Линклар

Шошилинч хабар
06 декабр 2024, Тошкент вақти: 02:31

Ўзбекистон хабарлари

Матбуот эркинлиги рейтингида Ўзбекистон мавқеи янада пасайди

“Чегара билмас мухбирлар” ташкилотининг дунёдаги матбуот эркинлиги бўйича 2024 йилги харитаси
“Чегара билмас мухбирлар” ташкилотининг дунёдаги матбуот эркинлиги бўйича 2024 йилги харитаси

Дунёдаги матбуот эркинлиги даражасини кузатувчи “Чегара билмас мухбирлар” (RSF) ташкилоти рейтингида Ўзбекистон кетма-кетига иккинчи йил пастлашда давом этяпти.

Бу йилги рейтингда Ўзбекистон 180 та давлат ичида 148-ўринни эгаллаган, бу эса мамлакатнинг 2023 йил рейтингидаги ўрнидан 11 поғонага пастлаганини англатади.

Ўзбекистон 137-ўринни эгаллагани айтилган ўтган йилги халқаро рейтингда ҳам мамлакатнинг матбуот эркинлиги бўйича 4 поғонага қуйилагани кузатилган.

Ўзбекистоннинг матбуот эркинлиги бўйича рейтингдаги юксалиши сўнгги бор 2022 йили кузатилган бўлиб, ўшанда у 157-ўриндан 133-ўринга кўтарилган эди.

Қароргоҳи Парижда жойлашган RSFнинг Бутунжаҳон матбуот эркинлиги куни арафасида эълон қилинган бу йилги ҳисоботида “2016 йили президент Ислом Каримов ўлимидан сўнг Ўзбекистонда ОАВ учун шарт-шароит бирозгина яхшиланган”и, “ҳокимият тепасидагиларнинг танқид қилиш билан боғлиқ вазият эса ҳали-ҳамон жуда мураккаблигича қолаётган”и урғуланган.

Ҳисоботдан келиб чиқилса, Ўзбекистонда ўтган бир йил ичида сиёсий индикатор 20 поғонага (132 дан 152 га), иқтисодий кўрсаткич 11 поғонага (132 дан 143 га), қонунчилик кўрсаткичи 17 поғонага (120 дан 137 га), хавфсизлик индикатори эса 9 поғонага (127 дан 136 га) пасайган. Булар орасида фақат ижтимоий индикатор 2 поғонага (147 дан 145 га) юксалган.

RSF ҳисоботида мамлакатда давлат радиоси расмий пропаганда билан шуғулланаётгани, хусусий радиостанциялар ёпилиб кетишдан чўчигани учун ҳар қандай танқиддан тийилиб келаётгани, босма нашрлар давлат манфаатларига хизмат қилаётганига эътибор қаратилган.

“Айримларининг таҳририяти хорижда жойлашган 15 чоғли интернет нашргина сифатли контент чоп қилиб келмоқда. Улар сирасига мамлакатда блокировка қилинган Озод Европа/Озодлик радиосининг ўзбек хизмати — “Озодлик” радиоси ҳам киради”, дейилган ҳисоботда нашрларнинг қарийб учдан бир қисми ўз ёйинини рус тилида амалга ошириши қўшимча қилинган.

Халқаро ҳисоботга мувофиқ, Ўзбекистонда расмийлар ҳукумат билан тиғиз алоқада бўлган блогерларнинг катта гуруҳи ва оммавий ахборот воситаларини назорат қилишади, ҳақиқий мухолифат нашрлари эса тақиқ остида.

RSF қайдича, Ўзбекистон расмийлари ОАВга оид репрессив қонунларни бекор қилиш учун зарур бўлган ислоҳотлар ўтказиши лозим. Мамлакатда цензура, назорат ва ўз-ўзини цензура қилиш ҳолатлари устунлик қилади.

Ҳисоботда ўзбек мулозимлари журналистларга иқтисодий босим ўтказаётгани ёки уларни “сотиб олиш” уринаётгани ҳам таъкидланган.

“Мустақил ОАВ кўпайиши уларнинг айниқса эркин матбуотни дастакловчи хорижий ташкилотлар томонидан молиялаштирилишини чеклаётган қонун ва қарорлар билан тўхтатиб турилибди”, дейилган ҳисоботда.

RSF Ўзбекистонда блогерларга таҳдид ёки уларни ҳибсга олишлар ҳалигача давом этаётгани, аввал узоқ муддатларга озодликдан маҳрум этилган айрим журналист ва блогерлар қамоқдан чиқиб келган бўлсалар-да, ҳануз реабилитиция қилинмаганига эътибор қаратган.

“Чегара билмас мухбирлар” ташкилотининг бу йилги рейтингида матбуот эркинлиги бўйича Марказий Осиё мамлакатларидан Қирғизистон 120-ўринга, Қозоғистон 142-ўринга, Тожикистон 155-ўринга, Туркманистон эса 175-ўринга қўйилган.

Халқаро рейтингдаги энг юқори ўринларни Норвегия, Дания ва Швеция, энг паст ўринларни эса Афғонистон, Сурия ва Эритрея каби мамлакатлар эгаллаган.

Кун янгиликлари

Ўрта Чирчиқда газ портлаши оқибатида бир киши қурбон бўлди

Ўрта Чирчиқда содир бўлган газ портлаши оқибатлари (ФВВ фотоси)
Ўрта Чирчиқда содир бўлган газ портлаши оқибатлари (ФВВ фотоси)

Тошкент вилоятининг Ўрта Чирчиқ туманида 5 декабрь куни содир бўлган газ портлаши натижасида бир киши вафот этган, яна олти киши тан жароҳат олган. Бу ҳақда Фавқулодда вазиятлар вазирлиги маълумот тарқатди.

Вазирлик қайдича, портлаш туманнинг “Ким Пен Хва” МФЙ, Қутб Юлдузи кўчасида жойлашган ишлаб чиқариш корхонаси маъмурий-хўжалик биносида Тошкент вақти билан эрталабки соат 07:46 да содир бўлган.

Хабарномада фавқулодда вазиятлар вазири A. Қўлдошев воқеа жойига етиб боргани, ҳодиса оқибатлари вазир бошчилигида бартараф этилаётгани қайд қилинган.

“Шунингдек, ҳодиса жойига вилоят ФВБ раҳбарияти, туман ҳокимияти, прокуратура, ИИБ, ССБ, “Ҳудудгазтаъминоти” раҳбар ходимлари етиб борган. Айни вақтда ФВВнинг ёнғин-қутқарув экипажлари воқеа жойида амалий ҳаракатларни олиб бормоқда”, дейилган ФВВ хабарномасида айни пайтда ҳолат юзасидан дастлабки терговолди суриштирув ишлари олиб борилаётгани қўшимча қилинган.

Термитлардан жабр кўрган фуқароларга уй берилади

Иллюстратив сурат
Иллюстратив сурат

Ўзбекистонда термитлар ёки бошқа ҳашаротлар туфайли уйи яроқсиз ҳолга келган фуқаролар давлат уй-жой фондидан янги тураржой олиши мумкин.

Вазирлар Маҳкамасининг “Термит ва бошқа ҳашоратлардан зарарланган уй-жойларни аниқлаш ва яшаш учун яроқсиз деб топиш бўйича давлат хизматини кўрсатишнинг маъмурий регламентини тасдиқлаш тўғрисида”ги қарорда ана шу талаб кўзда тутилган.

Ушбу ҳужжатга мувофиқ, 2025 йил 1 январидан эътиборан туман (шаҳар) ҳокимликлари ташкил этадиган термитлар ва бошқа ҳашаротлар томонидан зарарланган уй-жойларни аниқлаш бўйича комиссиялар томонидан давлат хизматлари марказлари ва Ягона интерактив давлат хизматлари портали (ЯИДХП) орқали давлат хизмати кўрсатилиши режалаштирилган эди.

My.gov.uz платформаси 29 ноябрь куни мазкур хизмат ишга туширилганини эълон қилган.

Ушбу хизмат ёрдамида My.gov.uz портали орқали тураржой ҳолатини бепул баҳолаш ва тегишли хулоса олиш мумкин. Комиссия тураржойни яшаш учун яроқсиз деб топса, талабгорга уй-жой берилади.

Ҳукумат қарори билан Қурилиш ва уй-жой коммунал хўжалиги вазирлигига Соғлиқни сақлаш вазирлиги ва Фанлар академияси билан биргаликда бир ой муддатда термитлар ва бошқа ҳашаротлар томонидан зарарланган уй-жойларни яшаш учун яроқсиз деб топиш учун техник талабларни ишлаб чиқиш топширилган. Икки ой муддат ичида эса норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни ушбу ҳужжатга мувофиқлаштириш зарур.

Халқ орасида “сариқ чумоли”, “ваҳмат” каби номлар билан аталадиган термитлар ёғоч ва таркибида целлюлоза бўлган бошқа материаллар билан озиқланадиган зараркунанда ҳашаротлар бўлиб, иншоотлар ва инсон мулки учун жиддий хавф туғдиради.

Аввалроқ Ўзбекистон Фанлар академияси Зоология институти директори Бахтиёр Холматов Бутунжаҳон маданий мероси рўйхатига киритилган, ЮНЕСКО муҳофазасидаги “Ичан-Қалъа” тарихий ёдгорлик мажмуасидаги 33 та тарихий обидага зараркунанда ҳашаротлар жиддий зарар етказаётганидан огоҳлантирган эди.

Озодлик бир муддат олдин расмийлар эътиборини Наманган вилояти Янгиқўрғон туманидаги уйларга термитлар қирон келтираётганига қаратганди.

“Эзгулик” жамияти халқаро мукофот билан тақдирланди

Ўзбекистон инсон ҳуқуқлари “Эзгулик” жамияти Франция Республикасининг “Озодлик, тенглик, биродарлик” халқаро мукофоти билан тақдирланди. Бу ҳақда 4 декабрь куни Франциянинг Инсон ҳуқуқлари бўйича Миллий маслаҳат комиссияси матбуот хизмати маълумот тарқатди.

Матбуот хизмати қайдича, Франция Республикасининг Инсон ҳуқуқлари бўйича "Озодлик, тенглик, биродарлик" мукофоти 1988 йилда CNCDH ташаббуси билан таъсис этилган. Ушбу мукофотнинг мақсади бутун дунёда инсон ҳуқуқларини илгари суриш ва ҳимоя қилишда фуқаролик жамиятининг асосий ролини тан олишдир.

Комиссия Ўзбекистон инсон ҳуқуқлари “Эзгулик” жамиятини мамлакатда рўйхатга олинган ягона мустақил инсон ҳуқуқлари ташкилоти сифатида эътироф этган. Бу йилги мукофотга “Эзгулик” ўзининг уруш даврида инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш — ўзбек мигрантларининг Россия агрессорлари томонидан урушга сафарбар қилишнинг олдини олишга қаратилган лойиҳаси бўйича эришган.

Мазкур мукофот дунёдаги бешта фуқаролик жамияти ташкилотига берилади. Бу галги ғолиблар орасида “Эзгулик” билан бирга Камерундаги “Манделла” маркази, Гаитидаги “Citizens” ташкилоти, Колумбиянинг Ludirlena PÉREZ CARVAJAL ташкилоти ва Суриядаги "Caesar" ташкилотлари бор.

Тақдимот маросими шу йилнинг 10 декабрь – Халқаро инсон ҳуқуқлари кунида Парижда мамлакат Адлия вазирлиги саройида ўтказилади. Мукофот Франция Республикаси Бош вазири томонидан “Эзгулик” жамияти раҳбари Абдураҳмон Ташановга топширилади.

Атмосферани булғаётган қурилиш масъуллари жавобгарликка тортилади

Иллюстратив сурат (Фарғона вилоятининг Риштон туманида олинган фото)
Иллюстратив сурат (Фарғона вилоятининг Риштон туманида олинган фото)

Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш масалалари қўмитасида 4 декабрь куни экологик вазиятни яхшилаш, атмосфера ҳавоси ифлосланишининг олдини олиш, қурилиш ташкилотларининг масъулиятини оширишга қаратилган қонун лойиҳаси дастлабки тарзда кўриб чиқилди.

Қуйи палата матбуот хизмати маълумотига кўра, қонун лойиҳаси билан қурилиш майдонларида атмосфера ҳавосини муҳофаза қилиш талабларини бузганлик учун қурилиш ташкилотлари мансабдор шахсларига нисбатан жавобгарлик белгилаш таклиф этилмоқда.

Жумладан, ушбу ҳаракат учун базавий ҳисоблаш миқдорининг 10 баравари (3 миллион 750 минг сўм) миқдорида, ҳуқуқбузарлик жазо қўлланганидан кейин бир йил давомида такрор содир этилса, БҲМнинг 50 баравари (18 миллион 750 минг сўм) миқдорида жарима белгилаш режаланмоқда.

Маълумот ўрнида: Тошкент жорий йилнинг 21 февраль куни ҳавонинг ифлосланиш даражаси бўйича дунёнинг йирик шаҳарлари орасида биринчи ўринга чиққан.

IQAir порталига кўра, ўша куни пойтахт ҳавосида PM2,5 дисперс зарраларининг концентрацияси 171 мкг/м3 ни ташкил этган. Бу ЖССТ тавсия этган ўртача ҳаво сифати кўрсаткичидан 34,2 баробарга кўпдир.

Озодлик жорий йилнинг учинчи ноябрга ўтар кечаси ҳам Тошкент ҳавосида заҳарли заррачалар миқдори 780 мкг/м3 даражагача ошгани ҳақида хабар қилганди.

Жаҳон банки ҳисоботига мувофиқ, Тошкентда PM2,5 майда заррали чанглар таъсири оқибатида йилига ўртача 3042 киши бевақт вафот этади.

Сурияда жанг қилаётган ўзбекистонлик қидирувга берилди

Иллюстратив сурат
Иллюстратив сурат

Сурияда ҳукуматга қарши кечаётган қуролли ҳаракатларда иштирок этаётган Ўзбекистон фуқароси Давлат Тиллабердиев қидирувга берилди. Бу ҳақда Qalampir.uz нашри Ички ишлар вазирлиги маълумотига таянган ҳолда хабар қилди.

Д. Тиллабердиев 1995 йилда Жиззах шаҳрида туғилган. Давлат хавфсизлик хизмати ҳамда вилоят Ички ишлар бошқармаси ҳамкорлигида ўтказилган тезкор-қидирув тадбирлари натижасида ушбу шахс Туркияда халқаро террористик ташкилот таъсирига тушгани, 2019 йилнинг сентябрь ойида айланма йўллар орқали Сурияга кетгани аниқланган.

Ҳуқуқ идоралари қайдича, ўша йили Тиллабердиев мазкур давлат ҳудудида “Тавҳид ва жиҳод катибаси” халқаро террорчилик ташкилотининг Ҳавон ҳарбий базасида махсус тайёргарликдан ўтиб, Дамашқ ҳукуматига қарши қуролли ҳаракатларда иштирок эта бошлаган.

Мазкур шахс Ўзбекистон Жиноят кодексининг 155-2-моддаси (террорчилик фаолиятини амалга ошириш мақсадида ўқувдан ўтиш, чиқиш ёки ҳаракатланиш), 244-2-моддаси (диний экстремистик, сепаратистик, фундаменталистик ёки бошқа тақиқланган ташкилотлар тузиш, уларга раҳбарлик қилиш, уларда иштирок этиш) ҳамда 244-1-моддаси (жамоат хавфсизлиги ва жамоат тартибига таҳдид соладиган материалларни тайёрлаш, сақлаш, тарқатиш ёки намойиш этиш) бўйича айбланмоқда.

Ўтган ҳафта Сурияда Туркия билан алоқаси борлиги айтиладиган “Ҳайъат Таҳрир уш-Шом” террор гуруҳи ва бошқалар дохил исломий гуруҳлар президент Башар Асад назорати остидаги Сурия армияси ва унга иттифоқдош бўлган эронпараст гуруҳларнинг Ҳалаб шаҳри ғарбидаги позицияларига кенг кўламли ҳужум бошлаган.

Қуролли тўқнашувлар чоғида жиҳодчилар ҳукумат армиясининг стратегик жиҳатдан муҳим нуқталари ва аҳоли пунктларини эгаллаб олишган. Ҳужумларга жавобан Сурия армияси россиялик ҳарбийлар билан биргаликда қуролли гуруҳлар позицияларига зарба бериш учун авиацияни ишга солган.

Содир бўлаётган воқеалар сўнгги йилларда Сурияда кузатилаётган фуқаролар урушининг энг йирик эскалациясига айланиши мумкин.

Тошкент мактабларида вирусли гепатит қайд этилди

Иллюстратив сурат
Иллюстратив сурат

Тошкент шаҳри Миробод туманидаги 214- ва 65-мактабларда вирусли гепатит билан касалланиш ҳолатлари қайд этилди. Бу ҳақда Санитария-эпидемиологик осойишталиги ва жамоат саломатлиги қўмитасининг Тошкент шаҳри бош бошқармаси маълум қилди.

Шу муносабат билан ушбу таълим масканларида Санэпидқўмнинг Миробод тумани бўлими мутахассислари томонидан эпидемиологик текшириш ва санитария назорати ўтказилган.

Текширувда мактабларнинг санитария ҳолати талабга жавоб бермаслиги аниқланган ва камчиликлар юзасидан мактаб раҳбариятига нисбатан маъмурий баённома тузилган.

Жорий йил сентябрь ойида Яшнобод туманидаги, октябрь ойида эса Бектемир туманидаги мактабларда ҳам ушбу юқумли хасталик рўйхатга олинганди.

Вирусли гепатит А, B, C, D ва E каби беш асосий турга бўлинади. Халқ орасида “сариқ касаллиги” номи билан аталадиган гепатит “А” жигарнинг жароҳатланиши билан кечади ва ўта юқумлидир.

Гепатит А ва E ифлосланган сув ва озиқ-овқат орқали, B, C ва D турлари эса қон ва тана суюқликлари орқали тарқалади, C кўпинча сурункали бўлиб, цирроз ва жигар саратонига олиб келади.

Ўзбекистонда B ва C гепатити кенг тарқалган.

БМТ ўрганишларига қараганда, 2016 йилда мамлакатда тахминан 2,5 миллион нафар гепатит B ва 1,3 миллион нафар гепатит C беморлари борлиги аниқланган.

Ўзбекистонда 2021 йилда гепатит C вирусига қарши кураш бўйича миллий дастур ишга туширилган. Ундан кўзланган мақсад 2030 йилга келиб республикада ушбу вирус билан касалланиш даражасини нолга туширишдир.

Озодлик аввалроқ вирусли гепатитга қарши вакцина қимматлашининг ижтимоий, иқтисодий оқибатларини таҳлил қилганди.

Ўзбекистон тинч атом бўйича ҳамкорликни кенгайтирмоқчи

Халқаро атом энергияси агентлиги бош директори Рафаэль Гросси (архив сурати)
Халқаро атом энергияси агентлиги бош директори Рафаэль Гросси (архив сурати)

Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев 4 декабрь куни Тошкенда Халқаро атом энергияси агентлиги (ХАЭА) бош директори Рафаэль Гроссини қабул қилди.

Президент матбуот хизмати ахборотига кўра, учрашув якунида тинч атом соҳасини ривожлантириш бўйича кўп қиррали ҳамкорликни кенгайтириш юзасидан қўшма “йўл харитаси”ни қабул қилиш юзасидан келишувга эришилган.

Халқаро агентлик дастурлари доирасида юқори малакали кадрлар тайёрлаш, ядро энергетикаси, қишлоқ хўжалиги, сувдан фойдаланиш, соғлиқни сақлаш, экология соҳаларида истиқболли лойиҳаларни амалга ошириш ҳамкорликнинг устувор йўналишлари экани таъкидланган.

Маълум бўлишича, 5 декабрь куни Самарқанд шаҳрида соҳадаги етакчи хорижий экспертлар иштирокида Атом энергиясидан фойдаланиш масалалари бўйича халқаро конференция бўлиб ўтади.

Халқаро атом энергияси агентлиги БМТ қошида 1957 йилда жаҳон давлатларига атом энергиясидан тинчлик йўлида фойдаланиш мақсадида ташкил этилган.

Ўзбекистон 1994 йилдан буён мазкур тузилмага аъзо. Ўттиз йил мобайнида ушбу ташкилотнинг техник кўмагида 40 дан ортиқ қўшма лойиҳа амалга оширилган.

Маълумот ўрнида: Ўзбекистон жорий йил июнь ойида “Росатом” давлат корпорацияси билан кичик қувватли АЭС қурилишига доир ҳужжатни имзолаган. 330 МВт қувватга эга станция (ҳар бири 55 МВт қувватга эга олтита реактор) Жиззах вилоятида (Тузкон кўли) барпо этилади.

Бир неча йил аввал МАГАТЭ экспертлари Ўзбекистонда бўлган ва мамлакатда ядровий энергетика дастурини амалга ошириш ишларини комплексли равишда баҳолаган эди.

ДХХ собиқ раиси Азизов собиқ адлия вазирига муовин бўлди

ДХХнинг собиқ раиси Абдусалом Азизов
ДХХнинг собиқ раиси Абдусалом Азизов

Жорий йилнинг 23 ноябрь куни бўлиб ўтган ҳукумат мажлисида Шавкат Мирзиёев томонидан Давлат хавфсизлик қўмитаси раиси лавозимидан бўшатилган Абдусалом Азизов президентининг ижтимоий-сиёсий, диний-маърифий ва ёшлар масалалари бўйича маслаҳатчисининг ёшлар масалалари бўйича ўринбосари лавозими этиб тайинланган. Бу ҳақда президент матбуот котиби Шерзод Асадов маълум қилди.

Генерал Азизовнинг ДХХ раиси лавозимидан олинишини Озодлик манбалари шу йилнинг 26 октябрь куни Қибрай туманида президент администрацияси собиқ мулозими Комил Алламжоновга уюштирилган суиқасд билан боғлашган.

64 яшар Абдусалом Азизов Шавкат Мирзиёев ҳокимиятга келганидан буён ДХХнинг ишдан олинган учинчи раҳбаридир. Ички ишлардан чиққан Азизов 2019 йил февралида ДХХ раиси этиб тайинланган ва бу лавозимда 5 йилдан кўпроқ ишлаган.

Президент матбуот котиби Шерзод Асадов ёйинлаган хабарномада Шавкат Мирзиёевнинг фармонлари асосида бошқа қатор мулозимларнинг муайян лавозимларга тайинлангани ёки ишдан олингани ҳам билдирилган. Улар орасида аввал адлия вазири лавозимида ишлаган Русланбек Давлетов ҳам бор.

Вазирликдан сўнг президентнинг ижтимоий-сиёсий ривожланиш масалалари бўйича маслаҳатчиси лавозимида ишлаб келаётган Мирзиёевнинг янги фармони билан президентнинг ижтимоий-сиёсий, диний-маърифий ва ёшлар масалалари бўйича маслаҳатчиси лавозимига тайинланган. Шундан келиб чиқилса, ДХХнинг собиқ раиси эндиликда собиқ адлия вазирига муовинлик қилади.

Тадқиқот: Ўзбекистон криптоактивлар бўйича минтақада етакчи

Иллюстратив сурат
Иллюстратив сурат

Ўзбекистон криптоактивларни қабул қилиш бўйича глобал индексда Марказий Осиё ва Кавказда биринчи, дунёда эса ўттиз учинчи ўринни эгаллади. RISE Research компанияси томонидан Freedom Horizons, KPMG Caucasus and Central Asia, Heemera, “Остона” халқаро молия маркази, Қозоғистон Миллий тўлов корпорацияси ва Mastercard компанияси ҳамкорлигида ўтказилган тадқиқот шундан далолат беради.

Рақамли молиявий активлар бозорини ўрганиш бўйича тадқиқотда қайд этилишича, Ўзбекистон ёш, технологик жиҳатдан саводхонлиги юқори аҳоли улуши ортиб бораётгани эвазига марказлашмаган молияни қабул қилиш бўйича глобал рейтингда сезиларли ўсишга эришган.

2023 йилда мамлакатда 512,3 минг фуқаро (умумий аҳолининг 1,46 фоизи) криптоактивларга эгалик қилган.

Жорий йил октябрь ҳолатига кўра, мамлакатдаги криптосаноатда 15 та лицензияга эга хизмат кўрсатувчи провайдер (2 криптобиржа, 3 криптодепозитарий ва 10 криптодўкон) мавжуд. Уларнинг айланмаси 1 миллиард доллардан ошган. 2022 йилдан буён давлат бюджетига тушумлар ҳажми эса 3,6 миллион доллардан кўпроқни ташкил этган.

Gazeta.uz нашрининг аниқлик киритишича, глобал криптовалютани қабул қилиш индекси турли мамлакатларда аҳоли ва корхоналар криптовалюталардан кундалик операциялар, инвестициялар ва бошқа молиявий мақсадларда қанчалик фаол фойдаланаётганини тушунишга ёрдам беради. Индекс турли омиллар таҳлилига асосланади ва мамлакатларнинг криптовалюта иқтисодиётидаги иштирокини қиёсий акс эттириш мақсадида тузилади.

Эслатиб ўтамиз, Ўзбекистон резидентлари криптоактивларга фақат мамлакатда лицензияланган провайдерлар орқали эгалик қилиши мумкин. Криптоактивларнинг ноқонуний айланмаси учун эса жавобгарлик жорий этилган. Ушбу ҳуқуқбузарлик учун жаримадан тортиб 5 йилгача қамоқ жазоси кўзда тутилган.

Мамлакатда бир неча киши ноқонуний криптовалюта олди-сотдисида айбланиб, маҳкамага тортилгани маълум.

Тошкентда йирик қарздорлар сув тармоғидан узилмоқда

Иллюстратив сурат
Иллюстратив сурат

Тошкент шаҳрида катта миқдорда қарзи бор йирик истеъмолчиларни совуқ сув таъминотидан узиш бошланди.

Жумладан, пойтахтдаги “Ипподром” бозори тармоқдан узилган. “Тошкент шаҳри сув таъминоти” АЖ матбуот хизмати ахборотига кўра, бозорнинг совуқ сув бўйича умумий қарзи 220 миллион сўмни ташкил этади.

Пойтахт сувсозлари ўз вақтида тўлов қилмаган кўп қаватли хонадонлар ҳам таъминотдан маҳрум этилишидан огоҳлантирган.

Расмий статистикага кўра, Ўзбекистонда истеъмолчиларнинг ичимлик сувдан қарздорлиги 1 трлн сўмни ташкил этмоқда. Шундан 740,5 млрд сўм жисмоний, қолгани эса юридик истеъмолчилар ҳиссасига тўғри келади.

Озодлик аввалроқ Ўзбекистон пойтахтида истеъмолчиларнинг сувдан умумий қарздорлиги 200 миллиард сўмга етгани ҳақида хабар қилган эди.

Азиз Абдуҳакимов: Ўзбекистон 2 млн гектар унумсиз ерни тиклаши керак

Азиз Абдуҳакимов
Азиз Абдуҳакимов

Ўзбекистон 2030 йилга қадар 2 миллион гектардан ортиқ деградацияга учраган ерларни тиклаши керак. Бу масалага Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазири Азиз Абдуҳакимов Саудия Арабистони пойтахти Ар-Риёд шаҳрида COP16 конференцияси доирасида ўтказилган молиявий сафарбарлик бўйича вазирлар мулоқотида тўхталган.

Охирги 5 йил давомида биз барқарор ер бошқаруви ва ўрмонларни барпо этиш бўйича ташаббусларга бир миллиард доллардан ортиқ маблағ ажратдик. Ушбу саъй-ҳаракатларга қарамай, бутун дунё бўйлаб молиялаштиришдаги камчиликлар сақланиб қолмоқда. Ушбу амбицияларни кенгайтириш учун мустаҳкам молиялаш механизмлари ва инновацион ҳамкорлик керак”, дея иқтибос келтирган Азиз Абдуҳакимовдан Gazeta.uz нашри.

Вазир эътирофича, деградацияга учраган ерларни тиклаш ва қурғоқчиликка чидамлиликни ошириш катта молиявий ресурс талаб қилади. Бу эса кўпинча республика бюджетида кўзда тутилган маблағдан ошиб кетади.

Ўзбекистон ҳукумати мулозими бу борада халқаро молиялаштиришни осонлаштирадиган мустаҳкам механизм ва инновацион ҳамкорлик катта аҳамиятга эга эканини таъкидлаб, узоқ муддатли экологик фойда келтирадиган лойиҳалар учун грантларни кўпайтириш, яшил облигацияларни кенгайтириш, маблағлардан фойдаланиш, ариза бериш ва тасдиқлаш жараёнларини соддалаштиришни таклиф қилган.

Абдуҳакимов қайдича, “Ўзбекистон халқаро молиялаштиришни самарали бошқариш борасидаги салоҳиятини аллақачон намоён этган. Бунга халқаро молия институти билан ҳамкорлик натижасида Оролбўйи минтақасида ўрмонзорларни барпо этиш бўйича муваффақиятли лойиҳалар амалга оширилиб, деградацияга учраган ерлар инсонлар ва табиат учун фойдали экотизимларга айлантирилгани мисолдир”.

Озодлик жорий йил 24 сентябрь куни Ўзбекистон президенти “Чанг бўронларига қарши курашиш ва атмосфера ҳавоси сифатини яхшилаш бўйича биринчи навбатдаги чора-тадбирлар тўғрисида”ги қарорни имзолагани ҳақида хабар қилган эди.

Ҳужжатга мувофиқ, атроф-муҳитни муҳофаза этиш чораларини кучайтириш доирасида масъулларга келгуси беш йил ичида Тошкент шаҳри ва вилоятида 441 гектар “яшил белбоғ”, “яшил боғлар” ташкил қилиш мажбурияти юкланган.

Тошкент аэропортида учоқларни қабул қилиш чекланди

Иллюстратив сурат
Иллюстратив сурат

Тошкент халқаро аэропортиданоқулай об-ҳаво шароити (туман) туфайли 3 декабрь оқшомидан бошлаб самолётларни қабул қилишда чекловлар жорий этилган. Бу ҳақда Uzbekistan Airports компанияси матбуот хизмати маълумот тарқатди.

Қуйидаги рейслар Самарқанддаги муқобил аэродромга йўналтирилган:

• Фарғона–Тошкент йўналиши бўйича Silk Avia авиакомпанияси (US402);

• Бишкек–Тошкент йўналиши бўйича Uzbekistan Airways авиакомпанияси (HY778);

• Сургут–Тошкент йўналиши бўйича UTair авиакомпанияси (UTA-709);

• Дубай–Тошкент йўналиши бўйича Centrum Air авиакомпанияси (MFX-352).

Uzbekistan Airways авиакомпаниясининг Грозний–Тошкент йўналишидаги HY9702 рейси эса Бухородаги аэродромга йўналтирилган.

Об-ҳаво шароити ёмонлашгани сабабли Тошкент халқаро аэропортида вақтинчалик чекловлар 4 декабрь куни тонгги 05:30 дан бошлаб яна давом этган. Хусусан, Uzbekistan Airways авиаширкатининг Льеж - Тошкент йўналишидаги HY3174 рейси Бухоро муқобил аэропортига йўналтирилган.

Маълумот ўрнида: 25 ноябрь куни об-ҳаво шароити ёмонлашгани сабабли Фарғона аэропортида, 1 декабрь куни эса Наманган халқаро аэропортида ҳаво кемаларини қабул қилишга вақтинчалик чеклов жорий этилган, рейслар муқобил аэродромларга йўналтирилган эди.

Ўзбекистоннинг Сеулдаги элчихонаси ватандошларни огоҳлантирди

Ҳарбий ҳолат эълонидан кейин Сеулдаги парламент биноси томонга кетаётган кореяликлар , 2024 йил 3 декабри
Ҳарбий ҳолат эълонидан кейин Сеулдаги парламент биноси томонга кетаётган кореяликлар , 2024 йил 3 декабри

Жанубий Кореяда ҳарбий ҳолат эълон қилиниши муносабати билан Ўзбекистоннинг Сеулдаги элчихонаси ушбу давлатдаги ватандошларга шахсий хавфсизлик чораларини кўришни тавсия қилди.

Бугунги кунда мамлакатда юзага келаётган ички сиёсий вазиятдан келиб чиққан ҳолда, барчангиздан Жанубий Кореяда турли хил митинглар ва намойишларда иштирок этмасликка, одамлар гавжум жойларга бормасликка, ўзингизнинг шахсий хавфсизлигингиз ва соғлиғингизни эҳтиёт қилишга чақириб қоламиз”, дейилган дипломатик ваколатхона баёнотида.

Элчихона зарурат туғилган ҳолатларда +82 10 3213 4505 ёки +82 10 2909 4334 телефон рақамига мурожаат қилиш мумкинлигини эслатган.

Озодлик 3 декабрь куни Жанубий Корея президенти Юн Сок Ёль мамлакатда ҳарбий ҳолат жорий этгани ҳақида хабар қилган эди. У мазкур тадбирни конституциявий тузумни шимолий кореяпараст кучлардан ҳимоя қилиш истаги билан изоҳлаган.

Таркибига президент Юн Сок Ёль ҳам кирган ҳукмрон партия вакиллари ҳарбий ҳолат жорий этишга оид қарорни нотўғри деб аташган. Мухолифатдаги Демократик партия эса мазкур қарорни Конституцияга зид эканини урғулаган.

3 декабрь оқшомида ошиғич равишда йиғилган Жанубий Корея парламенти президентнинг ҳарбий ҳолатга доир қарорини бекор қилишни ёқлаб овоз берган.

Reuters агентлиги хабарига кўра, парламент ва жамоатчилик босими остида президент Юн Сок Ёль Вазирлар Маҳкамасининг навбатдаги йиғилишида ҳарбий ҳолатни бекор қилишга ваъда берган.

Швейцариядаги банк Гулнора Каримова иши бўйича пул ювишда айбланмоқда

Гулнора Каримова
Гулнора Каримова

Швейцария прокуратураси бадавлат мижозларга хизмат кўрсатишга ихтисослашган Lombard Odier банкини оғирлаштирувчи шартлар билан пул ювишда айблади, деб ёзди Financial Times нашри.

Расмийларга кўра, банк бир неча йил давомида Ўзбекистон биринчи президенти Ислом Каримовнинг тўнғич қизи Гулнора Каримованинг жиноий фаолиятини яширишга кўмаклашиш бўйича “ҳал қилувчи рол”лардан бирини ўйнаган.

Прокуратура тахминича, 2023 йил сентябрида айблов эълон қилинган Каримова йирик миқдордаги пул маблағларини ўзлаштириб, уларни Швейцариядаги “Офис” дея танилган ташкилот орқали ювган. Гулнора Каримованинг ўзи мазкур айбловларни рад этган.

Lombard Odier банкининг собиқ ходимига ҳам айблов эълон қилинган. Прокуратура бу ишни 2016 йилдан буён юритиб келмоқда.

Гулнора Каримова 2015 йилнинг 18 декабрида Тошкент шаҳар судининг ҳукми билан 10 йилга, 2020 йилнинг 18 мартида эса янги очилган жиноят иши доирасида 13 йилга озодликдан маҳрум қилинганди. У айни пайтда жазо муддатини Тошкент вилоятининг Зангиота туманида жойлашган аёллар колониясида ўтамоқда.

Ўзбек тикувчиси жаҳондаги нуфузли юз аёл рўйхатига киритилди

BBCнинг "100 аёл" рўйхатига кирган Дилором Йўлдошева ("Матонат" фильмидан скриншот)
BBCнинг "100 аёл" рўйхатига кирган Дилором Йўлдошева ("Матонат" фильмидан скриншот)

Ўзбекистонлик тикувчи ва тадбиркор Дилором Йўлдошева 2024 йилда ВВСнинг дунёдаги илҳомлантирувчи ва нуфузли 100 аёл рўйхатига киритилди.

ВВС махсус лойиҳаси муаллифларига кўра, Йўлдошева икки йил аввал йиғим-терим мавсумида содир бўлган бахтсиз ҳодиса туфайли икки оёғидан айрилган.

Шунга қарамай, у умидсизликка тушмаган. У янги иш ўрганиш ва ўзбекистонлик ёш аёлларга пул топишда ёрдам бериш мақсадида ўзининг тикувчилик бизнесини очган.

Тадбиркорлик асослари билан танишган деновлик Дилором Йўлдошева кейинроқ 40 дан зиёд аёлни тикувчиликка ўргатган. Бир неча ойдан кейин унинг ширкати анча ўсган, у ишчилар ва мактаб ўқувчилари учун кийим-кечак тикиш бўйича шартномалар тузган.

Ўшандан буён унинг бизнеси фақат ўзи учунгина эмас, бошқа ўнлаб аёллар учун ҳам даромад манбаига айланган”, дея қайд этишган лойиҳа муаллифлари.

ВВС “100 аёл” лойиҳасининг бу йилги мавзуси “барқарорлик” бўлган.

Рўйхатда Нобель тинчлик мукофоти лауреати Надя Мурад, актриса Шэрон Стоун, қўшиқчи Рэй, рассом Трейси Эмин, иқлим ўзгаришига қарши кураш фаоли Аденике Оладосу, ёзувчи Кристина Ривера Гарса ва бошқа машҳур исмларга дуч келиш мумкин. Бироқ унга президентнинг қизи Саида Мирзиёева ёки Сенат раиси Танзила Норбоева дохил Ўзбекистонда нуфузли деб топилган 40 нафар аёлнинг биронтаси киритилган эмас.

Дилором Йўлдошевадан аввал ВВС “100 аёл” рўйхатига Қаршидаги 2-мактаб-интернати ўқитувчиси Муҳаббат Шарапова (2017 йил) киритилган эди.

Давомини ўқинг

XS
SM
MD
LG