ўз фаолиятини тўхтатиб туриши ҳақида эълон қилди — уларни экстремистик ташкилот деб тан олиш тўғрисидаги даъво бўйича суд қарори қабул қилингунга қадар Москва прокуратураси томонидан штаблар иши расман вақтинча тўхтатилгач, штаблар шундай йўл тутишган. Бу ҳақда, хусусан, Навальнийнинг Москва штаби телеграм-канали маълумот тарқатди.
Мухолифатчининг тарафдорлари аввалги шаклда ортиқ ишлай олмасликлари, зеро бу штаб ходимлари учун хавфсиз эмаслиги ҳақида ёзишган. Штабларнинг ижтимоий тармоқлардаги саҳифалари “эгасизлантирилади”.
Минтақавий штаблар тармоғи раҳбари Леонид Волков штаблар фаолияти тўхтатиб турилаётганини тасдиқлади. Унга кўра, прокуратура “Навальний штаблари” деган жамоат ташкилотини “тўқиб чиқарган” — бунақа ташкилот расман мавжуд эмас. Волков келгуси ҳаракатлар режасини тез орада очиқлашга ваъда берди.
Прокуратура Навальний штаблари ишини вақтинча тўхтатгани ҳақида душанба куни эрталаб маълум бўлди. Шу куни штабларни, шунингдек РФ ҳукумати томонидан “хорижий агентлар” рўйхатига киритилган ва Навальнийга алоқадор ташкилотлар — Коррупцияга қарши кураш фонди ҳамда Фуқаролар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш фондини экстремистик деб тан олиш бўйича даъво судда кўрила бошлаган.
Юқорида тилга олинган икки фонд, штаблардан фарқли ўлароқ, рўйхатга олинган юридик шахслар бўлиб, прокуратура ўз қарори билан улар фаолиятини тўхтатиб қўя олмайди, бу иш фақат суд қарори билан амалга оширилиши мумкин.
Прокуратура Навальнийга оид ташкилотларни экстремистик деб тан олишни 16 апрель куни талаб қилиб чиқди — бу пайтда мухолифатчи ҳали қамоқхонада очликни тўхтатмаган, унинг тарафдорлари эса катта митингга ҳозирлик кўришаётганди.
Прокуратура иддаосича, Навальний сафдошлари “рангли инқилоб” сценарийсидан фойдаланган ҳолда “конституциявий тузум асосларини ўзгартириш учун шарт-шароит яратиш”ни истайди.
Москва прокуратураси 26 апрель куни эълон қилган изоҳида суд қарорига қадар Навальний штаблари фаолияти тўхтатиб турилиши, чунки “фондлар ҳамда “Навальний штаблари”нинг раҳбарлари ва иштирокчилари ғайриқонуний фаолиятда давом этишаётгани”ни маълум қилган.
Бунда 21 апрель куни бўлиб ўтган норозилик акцияси назарда тутилган. Прокуратура штаблар фаолиятида қатнашишда давом этадиганларга жарима солиш билан таҳдид қилди.
Экстремистик деб тан олинганидан сўнг ушбу ташкилотлар Россияда фаолият юрита олмайди, уларнинг барча рамзий белгилари тақиқланади, ОАВ эса улар номини тилга олганида ташкилот тақиқланганини урғулаши лозим бўлади. Ташкилотлар “қора рўйхат”га тиркалгач, уларнинг нафақат раҳбарлари ва таъсисчилари, балки оддий ходимлари ва ҳатто уларга хайрия қилган чет фуқаролар ҳам жиноий жавобгарликка тортилиши мумкин.
Коррупцияга қарши кураш фонди ҳамда Навальний штаблари ишига оид материалларнинг бир қисми махфийлаштирилган. Адвокат Иван Павловга кўра, бу “икки ярим жилд махфий материал ва “хизматда фойдаланиш учун” дея белги қўйилган икки жилд бўлиб, ҳар бир жилд 200 саҳифадан иборат”.
Шунча ҳажмдаги материаллар билан танишиб чиқиш учун адвокатга икки кун вақт беришган. Павлов уларни “Алексей Навальний ва унинг тарафдорларига қарши қатағонлар солномаси” деб атаган ва нега махфийлаштирилганини тушунмаслигини айтган.
Навальний штаблари 2017 йилда – мухолифатчи сайловолди кампаниясини олиб борганида Россиянинг ўнлаб минтақаларида очилганди. Кўплаб минтақаларда улар 2018 йилги сайловлардан кейин ҳам ўз ишини давом эттирди. Штаблар норозилик акцияларини уюштиради, тарғибот материалларини тарқатади ва аксилкоррупциявий суриштирувлар ўтказади.