АҚШ президенти Дональд Трамп Россия президенти Владимир Путин билан учрашгандан сўнг дўстларию танқидчиларининг бирдай кескин танқидига дучор бўлди. Аксарият кишилар унинг Путинни бағрига босиши АҚШ давлат идоралари билан иттифоқчиларининг обрўсини туширгани ва Қўшма Штатлар қадриятларига нисбатан сотқинлик эканини айтмоқда.
АҚШ Вакиллар палатаси спикери, Республикачилар партиясининг Конгрессдаги етакчиси Пол Райан 16 июль куни Трампнинг АҚШ Адлия вазирлиги ва разведка хизматлари Россиянинг 2016 йилги сайловга аралашгани хусусидаги хулосаларига шубҳа билдириши нотўғри иш бўлганини билдирди.
‒ Президент Россия бизнинг иттифоқчимиз эмаслигини тушуниши керак. Россия Қўшма Штатларга ахлоқий жиҳатдан тенг эмас, у бизнинг энг асосий қадрият ва идеалларимизга душманлигича қолмоқда, ‒ деди Райан.
Республикачилар партиясидан президентликка номзод бўлган икки киши Трампнинг Путин билан учрашганини қоралади. Россия президенти АҚШ сайловларига аралашганини инкор қилиб келади. Трамп Россиянинг сайловларга аралашгани тергов қилинаётганини “ажина ови” деб атади.
2012 йили Республикачилар партиясидан президентликка номзод бўлган Митт Ромни Трампнинг хатти-ҳаракатларини “демократик принципларимиз олдидаги шармандалик ва зараркунандалик” деб атади. Трампнинг иши, деди у, “миллий яхлитлигимизга путур етказади ва глобал миқёсдаги обрўмизни тўкади”.
2008 йили Республикачилар партиясидан президентликка номзод бўлган Жон МакКейн Трампнинг Путин билан саммитидан сўнгги матбуот конференциясини “мен билган президентлардан бирининг энг шармандали нутқи бўлди” деб айтди ва уни “фожеий хато” деб атади.
Ҳатто Трампнинг энг қалин иттифоқчилари ҳам унинг саммит чоғида тутган позициясидан ҳайрон бўлганини яширмади. Эҳтимол, унинг мана бу гаплари уларга маъқул келмагандир:
– Бу – уят, биз ядро қуроли тарқалиши ҳақида гапиряпмиз, биз Сурия ва гуманитар ёрдам ҳақида гапиряпмиз, биз ҳар хил нарсалар ҳақида гапиряпмиз, бизга эса “ажина ови” ҳақида савол бериб ўтиришибди. Мен мамлакат аҳолиси бунга ишонади, деб ўйламайман. Лекин журналистлар шу ишни қилмаса, тура олмади. Мен Путинни жуда кучли шахс деб ҳисоблайман.
Республикачилар партиясининг Вакиллар палатасидаги спикери Нют Гингрич саммитни Трампнинг президент сифатидаги “энг жиддий хатоси” деб баҳолади. Унинг фикрича, айни хато “зудлик билан тузатилиши зарур”.
Трамп аъзоси бўлган Республикачлар партияси уни шу қадар кескин танқид қилиб чиқдики, Оқ Уй 16 июлда Трамп бир кун кейин қонун чиқарувчилар билан учрашиши эълон беришга мажбур бўлди. Оқ Уй матбуот котиби учрашувда кимлар қатнашишини ошкор қилмади.
Демократлар Трампни танқид қилиш борасида Республикачилардан ҳам ошиб тушди. Улар президентни АҚШнинг тарихий ролига нисбатан сотқинлик қилганликда айблади. Трамп Путин билан ўзини “хоинларча” тутди ва бу импичментга тортадиган жиноят бўлиши ҳам мумкин, деб ҳисоблайди демократлар.
Миллий разведка хизматининг собиқ директори Жеймс Клэппер Трампнинг Путинга ён берганини “мисли кўрилмаган тиз чўкиш” деб айтди. Айни дамда МРБ раҳбари Жон Бреннан бу ҳолни “хоинликдан бошқа нарса эмас” деди.
“Путин уни чўнтагига жойлаб олди”, деб ёзди Бреннан Твиттерда. Унга кўра, Трампнинг хатти-ҳаракатларида “оғир жиноятлар ва ножўя ишлар аломатлари кўзга ташланади”. Бу билан у Трампга қарши Конгрессда импичмент бошланишига асос борлигига шама қилди.
Собиқ вице-президент Жо Байден Трампнинг матбуот конференциясини президентлик “обрўсини тўкиш” деб атади.
Трампни фақат бир киши, сенатор Рэнд Пол ҳимоя қилиб чиқди.
‒ Бу кишилар хато қилмоқда, ‒ деди у “Ассошиэйтед Пресс” агентлигига. ‒ Биз мулоқотни яхшилаш йўлларини қидиришимиз лозим.
