Болалар омбудсмани Самарқанд вилоятидаги мактабнинг 8-синф ўқувчисининг она бўлиши билан боғлиқ ҳолатни ўз назоратига олган.

Қайд этилишича, 2009 йилда туғилган П.З. ўтган йилнинг август ойида ўзига аввалдан таниш бўлган, 2006 йилда туғилган Ш.Э. билан яқин муносабатда бўлган. Вояга етмаган қиз 2024 йилнинг 6 май куни шифохонада чақалоқни дунёга келтирган.

“Мазкур ҳолат юзасидан (вояга етмаган қизнинг ёшидан келиб чиқиб, ариза билан мурожаат қилинмаган бўлса-да) туман ИИБ томонидан ЖКнинг 128-моддаси 1-қисми (Ўн олти ёшга тўлмаган шахс билан жинсий алоқа қилиш) билан жиноят иши қўзғатилган”, дейилган хабарномада айни пайтда дастлабки тергов ҳаракатлари олиб борилаётгани қўшимча қилинган.

Жорий йилнинг биринчи чорагида Ўзбекистонда ўзлаштирилаётган хорижий инвестициялар ҳажми бўйича ҳали ҳам Хитой пешқадамлик қилмоқда. ХХР 2023 йил якунларига кўра ҳам Ўзбекистонга энг кўп инвестиция киритган мамлакат бўлган эди.

2024 йилнинг январь-март ойларида Ўзбекистонда асосий капиталга ўзлаштирилган инвестициялар ҳажми 107,1 триллион сўмни ташкил этганини очиқлаган Статистика агентлиги бундан асосий капиталга ўзлаштирилган жами хорижий инвестиция ва кредитлар улуши 68,9 фоизга етганини қўшимча қилган.

Агентлик қайдича, ўзлаштирилган жами хорижий инвестиция ва кредитлар ҳажмида энг юқори улушга эга бўлган инвестор давлатлар ичида биринчи ўринда Хитой (23 фоиз), иккинчи ўринда Россия (13,8 фоиз), учинчи ўринда эса Туркия (8,5 фоиз) турибди. Шунингдек, жорий йилнинг илк чорагида Ўзбекистонга салмоқли даражада инвестиция киритган давлатлар қаторида Саудия Арабистони (7,2 фоиз), Бирлашган Араб Амирликлари (4,8 фоиз) ва Германия (3,8 фоиз) каби давлатлар ҳам санаб ўтилган.

Статистика агентлиги аввал маълум қилганидек, 2022 йили Ўзбекистонга ётқизилган сармоя ва берилаётган кредитлар бўйича Россия биринчи ўринни (20,3 фоиз), Хитой эса иккинчи ўринни (16,4 фоиз) эгаллаган эди.

Хотира ва қадрлаш куни муносабати билан 9 май куни Тошкент вақти билан соат 21:00 да “Янги Ўзбекистон” боғида мушакбозлик ташкил этилади. Бу ҳақда Мудофаа вазирлиги матбуот хизмати маълумот тарқатди.

Вазирлик 8 май куни ҳам Хотира ва қадрлаш куни муносабати билан Тошкентнинг асосий кўчалари бўйлаб ҳарбийлар юришини уюштирган эди. Пойтахтдаги “Ғалаба боғи” ёдгорлик мажмуасидан бошланган кечаги тадбир Magic City майдонида ниҳоясига етганди.

Мудофаа вазирлиги уюштирган чоршанба кунги тадбирларда Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев ҳам иштирок этиб, “Матонат мадҳияси” ёдгорлиги пойига гулчамбар қўйган эди.

Бунинг ортидан шу куннинг ўзида Россия пойтахтига йўл олган Шавкат Мирзиёев Евросиё иқтисодий ҳамжамияти саммитида қатнашган, 9 май куни эса у мезбон президент Владимир Путинга ҳамроҳлик қилиб, Москванинг Қизил майдонида уюштирилган ҳарбий парадда иштирок этди.

Ўзбекистон Ташқи ишлар вазирлиги Қозоғистонга кириш қоидаларига ўзгартишлар киритилгани муносабати билан бу мамлакатга боришни режалаётган ўзбекистонликларга мурожаат қилди.

Унда вазирлик Қозоғистонга кириш ва чиқишда Ўзбекистон фуқароларига барча зарур ҳужжатларни ўзлари билан олиб юришни тавсия қилган.

“Шу билан бирга, Ўзбекистон-Қозоғистон ёки Россия-Қозоғистон чегарасини кесиб ўтишда нафақат Қозоғистонга, балки Россия Федерациясига ҳам киришда ҳеч қандай тўсиқлар йўқлигига олдиндан ишонч ҳосил қилиш лозим, чунки Россия ва Қозоғистон ўртасидаги маъмурий ва жиноий ишлар бўйича қарорларни ўзаро тан олиш ва ижро этиш тўғрисидаги келишувларга мувофиқ Қозоғистоннинг ваколатли органлари Россия Федерациясининг миграция ва бошқа қонун ҳужжатларининг бузилиши ёки тўланмаган жарималар мавжудлиги бўйича текширув ўтказадилар”, дейилган ТИВ мурожаатида.

Агар Россия Федерациясида бўлиш даврида қайд этилган қоидабузарлик ёки тўланмаган жарима аниқланса, вазирлик қайдича, Қозоғистон томони Ўзбекистон фуқаросининг Қозоғистонга кириши ёки чиқишини тақиқлаш тўғрисида қарор қабул қилиши мумкин.

ТИВ муҳожирлар учун муаммо юзага келмаслиги учун уларга Россия Ички ишлар вазирлиги Миграция масалалари бўйича бош бошқармасининг расмий веб-сайти “Хизматлар” бўлимида махсус онлайн шаклни тўлдириш орқали Россияга кириш учун тақиқ мавжуд ёки мавжуд эмаслигини текширишни тавсия қилган.

Аввалроқ Қозоғистон полицияси Улитау вилоятида ишлаган 16 нафар мигрант депортация қилингани ҳақида маълумот тарқатган эди. Тўққиз нафари тожикистонлик, етти нафари ўзбекистонлик бўлган бу муҳожирлар, қозоқ полицияси маълумотига кўра, Сатпаев шаҳрида тегишли рухсатнома ва ҳужжатларсиз ишлагани аниқланган. Бунинг ортидан Тожикистон Ташқи ишлар вазирлиги 7 май куни Қозоғистонга йўл олган фуқароларни ёнида рухсатномалар бўлиши зарурлиги ҳақида огоҳлантирган. Вазирлик буни Қозоғистон халқаро аэропортларида кучайтирилган хавфсизлик чоралари жорий этилгани билан изоҳлаган эди.

Апрель ойида эса Тожикистон ТИВ мамлакат фуқароларига Россияга сафар қилишдан тийилишни тавсия қилган эди. Гарчи вазирлик баёнотида бу ҳақда очиқ айтилмаган бўлса ҳам, ҳуқуқбонлар мазкур тавсияга тожикистонлик фуқароларнинг сиқувга олинаётгани сабаб бўлган, дея тахмин қилмоқдалар.

Москва вилоятидаги “Крокус Сити Холл” концерт залида содир этилган терактлар ортидан Россияда мигрантлар ксенофобиянинг янги тўлқини билан тўқнаш келишган. Мазкур иш бўйича ҳибсга олинганларнинг кўпчилигини Тожикистон фуқаролари ташкил этади.

Жиноят ишлари бўйича Яккасарой тумани суди Исроилнинг Ўзбекистондаги элчихонасига ўт қўйишга уринган 19 ёшли талаба иши бўйича ҳукм чиқарди.

Суд ҳукми билан танишган маҳаллий нашрлар Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетининг 2-курсида ўқиган А. А. бу ишни Ғазо секторида содир бўлаётган воқеаларга оид видеоматериалларни кўргани ортидан Исроил давлатига бўлган нафрати ошгани туфайли амалга оширмоқчи бўлгани ҳақида ёзишмоқда.

Қайд этилишича, А. А. ўтган йилнинг 19 октябрига ўтар кечаси спорт сумкасига керосин қуйилган шиша идин, гантель тошлари, гугурт ва мато бўлакларини жойлаб, велосипедда Исроилнинг Тошкентдаги элчихонаси биноси ёнига борган.

Ниятини амалга оширмоқчи бўлиб турган йигитнинг ҳаракатлари Яккасарой тумани ИИО ФМБ 4-сонли ИИБ ходимларига шубҳали кўринган. Улар йигитдан тўхташни сўрашганида, А. А. велосипедига миниб, ИИБ ходимларидан қоча бошлаган.

Ходимлар машиналарида йигитни қувиб етиб, ундан сумкасидаги ашёларни кўрсатишни сўрашган.

Ушланганидан кейин ҳам ниятидан қайтмаган А. А., суд материалларига кўра, ИИБ ходимларини чалғитиб, сумкасидан топилган керосинли идиш ва бир дона гантель тошини қўлига олиб, элчихона биноси томонга борган. Йигит Исроил элчихонаси эшиги олдида унинг ортидан кузатиб борган ИИБ ходимлари ва элчихона биносини қўриқлаётган Миллий гвардия ходимлари томонидан қўлга олинган. Бироқ А.А. ходимлар келгунига қадар керосинли шишани ва гантель тошини девор устидан элчихона ҳовлисига улоқтиришга эришган.

Судланувчи А.А. судда айбига тўлиқ иқрор бўлиб, дастлабки тергов чоғида берган кўрсатмаларини тасдиқлаган.

Суд материалларида айтилишича, судланувчи одамларга ва элчихонага зарар етказиш нияти бўлмаганини, шунчаки Исроил давлати Фаластиндаги шифохонани бомбардимон қилгани учун норозилик билдирмоқчи бўлганини ҳамда ўз ҳаракатларининг нотўғрилигини тушунганини айтган.

Маҳаллий нашрлар судда судланувчи талаба ўз айбини тўлиқ тан олгани ҳамда Ўзбекистон президенти ва халқидан, шунингдек, Исроил элчихонасидан кечирим сўрагани ҳақида ёзишмоқда.

Жорий йилнинг 19 апрелида чиқарилган суд ҳукми билан судланувчи А. А. Ўзбекистон Жиноят кодексининг 155-моддаси 1-қисмида назарда тутилган жиноятни содир этганликда айбдор деб топилиб, 5 йилга озодликдан маҳрум қилинган.

Ҳиндистон пойтахтидаги Индира Ганди халқаро аэропортида мамлакат ҳудудига 5 килограмм олтинни ноқонуний олиб кирмоқчи бўлган икки киши ушланган.

Деҳли Божхона хизмати олтинлари мусодара қилинган бу шахслар Ўзбекистон фуқаролари экани, улар Ҳиндистон пойтахтига Дубайдан (БАА) учиб келишганини билдирган.

Қайд этилишича, божхона кўриги чоғида мазкур шахсларнинг қиймати 3,16 миллион рупийга тенг бўлган қуйма олтинларни қонунга зид йўллар билан Ҳиндистон ҳудудига олиб ўтишга ҳаракат қилгани аниқланган.

Ўзбекистонликлар 1962 йилги Божхона тўғрисидаги қонун асосида ҳибсга олинган, ҳодиса юзасидан тергов давом этмоқда.

Ўзбекистон пойтахтининг асосий кўчаларида Хотира ва қадрлаш куни муносабати билан 8 май куни Мудофаа вазирлиги қўшинлари ҳарбий бўлинмаларининг намойишкорона пиёда юришлари ташкил этилади.

Мудофаа вазирлиги ахборот ва оммавий коммуникациялар департаменти маълумотига кўра, юриш уюштирилишидан мақсад “Иккинчи жаҳон урушида қозонилган ғалабага ҳисса қўшган барча уруш ва фронторти меҳнат фахрийларига юксак ҳурмат-эҳтиром кўрсатиш, юрт ҳимоячиларининг Ватанга садоқатини намойиш этиш ҳамда аҳоли, айниқса, ёшларда фахр ва ифтихор туйғуларини ошириш”дан иборат.

Юриш чоршанба куни Тошкент вақти билан соат 14:00 да “Ғалаба боғи” ёдгорлик мажмуасидан бошланиши айтилган.

Унда ҳарбийларнинг “Ғалаба боғи” ёдгорлик мажмуаси (Сағбон ва Зарқайнар кўчалари орқали) – Ўзбекистон давлат табиат музейи – “Чорсу” бозори – Тошкент цирки (Зарқайнар кўчаси) – “Халқлар дўстлиги” санъат саройи (Ўзбекистон шоҳ кўчаси ва Фурқат кўчаси) – Magic City майдони (Фурқат кўчаси) йўналиши бўйлаб ҳаракатланиши, Magic City майдонидаги тўхташ нуқтасида эса Фахрий қоровул жамоаси ва қўл жанги усталарининг кўргазмали чиқишлари, бўлинмаларнинг жанговар чақириғи, ҳарбий оркестр чиқишлари ижро этилиши кутилмоқда.

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев “фашизм устидан қозонилган ғалабанинг 79 йиллиги муносабати билан” Иккинчи жаҳон уруши қатнашчилари ва ногиронларини моддий рағбатлантиришга оид фармонни имзолади.

Президент сайтида 7 май куни ёйинланган фармон матнидан келиб чиқилса, Ўзбекистонда яшаётган уруш қатнашчилари ва ногиронларининг ҳар бирига 20 миллион сўм (МБнинг шу кундаги курси билан тақрибан 1575 АҚШ доллари) миқдорида бир марталик пул мукофоти берилади.

Ҳужжатда Иккинчи жаҳон уруши қатнашчилари ва ногиронларига мазкур пул мукофоти Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари томонидан Мудофаа вазирлиги, Миллий гвардия, Давлат хавфсизлик хизмати, Ички ишлар вазирлиги, Иқтисодиёт ва молия вазирлиги, Маданият вазирлиги, Ўзбекистон маҳаллалари уюшмаси, Республика Маънавият ва маърифат маркази, Ўзбекистон фахрийларининг ижтимоий фаолиятини қўллаб қувватлаш “Нуроний” жамғармаси билан биргаликда тантанали ҳамда байрамона вазиятда топширилиши қайд этилган.

Айни пайтда Ўзбекистонда қанча уруш фахрийси яшаши тўғрисида аниқ маълумот йўқ. Бироқ ўтган йилнинг май ойида Мудофаа вазирлиги мамлакатда фронторти меҳнаткашлари билан қўшиб ҳисоблаганда 174 нафар Иккинчи жаҳон уруши қатнашчиси истиқомат қилиниши билдирган эди.

Хабарларга кўра, Ғалаба байрами муносабати билан уруш фахрийларига Қозоғистонда 1,5 миллион танга (3400 АҚШ долларидан кўпроқ), Тожикистонда 40 минг сомоний (3660 АҚШ долларидан кўпроқ), Қирғизистонда 100 минг сўм (1130 АҚШ долларидан кўпроқ), Туркманистонда эса 200 манат (расмий курс бўйича 57 АҚШ доллари ёки “қора бозор” курси бўйича 10 АҚШ доллари) миқдорида бир марталик пул мукофоти берилади.

Ўзбекистон Олий суди 6 май куни ўн битта жиноят иши бўйича ўтган асрнинг 20-30-йилларида коммунистик режим томонидан қатағон қилинган 198 нафар кишига нисбатан оқлов ҳукмларини чиқарди. Оқланганларнинг тўлиқ рўйхати Олий суд сайтида келтирилган.

Қорақалпоғистон Республикаси, Тошкент шаҳри, Хоразм, Бухоро, Жиззах ва Наманган вилоятлари ҳудудларида “аксилинқилобий мақсадлардаги ҳаракатлар ва қуролли қўзғолонлар, террорчилик, бандитизм ва шпионаж, босмачилик ҳаракатида иштирок этганлик ва аксилсовет фаолиятини амалга оширганликда” айбланган бу шахслар қарийб бир аср муқаддам коммунистлар қатағонига учраган эди.

“Шу аснода адолат қарор топди, йиллар мобайнида юзага чиқмай келган ҳақиқат тантана қилди. Мустақиллик йўлида фидокорона кураш олиб борган, ҳатто ўз жонини фидо қилган қатағон қурбонларининг пок номлари халқимиз қалбида мангу яшайди”, дейилган Олий суд хабарномасида.

Бирлашган давлат сиёсий бошқармаси (ОГПУ) қошидаги Учлик кенгашлари қарорлари билан “мустабид тузум даврида ноҳақ айбланган, мол-мулки мусодара этилиб, ўзлари қувғину қатағонга дучор этилган” кишилар ишининг суд томонидан қайта кўриб чиқилиши Ўзбекистон президентининг 2020 йил 8 октябридаги “Қатағон қурбонларининг меросини янада чуқур ўрганиш ва улар хотирасини абадийлаштиришга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги фармойиши асосида амалга оширилмоқда.

Олий суд маълумотига кўра, бунгача совет даврида қатағон қилинган 1 минг 31 нафар киши реабилитация қилинган.

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев Иккинчи Жаҳон урушида қозонилган ғалабанинг 79 йиллиги муносабати билан жорий йилнинг 9 май куни Россия пойтахтида ўтказилажак ҳарбий парадда иштирок этади.

Парад ҳақида маълумот тарқатган Кремль матбуот хизмати парадда қатнашиши кутилаётган фахрий меҳмонлар орасида Шавкат Мирзиёев номини ҳам санаб ўтган.

Кремль хабарномасига мувофиқ, Москвадаги ҳарбий парадда Мирзиёевдан ташқари Беларусь президенти Александр Лукашенко, Қозоғистон президенти Қасим-Жомарт Тоқаев, Қирғизистон президенти Садир Жапаров, Тожикистон президенти Эмомали Раҳмон, Туркманистон президенти Сердар Бердимуҳамедов, Куба президенти Мигель Диас-Канель Бермудес, Лаос президенти Тхонглун Сисулит ва Гвинея-Бисау президенти Умару Сиссоку Эмбалолар ҳам иштирок этишади.

РФ президенти маъмурияти маълумотига кўра, параднинг фахрий меҳмонлари мезбон президент Владимир Путин билан биргаликда Номаълум аскар қабрига гулчамбар қўйиш маросимида ҳам қатнашишади.

Шавкат Мирзиёевнинг Москвадаги Ғалаба парадида иштирок этиши Ўзбекистон президенти матбуот хизмати томонидан ҳали расман тасдиқланганича йўқ.

Жорий йилнинг март ойида Ўзбекистон яна дунёда энг кўп олтин экспорт қилган мамлакат бўлди. Жаҳон олтин кенгаши (World Gold Council) маълумотига кўра, мамлакат мартда 11 тонна олтин сотиб, Таиланд (10 тонна) ва Иордания (4 тонна) каби олтин экспортёрларини ортда қолдирган.

World Gold Council қайдича, март ойида Туркия Марказий банки 14 тонна, Ҳиндистон ва Хитой МБ 5 тоннадан, Қозоғистон ва Сингапур МБ эса 4 тоннадан олтин сотиб олишган.

Ўзбекистон февраль ойида ҳам энг кўп олтин сотган мамлакатга айланган эди. Ўшанда унинг 12 тонна олтин экспорт қилгани айтилган.

Аввалроқ Озодлик Ўзбекистон 2023 йил мобайнида жами 25 тонна олтин сотиб, энг кўп олтин экспорт қилган мамлакатлар орасида иккинчи ўринни эгаллагани ҳақида хабар қилган эди.

Статистика агентлигининг ҳисоботида қайд этилишича, жорий йилнинг илк чорагида Ўзбекистон хорижга 2 миллиард 664 миллион 300 минг долларлик олтин экспорт (жами экспортнинг 41,7 фоизи) қилган, бу кўрсаткич ўтган йилнинг биринчи чорагига нисбатан 10,5 фоизга кўпдир. 2023 йилнинг бу даврида мамлакат чет элга 2 миллиард 410 миллион 300 минг долларлик олтин сотган эди.

Сўнгги тўрт йил ичида Ўзбекистонга келаётган россиялик туристлар сони 10 баравардан ҳам кўпроққа (37 минг кишидан 403 минг кишига) ошган. Бу ҳақда РИА Новости Россия Иқтисодий ривожланиш вазирлиги маълумотларига таянган ҳолда хабар қилди.

Агентлик қайдича, 2023 йилда Ўзбекистонга келаётган сайёҳларнинг умумий оқимида россиялик туристлар улуши қарийб 33 фоизни ташкил қилган.

Хабарда ўзбекистонлик туристларнинг ҳам Россияга қизиқиши ортгани айтилган. 2023 йилда 800 мингдан зиёд ўзбекистонлик Россияга сафар қилган, бу эса 2022 йилдагидан икки баравар кўпдир.

Нашр бу билан икки давлат ўртасидаги туристлар оқими, умуман олганда, пандемиягача бўлган кўрсаткичга етганини қўшимча қилган.

Икки мамлакат халқлари ўртасида ўзаро тил тўсиғининг йўқлиги ҳамда ЮНЕСКО жаҳон мероси рўйхатига киритилган меъморий обидалар билан танишиш имконияти кабилар россиялик туристларни Ўзбекистонга жалб қилаётган омиллар орасида саналган.

Жорий йилнинг 5 май куни Тошкент вақти билан соат 13:16 да Ўзбекистоннинг Наманган вилоятида 3,7 магнитудали зилзила кузатилди.

Ўзбекистон Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг Сейсмопрогностик мониторинг республика маркази маълумотига кўра, зилзила маркази жануби-шарқий йўналиш бўйича пойтахт Тошкентдан 194 километр олисликда бўлган.

Ер силкиниши кучи вилоятнинг Косонсой туманида 3 баллга, Янгиқўрғон туманида 2-3 баллга, Чортоқ, Тўрақўрғон туманлари ва Наманган шаҳрида 2 баллга тенг бўлган.

Сейсмопрогностик мониторинг Республика маркази, шунингдек, 6 май куни Тошкент вақти билан 10:41 да Самарқанд вилоятида 4 магнитудали зилзила содир бўлганини қайд этган. Зилзила маркази жануби-ғарбий йўналиш бўйича Тошкентдан 263 километр узоқликда (Ургут туманида) бўлган.

Ер силкиниши кучи Ургут туманида 2-3 баллни, Самарқанд вилоятининг Тойлоқ, Булунғур, Самарқанд туманлари ҳамда Қашқадарё вилоятининг Китоб ва Шаҳрисабз туманларида 2 баллни ташкил этган.

Дунёдаги матбуот эркинлиги даражасини кузатувчи “Чегара билмас мухбирлар” (RSF) ташкилоти рейтингида Ўзбекистон кетма-кетига иккинчи йил пастлашда давом этяпти.

Бу йилги рейтингда Ўзбекистон 180 та давлат ичида 148-ўринни эгаллаган, бу эса мамлакатнинг 2023 йил рейтингидаги ўрнидан 11 поғонага пастлаганини англатади.

Ўзбекистон 137-ўринни эгаллагани айтилган ўтган йилги халқаро рейтингда ҳам мамлакатнинг матбуот эркинлиги бўйича 4 поғонага қуйилагани кузатилган.

Ўзбекистоннинг матбуот эркинлиги бўйича рейтингдаги юксалиши сўнгги бор 2022 йили кузатилган бўлиб, ўшанда у 157-ўриндан 133-ўринга кўтарилган эди.

Қароргоҳи Парижда жойлашган RSFнинг Бутунжаҳон матбуот эркинлиги куни арафасида эълон қилинган бу йилги ҳисоботида “2016 йили президент Ислом Каримов ўлимидан сўнг Ўзбекистонда ОАВ учун шарт-шароит бирозгина яхшиланган”и, “ҳокимият тепасидагиларнинг танқид қилиш билан боғлиқ вазият эса ҳали-ҳамон жуда мураккаблигича қолаётган”и урғуланган.

Ҳисоботдан келиб чиқилса, Ўзбекистонда ўтган бир йил ичида сиёсий индикатор 20 поғонага (132 дан 152 га), иқтисодий кўрсаткич 11 поғонага (132 дан 143 га), қонунчилик кўрсаткичи 17 поғонага (120 дан 137 га), хавфсизлик индикатори эса 9 поғонага (127 дан 136 га) пасайган. Булар орасида фақат ижтимоий индикатор 2 поғонага (147 дан 145 га) юксалган.

RSF ҳисоботида мамлакатда давлат радиоси расмий пропаганда билан шуғулланаётгани, хусусий радиостанциялар ёпилиб кетишдан чўчигани учун ҳар қандай танқиддан тийилиб келаётгани, босма нашрлар давлат манфаатларига хизмат қилаётганига эътибор қаратилган.

“Айримларининг таҳририяти хорижда жойлашган 15 чоғли интернет нашргина сифатли контент чоп қилиб келмоқда. Улар сирасига мамлакатда блокировка қилинган Озод Европа/Озодлик радиосининг ўзбек хизмати — “Озодлик” радиоси ҳам киради”, дейилган ҳисоботда нашрларнинг қарийб учдан бир қисми ўз ёйинини рус тилида амалга ошириши қўшимча қилинган.

Халқаро ҳисоботга мувофиқ, Ўзбекистонда расмийлар ҳукумат билан тиғиз алоқада бўлган блогерларнинг катта гуруҳи ва оммавий ахборот воситаларини назорат қилишади, ҳақиқий мухолифат нашрлари эса тақиқ остида.

RSF қайдича, Ўзбекистон расмийлари ОАВга оид репрессив қонунларни бекор қилиш учун зарур бўлган ислоҳотлар ўтказиши лозим. Мамлакатда цензура, назорат ва ўз-ўзини цензура қилиш ҳолатлари устунлик қилади.

Ҳисоботда ўзбек мулозимлари журналистларга иқтисодий босим ўтказаётгани ёки уларни “сотиб олиш” уринаётгани ҳам таъкидланган.

“Мустақил ОАВ кўпайиши уларнинг айниқса эркин матбуотни дастакловчи хорижий ташкилотлар томонидан молиялаштирилишини чеклаётган қонун ва қарорлар билан тўхтатиб турилибди”, дейилган ҳисоботда.

RSF Ўзбекистонда блогерларга таҳдид ёки уларни ҳибсга олишлар ҳалигача давом этаётгани, аввал узоқ муддатларга озодликдан маҳрум этилган айрим журналист ва блогерлар қамоқдан чиқиб келган бўлсалар-да, ҳануз реабилитиция қилинмаганига эътибор қаратган.

“Чегара билмас мухбирлар” ташкилотининг бу йилги рейтингида матбуот эркинлиги бўйича Марказий Осиё мамлакатларидан Қирғизистон 120-ўринга, Қозоғистон 142-ўринга, Тожикистон 155-ўринга, Туркманистон эса 175-ўринга қўйилган.

Халқаро рейтингдаги энг юқори ўринларни Норвегия, Дания ва Швеция, энг паст ўринларни эса Афғонистон, Сурия ва Эритрея каби мамлакатлар эгаллаган.

Ўзбекистонда атом электр станцияси қурилиши бўйича Россия вакиллари билан музокараларда ҳали умумий гапдан нарига ўтилгани йўқ. Бу ҳақда “Ўзатом” раҳбари Азим Ахмедхаджаев “Газета.uz” мухбири саволига жавоб бериш асносида билдирган.

“Биз ҳозир фақат гаплашяпмиз, умумий гаплар бўляпти, ҳеч нарсанинг аниғи йўқ. Россия томони ҳам сал умумийроқ айтмоқда, лекин буни қандайдир қўшимча қўшиб, бошқа ҳикояга олиб чиқишяпти. Лекин, умуман олганда, ҳозир ҳеч нарса йўқ. Фақат умумий гап. Улар билан фақат қайси йўналишларда қандай имкониятлар борлигини кўриб чиқяпмиз”, дея иқтибос келтирган “Газета.uz” нашри Атом энергетикасини ривожлантириш агентлиги директори сўзларидан.

Ўтган ҳафтада Россиянинг “Росатом” давлат корпорацияси бош директорининг биринчи ўрибосари Кирилл Комаров Ўзбекистон билан АЭС қуриш бўйича шартнома юзасидан музокаралар “анча муваффақиятли” ўтаётганини таъкидлаган эди.

“Мен ҳеч кимга таъсир ўтказмаслик учун бундай ҳолатларни, саналарни айтмасликка ҳаракат қиламан, чунки бу — жуда муҳим қарор. Бу қарор Ўзбекистондаги кейинги 100 йилдаги вазият қандай бўлишини белгилайди. Шунинг учун ҳам, сизга айтаманки, шошқалоқлик қилиш ёки маълум хатога йўл қўйишдан кўра барча нюансларни муҳокама қилиш учун қўшимча вақт сарфлаган маъқул. Лекин биз исталган вақтда ушбу лойиҳани амалга оширишга киришишга тайёрмиз”, деб ёзган эди ТАСС агентлиги “Росатом” мулозими сўзларига иқтибосан.

Аммо “Ўзатом” директори россиялик мулозим сўзларини тасдиқлаган эмас. Ахмедхаджаев Ўзбекистон томони Россия билан фақат энергетика йўналиши бўйича гаплашмаётганига эътибор қаратган.

“Чунки атом фақат энергетика эмас. Медицина ҳам бор, қишлоқ хўжалиги ҳам бор, сув тозалаш ҳам бор ва ҳоказо. Ҳозир шу каби бошқа йўналишларни ўрганиб чиқяпмиз. Шундан кейин қайси соҳа бизга яқинроқ экани ва қайси соҳани биринчи бўлиб ривожлантиришимиз кераклигини аниқ тушунамиз”, деган Ўзбекистон Атом энергетикасини ривожлантириш агентлиги раҳбари.

Айни пайтда март ойи охиридан буён “Ўзатом”га етакчилик қилаётган Азим Ахмедхаджаев атом энергияси бўйича бошқа давлатлар билан музокаралар олиб борилмаётгани, бироқ турли мамлакатлардан келаётган таклифлар ўзбек расмийлари томонидан кўриб чиқилажагини қўшимча қилган.

“Ҳеч қайси давлат билан аниқ музокаралар бўлаётгани йўқ. Бошқа давлатлардан ҳар хил таклифлар келиб тушмоқда. Масалан, Америкадан ёки Кореядан. Ҳар хил таклифлар бор, уларни иш тартибида кўриб чиқамиз”, деган ўзбекистонлик мулозим.

Ўзбекистон энергетика вазири Жўрабек Мирзамаҳмудов ўтган йилнинг ноябрь ойи охирларида Ўзбекистон АЭС қурилиши бўйича нафақат Россия, балки бошқа хорижий мамлакатлар “тажрибаси ва технологиялари”ни ўрганаётганини айтиб, ҳар қандай потенциал атом объекти аввал-бошда тахмин қилинганидан кичикроқ бўлиши мумкинлигига шама қилган эди.

Ўша пайтда ҳам Мирзамаҳмудовнинг бу сўзлари ундан бир неча кун олдин “Ўзбекистон билан АЭС қуриш бўйича музокаралар якуний босқичда” дея баёнот берган “Росатом” раҳбари Алексей Лихачёвникидан кескин фарқ қилганди.

Ўзбекистонда АЭС қуриш бўйича ҳамкорлик тўғрисида келишув Тошкент ва Москва расмийлари томонидан 2018 йил сентябрида имзолаган бўлиб, унга кўра, “Росатом” ВВЭР-1200 реактор қурилмасига эга “3+” авлоддаги иккита энергоблокдан иборат мажмуа қуриши айтилган. Станция Ўзбекистон бюджет маблағи ва Россия давлат кредити ҳисобидан қурилиши режалаштирилган.

Энергетика вазирлиги АЭС блоклари 2030 йилда электр энергиясига бўлган эҳтиёжнинг 15-18 фоизини қоплашини билдирган. Йирик иншоот қурилиши учун мақбул жой сифатида Жиззах вилояти Тузкон кўли яқинидаги майдон танлангани ҳам хабар қилинган эди.

АЭС қурилиши борасида хабарлар пайдо бўлган илк кезларданоқ жамоатчилик ва ижтимоий фаоллар лойиҳанинг нечоғли экологик хавфсиз ва сейсмик бардошли эканини муҳокама қила бошлашган. Станция қурилишида ҳамкор ўлароқ Россия танлангани ҳам қатор эътирозли саволлар туғдирган.