Линклар

Шошилинч хабар
15 март 2024, Тошкент вақти: 10:38

Халқаро хабарлар

Путин ва Си Цзиньпин: Марказий Осиё ишларига “ташқи аралашувни қабул қилмаймиз”

Россия президенти Владимир Путин ва Хитой раҳбари Си Цзиньпин Москвада ўтказган музокаралар натижасида қабул қилинган қўшма баёнотда Марказий Осиё масаласига алоҳида тўхталди.

“Янги даврда ҳар томонлама шериклик ва стратегик ҳамкорликни чуқурлаштириш тўғрисидаги қўшма баёнот”да таъкидланишича, Россия ва Хитой "Марказий Осиё давлатларининг суверенитети ва миллий тараққиётини таъминлашда қўллаб-қувватлаш бўйича ўзаро мувофиқлаштиришни кучайтиришга тайёр".

Баёнотда томонлар “рангли инқилоблар”ни содир этишга уринишлар ва минтақа давлатлари ички ишларига ташқи аралашувга йўл қўймаслиги қайд этилди.

Баёнотда Марказий Осиёдаги тинчлик ва барқарорликни сақлаш мақсадида КХШТ ва Хитой ўртасидаги ҳамкорликни ривожлантириш зарурати тўғрисида ҳам гап боради.

Хитой Халқ Республикаси раҳбари ва ҳукмрон Коммунистик партия лидери Си Цзиньпин 20 март куни уч кунлик расмий ташриф билан Москвага борган эди. 22 мартгача давом этаган ташриф Россия президенти Владимир Путин таклифига кўра амалга оширилгани айтилган.

Кун янгиликлари

Москвада “Навальний яширин штаби”га аъзо бўлганлик учун йигит ва қиз 3,5 йилданга қамалди

Москвадаги суд “Олий иқтисодиёт мактаби” миллий тадқиқот университети толибаси Алина Олехнович ҳамда шу ОТМ битирувчиси Иван Трофимовни экстремистик ташкилот фаолиятида иштирок этганликда айблаб, 3,5 йилданга озодликдан маҳрум қилиш ҳақида ҳукм чиқарди. Бу ҳақда “Медиазона” нашри хабар қилди.

Тергов тахминича, 21 ёшли Олехнович ва 22 ёшли Трофимов “Россия ҳудудида қўпорувчилик фаолияти билан шуғулланадиган” Алексей Навальнийнинг яширин штаблари тармоғига алоқадор бўлишган.

Талабалар 2023 йил июлида қўлга олинган. Даставвал суд уларни уй қамоғида сақлаш ҳақида қарор чиқарган, бироқ орадан икки ҳафта ўтгач, улар тергов ҳибсхонасига кўчирилган. Улар суд қарори чиққунига қадар ҳибсхонада қолганлар.

Россия расмийлари Коррупцияга қарши кураш жамғармаси ва Алексей Навальний штабларини 2021 йил июнида экстремистик ташкилотлар деб эълон қилишган. Шундан сўнг минтақавий штаблар тармоғи тарқатиб юборилган, мухолифатчининг кўплаб тарафдорлари эса жиноий таъқибга дучор бўлиш хавфи туфайли Россияни тарк этишган. Навальнийнинг ўзи Ямалдаги қамоқхонада 2024 йилнинг февраль ойида вафот этган.

2022 йил октябрида Навальний сафдошлари Россияда “партизанларнинг яширин уюшмаси”га ўхшаган штаблар тармоғи қайта тузилишини эълон қилишганди. 2023 йил майида Навальний командаси “яширин штаблар” нималар билан шуғулланаётгани (масалан, сайтларни бузиб кириш, варақа тарқатиш ва ш.к.) ҳақида гапириб беришган эди.

Чехия ташқи ишлар вазири Россияни журналист Алсу Курмашевани озод қилишга чақирди

Алсу Курмашева
Алсу Курмашева

Чехия ташқи ишлар вазири Ян Липавский Озодликнинг татар-бошқирд хизмати журналисти Алсу Курмашевани дастаклаб чиқди. Курмашева ҳибсга олингунига қадар Россияда яшаб, Чехия пойтахти Прагада ишлаган эди.

БМТ Хавфсизлик кенгашидаги баҳс-мунозара доирасида қилган чиқиши чоғида Липавский Россияни бир неча айблов бўйича 10 йиллик қамоқ жазоси хавф солаётган журналист аёлни озод қилишга чақирган.

Ян Липавский иштирок этган мунозара мавзуси уруш ва тўқнашувларнинг олдини олиш бўлган. Бошқа мулоҳазалар қатори чехиялик вазир ўз сўзида тинчлик мустаҳламланишига ҳисса қўшаётган аёллар учун, ҳуқуқбонлар, фаоллар, журналистлар ва гендер тенглик ҳимоячилари учун хавфсизлик ва қўллов муҳитини яратиш зарурлигини урғулаган.

“Қўшимча қилмоқчиманки, Чехия Россияни Алсу Курмашевани зудлик билан қамоқдан озод қилишга чақиради”, дея иқтибос келтирган Липавский сўзларидан Чехиянинг Novinky.cz нашри.

Ўз чиқиши пайтида Ян Липавский Россия расмийлари хатти-ҳаракатларини танқид қилди. Чехия ташқи ишлар вазирига кўра, Хавфсизлик кенгашининг доимий аъзоси бўлган Россия “Украинага қарши уруш олиб бориш билан очиқдан-очиқ БМТнинг моҳиятига зид иш қилмоқда ва БМТ низомидаги бутун хавфсизлик тузилмаси обрў-эътиборига путур етказяпти”.

Липавскийга кўра, Чехия ислоҳ қилинган ва аъзолари сони янада кўпайтирилган БМТ Хавфсизлик кенгаши ҳозирги мисли кўрилмаган инқирозга ечим топишни яхши эплаган бўларди, деб ҳисоблайди.

Россия ва АҚШ фуқароси бўлган Алсу Курмашева Россия расмийлари томонидан “хорижий агентлар”га оид қонунчиликни бузганлик ва Россия армияси тўғрисида “фейк” тарқатганликда айбланмоқда. Журналист аёл ўзига қўйилаётган айбловларни тан олган эмас. Унинг ҳамкасблари эса Алсу касбий фаолияти учун таъқиб этилаётганига шубҳа қилмайдилар. “Мемориал” ҳуқуқбонлик ташкилоти Курмашевани сиёсий маҳбус дея тан олган.

Қирғизистон парламенти “хорижий вакиллар тўғрисида”ги қонун лойиҳасини қабул қилди

Иллюстратив сурат
Иллюстратив сурат

Қирғизистон парламенти депутатлари 14 март куни учинчи ўқишда “хорижий вакиллар тўғрисида”ги қонун лойиҳасини қабул қилишган.

Озодликнинг қирғиз хизмати хабарига кўра, қонун лойиҳаси учун 66 нафар депутат ёқлаб, 5 нафар депутат эса қарши овоз беришган.

Хабарга мувофиқ, “хорижий вакиллар тўғрисида”ги қонун лойиҳаси парламентнинг 14 март кунги кун тартибида бўлган эмас - ҳужжат спикер ўринбосари Нурбек Сидигалиев илтимосига кўра кун тартибига киритилган ва депутатлар унинг таклифини дастаклашган.

Бунгача ҳужжат парламентнинг Конституциявий қонунчилик ва давлат тузилиши қўмитаси томонидан маъқуллангани маълум бўлган эди. Парламент депутатлари қонун лойиҳасини мазкур қўмита аъзолари киритган тузатишларни ҳисобга олган ҳолда қабул қилишган. 20 февраль куни қўмита аъзолари бўлган депутатлар қонун лойиҳасидан жиноий жавобгарликка оид меъёрни олиб ташлашган эди, лойиҳадаги қолган моддалар эса аввалгидек қолган.

“Хорижий вакиллар тўғрисида”ги қонун лойиҳаси даставвал 30 дан зиёд депутат ташаббуси билан кўтариб чиқилган, лекин кейинроқ ҳужжат танқидга учрагач, депутатларнинг бир қисми лойиҳа остига ўз имзосини қўйишдан воз кечган. Қонун лойиҳаси кўпроқ унинг асосий муаллифи бўлган депутат Надира Нарматова томонидан олға сурилмоқда. Қирғизистон учун бундай қонун ўта зарурлигини айтган Нарматова мамлакатдаги ноҳукумат-нотижорат ташкилотлари ҳар йили ўз лойиҳалари учун хориждан грант маблағлари олаётганлари, бироқ бу пулларни нималарга сарфлаётгани ҳақида ҳисобот тақдим этмаётганлари ҳақида бир неча бор гапирган эди.

Мазкур қонун лойиҳаси жамоатчилик, фаоллар ва халқаро ташкилотлар томонидан бир неча бор танқид қилинган. Улар қонун лойиҳаси фақат нотижорат ташкилотлари учунгина хатарли эмаслиги, қонун қабул қилинса, бу Қирғизистондаги кўплаб нотижорат ташкилотларининг ёпилиши ва халқаро донорларнинг кетишига сабаб бўлишини қайд этишган.

Аввалроқ Human Rights Watch, Amnesty International сингари халқаро инсон ҳуқуқлари ташкилотлари, ЕХҲТ вакиллари ва коррупцияга қарши кураш билан шуғулланувчи Transparency International халқаро ташкилотлари парламент депутатларига мазкур қонун лойиҳасини қабул қилмаслик чақириғи билан чиқишган. Бундан ташқари, Европа Иттифоқининг Қирғизистондаги ваколатхонаси қонун лойиҳаси юзасидан изоҳ бераркан, мазкур ҳужжат қабул қилинган тақдирда, бу ЕИ ва бошқа халқаро донор ташкилотларнинг Қирғизистонда ҳамкорлик бўйича ўз фаолиятини амалга оширишига салбий таъсир кўрсатиши мумкинлигини билдирган. Қонун лойиҳаси қабул қилиниши юзасидан ўз хавотирини АҚШ Давлат котиби Энтони Блинкен ҳам Қирғизистон президенти Садир Жапаровга ёзган хатида билдирган эди.

АҚШ Конгресси қуйи палатаси депутатлари TikTok’ка қарши овоз беришди

Вашингтондаги Капитолий биноси олдида TikTok ҳимояси учун акциялар ўтказилмоқда, 2024 йил 13 марти
Вашингтондаги Капитолий биноси олдида TikTok ҳимояси учун акциялар ўтказилмоқда, 2024 йил 13 марти

АҚШ Конгрессининг Вакиллар палатаси Қўшма Штатлар ҳудудида Хитойнинг TikTok иловаси фаолиятини чеклашга оид қонун лойиҳасини маъқуллашган. Қарашлари аксар масалаларда бир-бирига зид бўлган икки партия вакиллари — республикачи ва демократ депутатлар бу гал бир қадар ҳамжиҳатлик билан овоз беришган: қонун лойиҳаси депутатларнинг 352 нафари томонидан ёқланган, 65 нафар депутат эса ҳужжат қабул қилинишига қарши чиққан. CNN хабарига кўра, қонун лойиҳасига қарши овоз берган депутатларнинг 50 нафарини демократлар, 15 нафарини эса республикачилар ташкил этади.

Америкалик қонун чиқарувчиларга кўра, агар Хитойнинг ByteDance ширкати TikTok’ни

бошқа шахсга сотмаса, илованинг АҚШдаги Apple ва Google ширкатлари дўконларидаги сотуви тўхтатилиши лозим.

Чеклов тарафдорларининг урғулашларича, TikTok АҚШ миллий хавфсизлиги учун таҳдиддир. Уларга кўра, Хитой ҳукумати махсус хизматлари тўғрисидаги ўз қонунларини ByteDance ширкатига қарши ишлатиб, уларни TikTok иловасидан фойдаланаётган АҚШ фуқароларига оид шахсий маълумотларни ХХР расмийларига топширишга мажбур қилиши мумкин.

Ҳозиргача кўплаб манбалар ByteDance вакиллари Хитой ҳукумати билан алоқада экани ҳамда ширкатдан сиёсий цензура қўлланилишида фойдаланилаётгани ҳақида маълум қилишган. ByteDance бир неча бор АҚШ ва бошқа мамлакатларда тергов объектига айланган.

TikTok’ка оид қонун лойиҳаси АҚШ Сенати томонидан қабул қилиниб, президент томонидан имзоланган тақдирда, ByteDance ширкатига иловани сотиш учун тақрибан беш ой муҳлат берилади. Агар бу вақт ичида TikTok сотилмаса, CNN қайдича, Хитой иловаси АҚШдаги Apple ва Google дўконларида сотувдан олиб ташланади, бошқа сўз билан айтганда, америкаликлар ўз жиҳозларига ўрнатиш учун TikTok иловасини юклаб ололмайдилар.

Литва президенти Вильнюсда Леонид Волковнинг ҳужумга учрагани юзасидан изоҳ берди

Литвалик полициячилар Леонид Волковга ҳужум қилинган жойда, Вильнюс, 2024 йил 13 марти
Литвалик полициячилар Леонид Волковга ҳужум қилинган жойда, Вильнюс, 2024 йил 13 марти

Литва президенти Гитанас Науседа Вильнюсда Леонид Волковга қилинган ҳужум Кремль таъсири остида содир бўлганини истисно қилмайди. Бу ҳақда Литва миллий радио ва телевидениеси (LRT) хабар қилди.

Бундай нарсалар режа асосида амалга оширилишига шубҳа йўқ. Аммо мен аниқлик киритиб ўтмоқчиман: расмийлар ҳолатга баҳо бериб, текширув ўтказадилар ва умид қиламанки, айбдорларни топадилар. Ва мен бу ерда Путинга фақат битта гап айтмоқчиман: бу ерда сиздан ҳеч ким қўрқмайди”, дея билдирган Науседа.

Литва ташқи ишлар вазири Габриэлюс Ландсбергис ҳам Навальнийнинг сафдоши бўлган сиёсатчига қарши уюштирилган ҳужумга ўз муносабатини билдирган.

Леонидга ҳужум тўғрисидаги хабар бизни шокка туширди. Тегишли идоралар ишлаяпти. Жиноятчилар ўз қилмишлари учун жавоб беришларига тўғри келади”, деб ёзган вазир Х ижтимоий тармоғидаги саҳифаси орқали.

Полиция бош комиссари ўринбосари Саулюс Тамулявичюс LRTга жиноят бўйича бир неча тахмин илгари сурилаётганини айтган.

Ҳозир судгача тергов бошлатилган ҳамда биз жиноят сабаби ва унга туртки бўлган жиҳатни аниқлаш учун қўлимиздан келган барча ишларни амалга оширмоқдамиз”, дея билдирган Тамулявичюс 13 март куни. Унинг айтишича, Волковга ҳужум қилган шахс ҳозирча топилган эмас.

АҚШнинг Литвадаги элчиси Кара Макдональд Волковга қарши уюштирилган ҳужумдан шокка тушганини билдирган.

Унинг овозини ўчириш ва қўрқитишга қаратилган яқиндаги ҳаракатлардан кейин Леониднинг қатъияти ва жасорати кишини руҳлантиради. Навальний командаси Кремль қатағонлари ва шафқатсизлигига аввалда бўлгани каби очиқчасига қарши чиқмоқда”, деб ёзган америкалик дипломат X ижтимоий тармоғида.

12 март оқшомида Вильнюсда номаълум кишилар Алексей Навальнийнинг собиқ сафдоши, унинг штаблари тармоғи собиқ раҳбари Леонид Волковга ҳужум қилишган. Навальнийнинг собиқ матбуот котиби Кира Ярмишга кўра, Волковнинг “машинаси ойнасини болға билан уриб синдиришиб, юзига кўздан ёш сиздирувчи газ сепиб, кейин Леонидни болға билан ура бошлаганлар”. Ҳодиса ортидан Волков касалхонага етказилган. Бир неча соатдан кейин эса қўли гипсланган сиёсатчини касалхонадан чиқарганлар.

16 февраль куни Россия расмийлари Ямалдаги “Қутб бўриси” колониясида Алексей Навальний вафот этгани ҳақида хабар тарқатишган. Ўлим хулосасида мухолифатчининг табиий сабабларга кўра ўлгани айтилган. Сиёсатчининг тарафдорлари Навальний ўлдирилган, деган фикрдалар.

Европарламент ЕИ санкцияларини айланиб ўтганлик учун жиноий жавобгарликка тортишга оид қонунни қабул қилди

Европа парламенти биноси (архив сурати)
Европа парламенти биноси (архив сурати)

Европа парламенти 12 март кунги овоз бериш чоғида Европа Иттифоқи томонидан жорий этилган санкцияларни бузганлик ва айланиб ўтганлик учун жиноий жавобгарликка тортиш тўғрисидаги қонунни маъқуллаган. Мазкур қонун, хусусан, санкция остига тушган активларни мусодара этиш жараёнини ҳам жўнлаштириши айтилмоқда.

Янги қонунда санкциялар бузилиши деган нималар тушунилишидан баҳс этилган ҳамда унда санкцияларни бузганлик учун қандай жазолар қўлланилиши баён қилинган. Санкцияларнинг қасдан бузилишидан ташқари қонунда қурол-аслаҳа ёки қўш мақсадда фойдаланиш мумкин товарлар савдоси бўйича ҳам жиноий жавобгарлик кўзда тутилган.

Қонун қабул қилинганидан кейин ЕИга аъзо давлатлар умумий тартиб-таомилга мувофиқ бўлган миллий қонунларни қабул қилишлари лозим бўлади. Уларда санкцияларни айланиб ўтиш 5 йилдан кўпроққа озодликдан маҳрум этиш шаклидаги жиноий жавобгарликка асос бўлиши кўрсатилиши лозим. Қонунларда санкцияларни айланиб ўтишдан топилган даромадни мусодара этиш ва бунинг учун турли воситаларни ишга солиш кўзда тутилган бўлиши шарт.

Бу ҳолат санкцияларни айланиб ўтишга уринишда фойдаланилаётган активларга ҳам тегишлидир. Бу меъёр, хусусан, ЕИ давлатларига санкцияларни айланиб ўтишга уринганликда гумонланган россиялик тадбиркорлар ва ширкатлар мол-мулкини мусодара этиш имконини беради.

Россия қўшинлари Украинага бостириб кирган 2022 йил февралидан кейин Россия иқтисодиёти, бизнеси ва фуқароларига қарши ўндан ортиқ санкция пакетини қабул қилган.

Санкцияларни айланиб ўтиш бўйича қонун қабул қилинишидан мақсад Москва ва россиялик олигархларга қарши санкция босимини кучайтириш экани айтилган. Қонун европалик депутатлардан 543 нафари томонидан ёқланган, 45 нафар депутат унга қарши чиққан, 27 нафари эса овоз беришдан тийилган.

Ватикан Украинада тинчлик ўрнаши учун “биринчи шарт” Россиянинг ўз тажовузини тўхтатиши эканини билдирди

Рим папаси Франциск
Рим папаси Франциск

Ватикан Украинада тинчлик қарор топиши учун “биринчи шарт” Россия томонидан “ўз тажовузига якун ясалиши” эканини билдирди. Бу баёнот Рим папаси Францискнинг Украина “оқ байроқ остида” жасорат намоён эта олиши лозимлигига оид сўзлари Киев ва иттифоқчилари томонидан танқидий қабул қилингани ортидан Ватикан давлат котиби, кардинал Пьетро Паролин тилидан янгради. Папанинг яқин сафдоши бўлган Паролин бу баёнотни Corriere della Sera газетасига 12 март кунги интервьюси чоғида берган.

Муқаддас Минбар шу йўналишга риоя қилмоқда, оташкесим ҳақида сўрашни давом эттирмоқда ва тажовузкорлар ўт очишни тўхтатишлари лозим”, деган Паролин.

Эслатиб ўтамиз, Украина президенти Владимир Зеленский 10 март оқшомидаги видеомурожаатида Киев ва Москвага музокара столига ўтиришни таклиф этган Рим папаси Францискка - унинг исмини айтмаган ҳолда кескин жавоб қайтарган эди. Аввалроқ христианларнинг католик мазҳаби раҳбари Франциск сўзларига Украина ташқи ишлар вазири Дмитрий Кулеба ва ғарблик қатор сиёсатчилар ҳам жавоб беришган.

Россия ёвузлиги 24 февраль куни бу урушни бошлаганида украиналикларнинг барчаси мудофаада туришди. Христианлар, мусулмонлар, яҳудийлар – ҳаммаси. Мен армия билан бирга бўлган, Мудофаа кучлари сафида бўлган украиналик ҳар бир капелландан миннатдорман. Улар олд сафларда тириклик ва инсонийликни ҳимоя қилишмоқда. Улар дуоси билан ҳам, суҳбати билан ҳам, иши билан ҳам дастак бермоқда. Черков дегани шунақа одамлар билан қимматли – икки ярим минг километр нарида турволиб, яшашни истаганлар ва сени йўқ қилишни истаётганлар ўртасида виртуал воситачилик билан шуғулланаётганлар билан эмас”, дея билдирган Зеленский.

Украина президенти украиналик эркак ва аёллар қўлида қурол билан Европани “россиялик қотиллар ва қийноқхоналар”дан ҳимоя қилаётганини айтди.

Украинада бир пайтлари деворлари оппоқ бўлган, ҳозир эса Россия снарядлари текканидан вайрон бўлиб ва куйиб кетган уйлар ва черковлар бор. Бу уруш тўхташи учун айнан ким тўхташи лозимлигини очиқ-ойдин кўрсатиб турибди”, деган Зеленский.

Бир кун аввал Швейцариянинг RSI канали Рим папаси Францискнинг интервьюсидан парча кўрсатган, унда руҳоний кўплаб мамлакатлар унга Киев билан Москва ўртасида воситачилик қилишни таклиф этишаётганини айтган эди. Папа томонларга музокарага рози бўлишни таклиф қилган.

Аҳвол янада ёмонлашиб кетмай туриб, музокара олиб боришдан уялманг. Музокара капитуляция дегани эмас. Бу мамлакатни ўзини ўзи ўлдиришга олиб бормаслик жасоратидир”, деган Франциск.

Рим папасининг бу чиқиши Киев ва европалик қатор сиёсатчилар томонидан салбий қарши олинди. Украина ТИВ раҳбари Дмитрий Кулеба Х ижтимоий тармоғида: “Эзгулик билан ёвузлик ўртасидаги курашда уларни “музокара” дея бир-бири билан тенгламасдан, эзгулик тарафида турган кучлироқдир”, деб ёзган. Шунга қарамай, у тинчлик сўраб дуо қилгани учун Францискка миннатдорлик билдириб, Киев папанинг ташрифидан умид қилаётганини айтган.

Россия: Иваново шаҳрида ҳарбий-транспорт учоғи қулади

Иваново яқинидаги учоқ қулаган жой
Иваново яқинидаги учоқ қулаган жой

Россиянинг Иваново шаҳридаги “Северний” (Шимолий) ҳарбий аэродроми яқинида 12 март куни Ил-76 ҳарбий-транспорт учоғи қулаган. Учоқ бортида бўлган 15 киши ҳаммаси, дастлабки маълумотларга кўра, ҳалок бўлган.

Учоқ Богородское қишлоғи яқинида қулаган. Авиаҳалокат содир бўлган жойга қутқарувчилар етиб борган, учоқ қулаши ортидан юзага келган ёнғин тутунини бугун Иваново аҳли кўрган.

Тезкор хабарларга ихтисослашган 112 телеграм-канали хабарига кўра, қулаб тушган учоқ одатда Твердаги аэродромда турган. Учоқ “Северний” аэродромидан парвоз қилаётган чоғда унинг двигателидан ўт чиқиб, ёна бошлаган. Экипаж аъзолари учоқни учиш йўлагига қайта қўндиришга уринишган,бироқ бунга муваффақ бўлишолмаган.

Россия Мудофаа вазирлиги қулаган Ил-76 бортида саккиз нафар экипаж аъзоси ва етти нафар йўловчи бўлганини, аэродромга Россия Ҳаво-космий кучлари комиссияси учиб кетганини маълум қилган.

Маълумотларга кўра, “Северний” аэродромида асосан узоқ масофали радиолокацион аниқлаш учун ишлатиладиган А-50 учоқлари ва ҳарбий-транспорт авиацияси сақланади.

Байден “Исроилга фойдадан кўра кўпроқ зарар келтираётган” Нетаняҳуни танқид қилди

АҚШ президенти Жо Байден Исроил бош вазири Бинямин Нетаняҳу билан (архив сурати)
АҚШ президенти Жо Байден Исроил бош вазири Бинямин Нетаняҳу билан (архив сурати)

АҚШ президенти Жо Байден фикрича, Исроил бош вазири Бинямин Нетаняҳунинг “Исроилга фойдаси эмас, кўпроқ зарари тегяпти”. Бу мулоҳазани Байден 9 март куни Ғазо секторидаги урушда Нетаняҳунинг роли ҳақида гапира туриб билдирган.

АҚШ президенти ўтган йил 7 октябридаги ҳужумлар ортидан Исроил ҲАМАС гуруҳини (АҚШ, ЕИ ва Британияда террор ташкилоти деб тан олинган) таъқиб қилишга ҳақли деб билишини айтган, бироқ Байденга кўра, Нетаняҳу кўрилган чоралар натижасида бегуноҳ одамларнинг ҳалок бўлиши билан боғлиқ вазиятга кўпроқ эътибор қаратиши керак.

MSNBCга берган суҳбатида Байден Исроил қўшинларининг Ғазодаги Рафаҳ шаҳрига бостириб кириши ўзи учун “қизил чизиқ” эканини айтган, шу билан бирга, у Исроилни ҳеч қачон ташлаб кетмаслигини қўшимча қилган.

АҚШ президентининг бу мулоҳазаларига жавобан Исроил бош вазири Бинямин Нетаняҳу Германиянинг Bild нашрига берган интервьюсида исроилликларнинг кўпи унинг Ғазо секторидаги сиёсатини қўллаб-қувватлаётганини айтган.

Тожикистоннинг мухолифатдаги “24 гуруҳи” Туркияда ўз раҳбари йўқолиб қолганини билдирди

Суҳроб Зафар (архив сурати)
Суҳроб Зафар (архив сурати)

Тожикистоннинг мухолифатдаги “24 гуруҳи” фаоллари 11 март куни ташкилот раҳбари Суҳроб Зафар йўқолиб қолгани ҳақида баёнот тарқатишди. Фаолларга кўра, Суҳроб Зафар Туркияда бўлган ва 10 март тонгидан буён алоқага чиқмаган. Унинг қаерда экани маълум эмас ва телефони ўчиқлигича қолмоқда.

Баёнотда Тожикистонда тақиқланган “24 гуруҳи”нинг лидери сўнгги йилларда Туркияда яшар экан, мунтазам равишда таҳдид олиб келгани, унга “яқинда ўлдириласан” ёки “ўғирланиб, Тожикистонга йўлланасан” қабилида матний хабарлар олиб турган.

Бу сўнгги ойда Туркияда “24 гуруҳи” аъзосининг йўқолиши билан боғлиқ иккинчи ҳолатдир. Февраль ойида ташкилот вакиллари Истанбулда бўлган 39 ёшли Насимжон Шарифов йўқолиб қолганини билдиришган. Унинг қаерда экани ўшандан бери маълум эмас.

Суҳроб Зафар Тожикистондан Туркияга 2014 йилда кўчиб ўтиб, ўшандан бери шу мамлакатда яшаб келаётган эди. У аввал ҳам кўп марта қўлга олинган, бироқ ҳар сафар қўйиб юборилган. Унинг сафдошлари бу сафар унинг ўғирлаб кетилган бўлиши мумкинлигини тахмин қилишмоқда.

Эмомали Раҳмон ҳукуматига мухолифатда бўлган “24 гуруҳи” тожикистонлик тадбиркор Умарали Қуватов томонидан тузилган эди. Қуватов 2015 йили Истанбулда ўлдириб кетилган, у тузган ташкилот эса 2014 йили Тожикистон Олий суди қарори билан “экстремистик” деб топилган. Бу ташкилотга аъзо бўлганлик учун Тожикистонда ўнлаб одам қамалган.

Туркия сўнгги йилларда расмий Душанбе танқидчилари паноҳ топган мамлакатга айланган эди, бироқ эндиликда бу мамлакат ҳам улар учун хавфсиз бўлмай қолган. Анқара Душанбенинг сиёсий жиҳатдан ҳам, иқтисодий жиҳатдан ҳам муҳим ҳамкори бўлиб ҳисобланади. Душанбе Туркия ҳукуматининг асосий мухолифи бўлмиш Фетҳуллаҳ Гулен мактаблари тармоғини ёпишга кўмаклашган, бундан ташқари, Гулен ташкилоти вакилларидан камида икки нафари Туркия илтимосига кўра Тожикистондан экстрадиция қилинган.

Ҳуқуқ фаоллари Тожикистон расмийлари ўз мухолифларига қарши мамлакат ичида ва хорижда қўллаётган трансмиллий қатағонлар кўлами кенгайиб бораётганидан хавотир билдирмоқдалар. Аввалроқ Озодлик Германия расмийлари мухолифатчи Билол Қурбоналиевни Тожикистонга экстрадиция қилгани ҳақида хабар берган эди.

Зеленский Рим папасининг Россия билан музокара столига ўтириш таклифига кескин жавоб қайтарди

Украина президенти Владимир Зеленский Рим папаси Франциск билан (архив сурати)
Украина президенти Владимир Зеленский Рим папаси Франциск билан (архив сурати)

Украина президенти Владимир Зеленский 10 март оқшомидаги видеомурожаатида Киев ва Москвага музокара столига ўтиришни таклиф этган Рим папаси Францискка - унинг исмини айтмаган ҳолда кескин жавоб қайтарди. Аввалроқ христианларнинг католик мазҳаби раҳбари Франциск сўзларига Украина ташқи ишлар вазири Дмитрий Кулеба ва ғарблик қатор сиёсатчилар жавоб беришган эди.

“Россия ёвузлиги 24 февраль куни бу урушни бошлаганида украиналикларнинг барчаси мудофаада туришди. Христианлар, мусулмонлар, яҳудийлар – ҳаммаси. Мен армия билан бирга бўлган, Мудофаа кучлари сафида бўлган украиналик ҳар бир капелландан миннатдорман. Улар олд сафларда тириклик ва инсонийликни ҳимоя қилишмоқда. Улар дуоси билан ҳам, суҳбати билан ҳам, иши билан ҳам дастак бермоқда. Черков дегани шунақа одамлар билан қимматли – икки ярим минг километр нарида турволиб, яшашни истаганлар ва сени йўқ қилишни истаётганлар ўртасида виртуал воситачилик билан шуғулланаётганлар билан эмас”, дея билдирди Зеленский.

Украина президенти украиналик эркак ва аёллар қўлида қурол билан Европани “россиялик қотиллар ва қийноқхоналар”дан ҳимоя қилаётганини айтди.

“Украинада бир пайтлари деворлари оппоқ бўлган, ҳозир эса Россия снарядлари текканидан вайрон бўлиб ва куйиб кетган уйлар ва черковлар бор. Бу уруш тўхташи учун айнан ким тўхташи лозимлигини очиқ-ойдин кўрсатиб турибди”, деган Зеленский.

Бир кун аввал Швейцариянинг RSI канали Рим папаси Францискнинг интервьюсидан парча кўрсатган, унда руҳоний кўплаб мамлакатлар унга Киев билан Москва ўртасида воситачилик қилишни таклиф этишаётганини айтган эди. Папа томонларга музокарага рози бўлишни таклиф қилган.

Аҳвол янада ёмонлашиб кетмай туриб, музокара олиб боришдан уялманг. Музокара капитуляция дегани эмас. Бу мамлакатни ўзини ўзи ўлдиришга олиб бормаслик жасоратидир”, деган Франциск.

Рим папасининг бу чиқиши Киев ва европалик қатор сиёсатчилар томонидан салбий қарши олинди. Украина ТИВ раҳбари Дмитрий Кулеба Х ижтимоий тармоғида: “Эзгулик билан ёвузлик ўртасидаги курашда уларни “музокара” дея бир-бири билан тенгламасдан, эзгулик тарафида турган кучлироқдир”, деб ёзган. Шунга қарамай, у тинчлик сўраб дуо қилгани учун Францискка миннатдорлик билдириб, Киев папанинг ташрифидан умид қилаётганини айтган.

Польша ТИВ раҳбари Радослав Сикорский ҳам папанинг чиқиши юзасидан Х ижтимоий тармоғидаги ўз саҳифасида изоҳ қолдирган: “Мувозанат учун Путинни жасорат қилиб, армиясини Украинадан олиб чиқиб кетишга ундашга нима дейсиз? Шундай бўлса, тинчлик қарор топиши учун музокара ўтказишга ҳам зарурат қолмасди”.

Латвия президенти Эдгардс Ринкевичс ҳам Рим папаси сўзларини изоҳларкан: “Ёвузлик қаршисида мағлуб бўлмаслик лозим, унга қарши курашиб, унинг устидан ғалаба қозониш керак, токи ёвузлик оқ байроқ кўтариб, мағлуб бўлсин”, деб ёзган.

“Немис тўлқини” (DW) хабарига кўра, Францискнинг интервьюсини германиялик сиёсатчилардан бир қанчаси танқид қилиб чиққан.

Қирғизистонда электр энергияси билан боғлиқ чекловлар олиб ташланди

Иллюстратив сурат
Иллюстратив сурат

Ўтган ҳафта охиридан Қирғизистонда электр энергияси таъминоти бўйича чекловлар бекор қилинган.

Қирғизистон Энергетика вазирлиги қайдича, мазкур қарор ҳарорат кўтарилиши ортидан электр энергияси истеъмоли камайгани билан боғлиқдир.

Вазирлик маълумотига кўра, ўтган ҳафта якунида мамлакат бўйлаб электр энергияси истеъмоли 61 млн 117 минг кВт/соатни ташкил этган, ваҳоланки 8 мартдан аввалги кунларда истеъмол 70 млн кВт/соатга етаётган эди.

Қирғизистонда электр энергияси таъминоти бўйича қисқа муддатга чекловлар киритилиши ортидан мамлакатнинг турли ҳудудларида яшаётган аҳоли вакиллари ҳар куни эрталаб ва оқшом пайти бир неча соат электрсиз қолаётганларини маълум қилишган.

Энергетика вазирлиги киритилган чекловларни келгуси кузги-қишки мавсумга ҳозирлик бошлангани ҳамда Тўқтоғул ва Учқўрғон ГЭСларининг эскирган гидроагрегатларини таъмирлаш ишлари билан изоҳлаган эди.

Туркияда сайловлар арафасида терактлар уюштирмоқчи бўлганликда гумонланган 33 киши ушланди

Туркия полицияси ходимлари (архив сурати)
Туркия полицияси ходимлари (архив сурати)

Туркия полицияси маҳаллий сайловлар арафасида террористик ҳужумларга ҳозирлаётганлик тахмини билан “Ислом давлати” гуруҳига алоқадорликда гумонланган 33 кишини қўлга олган. Мазкур сайловлар 31 март куни бўлиб ўтиши кутилмоқда.

Associated Press агентлиги хабарига кўра, турк полицияси мамлакат шимолий-ғарбидаги Сакарья вилоятида ўтказилган рейдлар чоғида қурол-аслаҳа, нақд пул ва “ташкилий ҳужжатлар”ни қўлга киритган.

“Террорчиларнинг ҳеч бирига кўз очтирмаймиз. Хавфсизлик кучларимизнинг аъло даражадаги саъй-ҳаракати билан тинимсиз давом эттирамиз”, дея иқтибос келтирган агентлик Туркия ички ишлар вазири Али Ерликая сўзларидан.

Вазирга кўра, қўлга олинган шахслар ноқонуний масжид ва диний мактабларда фаолият кўрсатиб, “Ислом давлати” гуруҳига молиявий дастак кўрсатиб келишган.

Сўнгги 10 йил ичида Туркияда “Ислом давлати”га алоқадор шахслар томонидан кўплаб ҳужумлар содир этилди. Бундай ҳужумлардан охиргиси жорий йил январида Истанбулнинг Сариер туманида содир этилган бўлиб, унинг натижасида бир киши нобуд бўлган.

Шунингдек, ИДга алоқадор ўзбекистонлик Абдулқодир Машарипов 2017 йил 1 январь тунида Истанбулдаги “Reina” тунги клубига бостириб кириб, одамларни ўққа тутгани натижасида 39 киши яраланган, етмиш чоғли одам яраланган эди. “Ислом давлати” гуруҳи 2015 йил октябрида Анқарадаги тинч митинг пайтида содир этилган ҳамда 100 дан зиёд киши ўлимига, қарийб 250 одамнинг яраланишига сабаб бўлган терактга алоқадор экани айтилади.

АҚШ: Нью-Йоркда хотинига пичоқ билан ҳужум қилган ўзбекистонлик отиб ташланди

Иллюстратив сурат
Иллюстратив сурат

АҚШнинг Нью-Йорк шаҳрида 8 март муносабати билан йиғилган қариндошлар орасида хотинининг қорнига пичоқ урган ўзбекистонлик эркак полиция томонидан отиб ташланди. Бу ҳақда New York Post нашри хабар қилди.

Газета қайдича, 46 ёшли Жамшед Неъматовнинг руҳиятида бир неча ҳафтадан буён муаммолар кузатилаётган бўлган.

Қариндошларидан бирига кўра, унинг кўзига бир нарсалар кўриниб, ўзи билан ўзи гаплашадиган бўлиб қолган эди.

Хабарга мувофиқ, Жамшед хотинини пичоқлаганидан кейин чақириқ билан келган полициячиларнинг талабига бўйсунмай, қўлидаги пичоқни ташламагани ва уларга ҳужум қилгани ортидан отиб ўлдирилган.

Нью-Йоркдаги зиёфатда эри томонидан пичоқланган Амира Неъматова Elmhurst тиббиёт марказида жарроҳлик амалиётини бошдан кечирган, аёл эри отиб ўлдирилганидан бехабарлиги айтилмоқда.

Неъматовлар оиласи АҚШга қачон ва қай асосда кўчиб ўтганига газета хабарида аниқлик киритилган эмас.

Жуфтликнинг вояга етган икки қизи ва икки нафар ўсмир ўғли борлиги қайд этилган.

Қирғизистонда жамоат жойларида чекканларга қарши жарима миқдори уч баравар оширилди

Ил
Ил

Қирғизистон президенти Садир Жапаров жамоат жойларида чекканларга қарши жарима миқдорини оширишни назарда тутувчи қонунни имзолади.

Мазкур қонунга мувофиқ, эндиликда жамоат жойларида тамаки чекканлар 3000 қирғиз сўми (33 доллардан кўпроқ) миқдорида жарима тўлаши керак бўлади. Аввалги жарима миқдори 1000 сўмни (11 доллардан кўпроқ) ташкил этган.

Қонун билан болаларга тамаки маҳсулотларини сотган жисмоний шахсларга солинажак жарима миқдори 10 минг сўмгача (тақрибан 112 доллар), юридик шахсларга эса 35 минг сўмгача (391 доллардан кўпроқ) оширилган.

Ҳужжатда жамоат жойларида (махсус ажратилган жойлардан ташқари) тамаки, чилим ва электрон сигареталар чекиш тақиқланиши қайд этилган.

Давомини ўқинг

XS
SM
MD
LG