Линклар

Шошилинч хабар
09 октябр 2024, Тошкент вақти: 19:09

Халқаро хабарлар

Бағдодда рўй берган портлашда 9 нафар тинч аҳоли вакили ҳалок бўлган ва 11 киши жароҳатланган.

Полицияга кўра, машинага ўрнатилган бомба Ироқ пойтахтининг шиалар яшайдиган ҳудуддаги дўконлар растаси жойлашган кўчада портлаган. Бу кўчада аввал ҳам портлашлар содир бўлган. Сўнгги ойларда Ироқда мазҳаблараро зўравонлик авжига чиқмоқда.

Кун янгиликлари

Японияда янги бош вазир парламент қуйи палатасини тарқатиб юборди

Сигэру Исиба
Сигэру Исиба

Япониянинг янги бош вазири Сигэру Исиба мамлакат парламентининг қуйи палатасини тарқатиб юборди. Муддатидан илгари сайлов 27 октябрь куни бўлиб ўтиши кутилмоқда, дея хабар қилди “Киодо Цусин” агентлиги.

Японияда палатани тарқатиб юбориш ҳукумат раҳбарининг конституциявий ҳуқуқи бўлиб ҳисобланади. Исиба бу ҳуқуқдан бош вазир лавозимига киришганидан саккиз кун ўтгач фойдаланди. Агентлик қайдича, Японияда Иккинчи жаҳон урушдан бери парламент ҳеч қачон бу қадар тез тарқатилган эмас.

Парламентдаги мухолифат партиялари лидерлари билан учрашувда Исиба ўз қарорини сайловчиларнинг бевосита баҳосини кўриш истаги билан изоҳлаган. Мухолифат уни ҳукмрон Либерал-демократик партия атрофидаги можародан одамлар эътиборини чалғитишга уринишда айблади. Маблағларнинг ўринсиз сарфлаб юборилиши билан боғлиқ мазкур можаро аввалги бош вазир Фумио Кисида истеъфосига сабаб бўлган эди.

Тарқатиб юборилган парламентда Либерал-демократик партия 465 ўриндан 256 тасини эгаллаганди. Яна 32 ўрин унинг ҳукмрон коалициядаги иттифоқчиси, ўнг марказчи Тоза сиёсат партиясига (“Комэйто”) тегишли бўлган.

Нетаняҳу Насруллоҳ ворислари ўлдирилганини билдирди

Бинямин Нетаняҳу
Бинямин Нетаняҳу

Ливандаги “Ҳизбуллоҳ” радикал гуруҳининг Исроил зарбаси оқибатида ҳалок бўлган лидери Ҳасан Насруллоҳнинг вориси Исроил армияси томонидан ўлдирилган бўлиши мумкин. Бу ҳақда Исроил бош вазири Бинямин Нетаняҳу Ливан фуқароларига мурожаатида билдирган.

Биз “Ҳизбуллоҳ”нинг имкониятларига зарар етказдик. Биз Ҳасан Насруллоҳнинг ўзи, Насруллоҳнинг вориси ва Насруллоҳ ворисининг вориси дохил минглаб террорчини йўқ қилдик”, дея қайд этган Нетаняҳу ҳалок бўлган шахс исмини очиқламаган ҳолда.

Исроил бош вазири ўз мурожаатида ливанликларни “уруш тугаши ва Ливан гуллаб-яшнаши учун” мамлакатни “Ҳизбуллоҳ”дан озод қилишга чақирган.

Ўтган ҳафтада ОАВда Байрутга берилган зарба чоғида “Ҳизбуллоҳ” асосчиларидан бири ва Ҳасан Насруллоҳнинг қариндоши Ҳошим Сафиюддин ҳалок бўлгани ҳақида хабарлар тарқалган эди. Сафиюддин гуруҳ раҳбари лавозимига энг асосий номзод экани айтилган. Ҳошим Сафиюддиннинг ўлими Исроил томонидан ҳам, Ливан томонидан ҳам расман тасдиқланган эмас.

Сентябрь ойи охирида араб нашрлари Сафиюддин “Ҳизбуллоҳ” раҳбари лавозимига сайлангани ҳақида ёзиб чиқишган, бироқ бу маълумот гуруҳ томонидан тасдиқланмаган эди.

“Ҳизбуллоҳ” АҚШда террор ташкилоти деб тан олинган. Европа Иттифоқи эса “Ҳизбуллоҳ”нинг фақат қуролли қанотини террор ташкилоти деб билади, депутатлари Ливан парламентида ўтирган “Ҳизбуллоҳ” партияси эса, ЕИ фикрича, террор ташкилоти эмас. Исроилнинг ҳаво ҳужумларидан бирида гуруҳ лидери Ҳасан Насруллоҳ ҳам ўлдирилган.

“Ҳизбуллоҳ” Фаластиндаги ҲАМАС гуруҳининг (АҚШ ва ЕИда террор ташкилоти деб тан олинган) 2023 йил 7 октябридаги Исроил жанубига ҳужумининг эртасига Исроил ҳудудига ракеталар отган. Ўшандан буён Исроил-Ливан чегарасида қарийб ҳар куни отишмалар содир бўлиб турибди. Ҳар икки мамлакатнинг чегараолди ҳудудларидан ўн минглаб одам эвакуация қилинган.

Исроил Ливаннинг “Ҳизбуллоҳ” гуруҳига қарши “Шимол нишлари” амалиётини 23 сентябрь куни бошлаган. Амалиётдан мақсад террор ташкилотининг ҳарбий инфратузилмасини йўқ қилиш ва Исроил шимолидаги уйларини ташлаб кетган исроилликларни ортга қайтариш учун шарт-шароит яратиш экани айтилган.

АҚШ: Кучли довул туфайли Байден Германияга сафарини қолдирди

АҚШ президенти Жо Байден Helen довули туфайли Флоридага учиб кетиш олдидан журналистлар саволларига жавоб бермоқда, Вашингтон, Оқ уй, 2024 йил 3 октябри
АҚШ президенти Жо Байден Helen довули туфайли Флоридага учиб кетиш олдидан журналистлар саволларига жавоб бермоқда, Вашингтон, Оқ уй, 2024 йил 3 октябри

АҚШ президент Жо Байден “Милтон” довулига қарши кўрилаётган чораларни назорат қилиш учун Германия ва Анголага сафарини кечиктирди. Сўнгги ҳафталар ичида галдагиси бўлган табиий офат, АҚШ ОАВларига кўра, аслида йўқ бўлган “олтинчи тоифа”га мансуб бўлади. Қўшма Штатларда табиий офатнинг юқори ва энг хавфли тоифаси бешинчи тоифа бўлиб ҳисобланади. Бу ҳақда “Америка овози”нинг рус хизмати хабар қилди.

Байденнинг Германияда 12 октябрь куни бўлиб ўтадиган “Рамштайн” форматидаги саммитга етакчилик қилиши кутилаётганди. Мазкур саммит Украинага қурол-аслаҳа етказиб бераётган мамлакатлар олий даражадаги вакилларининг илк учрашуви бўлади.

Бу орада Германия ҳукумати вакили исми ошкор этилмаслиги шарти билан саммитга ҳозирликнинг бориши ҳақида гапириб берган. У Германиядаги учрашув Россияга Москва Ғарб томонидан Украинани дастаклаш тўхтатилишига умид қилолмаслигини кўрсатиш учун уюштирилаётганини урғулаган.

Россия қўшинлари Украина ҳудудига кенг кўламли босқин бошлаган 2022 йил февралидан кейин Вашингтон элликка яқин мамлакатдан иборат гуруҳ тузган бўлиб, бу мамлакатларнинг мудофаа вазирлари Киевнинг қурол-аслаҳа талабини муҳокама қилиш учун Германия жанубий-ғарбидаги Рамштайн ҳаво базасида (АҚШ авиабазаси - таҳр.) мунтазам равишда учрашиб келишмоқда.

Шанба кунги учрашув Украина президенти Владимир Зеленский ва Германия канцлери Олаф Шольц чиқишлари билан очилиши керак. Учрашувда Франция президенти Эммануэль Макрон, Британия бош вазири Кир Стармер ва Польша президенти Анжей Дуда иштирок этади.

Берлин Рамштайн саммитига 20 чоғли давлат ва ҳукумат раҳбари келишини, Зеленский эса у ерда ўзининг “ғалаба режаси”ни тақдим этишини кутмоқда.

Айни пайтда Киев ноябрь ойида ўтказишни режалаган иккинчи тинчлик саммити ўтказилмаслиги маълум бўлди. Украина президенти офиси раҳбарининг маслаҳатчиси Дарья Заривная 8 октябрь куни жорий ойда Зеленский таклиф қилаётган тинчлик формуласи бўйича бир неча конференция бўлиб ўтишини қайд этган. Заривнаяга кўра, саммит ўтказиш масаласи конференциялар тугаганидан кейин ҳал этилади.

Политковская мукофоти фаластинлик журналист аёлларга берилди

Журналистлар Ғазо секторида қон сачраган камерани кўздан кечиришмоқда (архив сурати)
Журналистлар Ғазо секторида қон сачраган камерани кўздан кечиришмоқда (архив сурати)

RAW in WAR халқаро ҳуқуқбонлик ташкилоти Анна Политковская номидаги мукофотни фаластинлик журналист аёлларга беришга қарор қилди. Бу ҳақда ташкилот хабарномасида маълум қилинган.

“Исроил хорижлик журналистларнинг Ғазога мустақил равишда киришини тақиқлаб қўйганидан кейин орасида аёллар кўп бўлган фаластинлик журналистлар Ғазо секторидан деярли ягона хабар манбаси ва ягона овозга айланишди”, дея қайд этган можаролар ҳудудларидаги аёлларни дастаклаб келаётган RAW in WAR.

Ташкилот фаластинлик барча аёл журналистларнинг довюраклигини, улар жонлари таҳликада бўлишига қарамай, “давом этаётган можаро шароитида воқеаларни ҳаққоний ёритишга уринаётгани”ни урғулаган.

Уруш манзарасида кечган бир йил ичида Ғазода 150 дан зиёд журналист ва ОАВ ходими ҳалок бўлди, дейилган RAW in WAR хабарномасида. Ҳалок бўлган медиа ходимларининг сони аниқ эмас ва улар сони Халқаро журналистлар федерацияси ҳисоб-китобига кўра 139 нафардан Фаластин томони маълумотига кўра 175 нафаргачадир. 2024 йил февралида БМТ экспертлари Ғазодаги тўқнашувни “энг янги тарихда журналистлар учун энг ҳалокатли ва хавфли” можаро деб аташган.

Фаластинлик журналист аёлларга мазкур мукофот 2025 йил мартида бўлиб ўтадиган “Жаҳон аёллари” фестивалида топширилади.

Исроил Ғазо секторида ҳарбий амалиётни АҚШ ва ЕИда террор ташкилоти деб топилган ҲАМАС гуруҳининг 2023 йил 7 октябрида мамлакат жанубига ҳужумига жавоб ўлароқ ўтказмоқда. Бир йил муқаддам амалга оширилган мазкур ҳужумда Исроилда 1200 дан зиёд одам ўлган, 250 дан зиёд киши асирга олиниб, Ғазога олиб кетилган. Уларнинг айримлари ҳали ҳам секторда қолмоқда. Исроил ўз мақсади ҲАМАСни бутунлай йўқ қилиш эканини айтмоқда.

Халқаро ҳамжамиятнинг бир қисми Исроилни Ғазода тинч аҳоли вакили бўлган фаластинликларни қираётганликда айблаяпти. ҲАМАС назорати остидаги Ғазо Соғлиқни сақлаш вазирлиги маълумотига кўра, Исроил ҳужумлари оқибатида секторда 41 мингдан зиёд фаластинлик нобуд бўлган – уларнинг аксариятини аёллар ва болалар ташкил қилган.

Исроиллик ҳарбийлар фақат ҲАМАС инфратузилмаларига зарба берганларини билдиришиб, гуруҳ тинч аҳолидан тирик қалқон сифатида фойдаланган ҳолда, ўз объектларини аҳоли зид яшайдиган мавзеларда жойлаштираётганини иддао қилишмоқда.

Сўров: Россиядаги ширкатларнинг ярмида хорижлик ишчи етишмаяпти

Россиядаги мигрантлар (архив сурати)
Россиядаги мигрантлар (архив сурати)

Россиядаги ширкатларнинг ярмидан кўпи (53 фоиз) хорижлик ишчи етишмаётганини билдиришган. Бу ҳақда “Коммерсант” нашри hh.ru сўровига таянган ҳолда хабар қилди.

Сўровдан маълум бўлишича, меҳнат бозорида энг кўп ишчиларга (53 фоиз), қурувчиларга (35 фоиз), линиядаги хизматчиларга (25 фоиз) ва ишлаб чиқариш персоналига (23 фоиз) эҳтиёж сезилмоқда.

Айни пайтда ширкатларнинг 46 фоизи “у ёки бу” даража мигрант ёллаш ҳажмлари қониқарли эканини билдирган.

Россия саноатчилар ва тадбиркорлар уюшмаси (РСТУ) маълумотига кўра, ширкатларнинг учдан икки қисми мигрант ёллашда қийинчиликларга дуч келишмоқда. Иш берувчиларнинг 56 фоизи хориждан келганлар орасида керакли мутахассисларни топа олмаяпти, 36 фоизи эса мигрантларни рус тилини яхши билмагани учун ёллай олмаяпти. Ширкатларнинг 19 фоизи қатор минтақаларда маҳаллий расмийлар томонидан киритилган чекловлардан шикоят қилишган.

Россияда мигрантларга қарши қонунлар сони кўпайиб бормоқда. Бу ҳолат айниқса Москва вилоятидаги “Крокус Сити Холл” савдо марказида содир бўлган теракт ортидан кучайиб кетган. Россия расмийлари тахминига кўра, мазкур ҳужум тожикистонлик бир гуруҳ фуқаро томонидан содир этилган.

Терактдан сўнг Россиянинг турли минтақаларида ҳуқуқ-тартиботчилар хорижликлар яшайдиган ва ишлайдиган жойларда рейдлар ўтказа бошлаганлар. Айрим ҳолатларда мигрантлар ҳарбий комиссариатларда қайддан ўтказилган. Шу билан бир пайтнинг ўзида Россияда миллатчилар “рейдлари” ҳам бошланиб кетган – бу “рейдлар” давомида улар мигрантларни ишдан бўшатиш ва қизларнинг рўмолларини ечиштиришни талаб қилишган.

2023 йилнинг октябрь ойида Россия Давлат думасига хорижликларга бутун мамлакат бўйлаб мактабларда, фармацевтика соҳасида, давлат тиббиёт муассасаларида, такси ва юк ташишда ишлашни тақиқлаш кўзда тутилган қонун лойиҳаси киритилган. Қатор минтақаларда расмийлар мигрантларнинг такси ва бошқа соҳаларда ишлашини тақиқлаб қўйишган.

2024 йил бошидан буён ИИВ ходимлари РФдан 65 мингдан зиёд хорижлик фуқарони бадарға қилишган ҳамда 120 минг нафар мигрантни мамлакатга қўйишмаган. Россияда кадр етишмаслиги манзарасида бу мамлакатга мигрантлар оқими сўнгги 10 йил ичида минимум даражага тушиб кетган.

Тиббиёт бўйича Нобель мукофоти америкалик икки олимга берилди

Физиология ва тиббиёт соҳаси бўйича Нобель мукофоти 2024 йилда америкалик олимлар Виктор Эмброс ва Гэри Равканга микроРНК кашфиёти учун берилди.

Қайд этилишича, бу олимлар одам дохил кўп ҳужайрали организмлар учун ўта муҳим бўлган генлар регуляциясининг мутлақо янги принципини кашф қилишган. Ҳозирда инсон геноми мингдан зиёд микроРНК кодлаши маълум, дейилган Нобель қўмитаси хабарномасида.

Виктор Эмброс ва Гэри Равкан тадқиқотларининг катта қисми молекуляр биологияга оиддир.

Гарванд университетидан бўлган Гэри Равкан 72 ёшда бўлиб, у АҚШ Миллий Фанлар академияси ва Тиббиёт академиясининг аъзоси бўлиб ҳисобланади.

Вустердаги Массачусет университети профессори бўлган 70 ёшли Виктор Эмброс эса АҚШ Миллий Фанлар академияси ҳамда Санъат ва фан академияси аъзоси бўлиб, микроРНК тадқиқотчиси ўлароқ шуҳрат қозонган.

Тиббиёт ва физиология бўйича Нобель мукофоти лауреатини 1810 йилда Стокҳолмда асос солинган Каролина институти танлайди. Мазкур мукофот эълон қилиниши билан “Нобель ҳафталиги” бошланди. Сешанба куни физика бўйича, чоршанба куни кимё бўйича, пайшанба куни адабиёт бўйича Нобель мукофоти совриндорлари исмлари очиқланиши кутилмоқда. Шундан сўнг Нобель тинчлик мукофоти ва иқтисодиёт фанлар бўйича лауреатлар эълон қилинади.

Новқат мадрасасидаги можарода 14 яшар ўсмир нобуд бўлди

Иллюстратив сурат
Иллюстратив сурат

Қирғизистоннинг Ўш вилояти Новқат туманида жойлашган мадрасада 14 яшар ўсмир пичоқ билан етказилган жароҳат туфайли вафот этган. Бу маълумотни Озодликнинг қирғиз хизматига Ўш вилояти Ички ишлар бошқармаси матбуот хизмати тасдиқлаган.

Ҳуқуқ-тартиботчилар маълумотига кўра, 6 октябрь куни рўй берган можаро чоғида мадрасада таълим олаётган 16 яшар ўсмир 14 яшар ўсмирнинг бўйнига ўткир тиғли предмет тиқиб олган. Жабрланувчи касалхонага олиб кетилаётган пайтда жон берган.

Милиция вакиллари содир бўлган ҳодиса юзасидан Қирғизистон Жиноят кодексининг 122-моддаси (“Қотиллик”) бўйича жиноят иши қўзғатилиб, экспертизалар белгиланганини қўшимча қилишган.

Ўз навбатида, Қирғизистон Мусулмонлар диний бошқармаси нобуд бўлган ўсмир мадрасада ўқимагани, у ерда вақтинча бўлиб турганини маълум қилган.

Гумонланувчи ва қурбоннинг яқинлари содир бўлган воқеа юзасидан ҳали изоҳ берганларича йўқ.

Ҳаррис: АҚШ Украина иштирокисиз Россия билан музокара ўтказмайди

Камала Ҳаррис (архив сурати)
Камала Ҳаррис (архив сурати)

Камала Ҳаррис АҚШ президенти лавозимига сайланган тақдирда Россия билан Украина ўртасида тинчлик битимини тузиш йўлларини қидириш учун Владимир Путин билан икки томонлама музокараларга бормайди. Бу ҳақда Демократлар партиясидан президентликка номзод Ҳаррис 7 октябрь куни CBS телеканалининг “60 дақиқа” деб номланган теледастурига берган интервьюсида билдирди.

Ҳаррисга кўра, Қўшма Штатлар Украина вакиллари иштирокимиз Россия билан музокарага киришмайди. Унинг таъкидлашича, Киев Украинанинг келажагини белгилашда овоз ҳуқуқига эга бўлиши шарт.

Ҳаррис “Украинанинг НАТОга аъзо бўлиши дастаклайсизми?” деган саволга тўғридан-тўғри жавоб беришдан қочди.

Бу масалаларни биз ўша он келган пайтда ҳал қиламиз. Ҳозир биз Украинанинг Россия тажовузидан ўзини ҳимоя қилиш қобилиятини мустаҳкамлаш билан шуғулланяпмиз”, деди Демократлар партияси номзоди.

Ўз сўзида Ҳаррис яна бир бор Республикачилар партиясидан президентликка номзод Дональд Трамп позициясини танқид қилди: “У урушни бир кунда тугатиши мумкинлигини айтяпти. Биласизми, бу нимани англатади? Бу капитуляцияни англатади”.

Камала Ҳаррис Украина президенти Владимир Зеленский билан олти марта учрашганини, бу учрашувларда унга Украина халқига бўлган дастаги ўзгармас эканини урғулаганини эслатди.

Мен Украина хавфсизлик ва фаровонликка эришиши учун бу урушда унинг қўли баланд келишига ёрдам бериш йўлида ишлайман”, деди Ҳаррис.

Интервью чоғида Камала Ҳаррис сайловда ғалаба қозонган тақдирда саховатли ижтимоий дастурларга қаердан маблағ топиши, ўтган бир неча йил мобайнида Байден маъмурияти нима учун миллионлаб мигрант ноқонуний равишда ўтган Мексика чегарасини мустаҳкамлаш бўйича чоралар кўрмаганига оид саволларга ҳам жавоб берган.

Исроил армияси “Ҳизбуллоҳ” объектларига қарши зарбаларни кучайтирди

“Ҳизбуллоҳ” ва Исроил армияси ўртасидаги қуролли кураш давом этмоқда, 2024 йил 7 октябри
“Ҳизбуллоҳ” ва Исроил армияси ўртасидаги қуролли кураш давом этмоқда, 2024 йил 7 октябри

Ливандаги “Ҳизбуллоҳ” радикал шиа гуруҳи 7 октябрь куни Исроил ҳудудига 130 дан зиёд снаряд отган. Шу куннинг ўзида, ҳарбий кузатувчилар қайдича, Исроил Ливанга ҳужумини кенгайтиришга тайёр эканини намойиш қилган, дея хабар қилди Reuters агентлиги.

Эрон томонидан дастакланаётган ҳамда Ғазо секторидаги ҲАМАС гуруҳи (АҚШ ва ЕИда террор ташкилоти деб тан олинган) жангариларининг иттифоқчиси бўлган “Ҳизбуллоҳ” гуруҳи Исроилнинг Ҳайфа шаҳри жанубидаги ҳарбий базага “Фади-1” ракеталари билан зарба берганини билдирган. Гуруҳ томонидан яна бир зарба чегарадан 65 километр олисликдаги Тверияга берилган.

Исроиллик ҳарбийлар ҳарбий авиация “Ҳизбуллоҳ”нинг Ливан жанубидаги объектларини бомбардимон қилганини билдиришган.

АҚШ Давлат департаменти вакили Мэтью Миллер 7 октябрь куни Оқ уйда журналистлар билан ўтказилган учрашув чоғида Вашингтон Исроилнинг Ливандаги амалиётини “чекланган амалиёт” деб ҳисоблашини айтган.

Еттинчи октябрь Исроилда ҲАМАС экстремистларининг исроилликларга ҳужуми қурбонларини хотирлаш кунига айланган. Исроил бош вазири Бинямин Нетаняҳу Қуддусда ўтказилган Вазирлар маҳкамаси йиғилишида: “Биз 7 октябрь куни содир бўлган воқеалар бошқа такрорланмаслигини кафолатлаш учун минтақамиздаги хавфсизлик воқелигини фарзандларимиз учун, келажагимиз учун ўзгартирамиз”, дея баёнот берган.

ҲАМАС назорати остидаги Ғазо Соғлиқни сақлаш вазирлиги Исроил ҳарбий кампанияси чоғида ўтган бир йил мобайнида 42 мингга яқин фаластинлик ўлдирилганини билдирган. ЦАХАЛ ҲАМАСга қарши уруш бошидан буён 727 нафар исроиллик аскар ҳалок бўлгани, бу вақт оралиғида яҳудий давлатига қарата 25 мингта ракета отилганини маълум қилган.

Қозоғистондаги референдумда овоз берувчиларнинг 71 фоизи АЭС қурилишини дастаклагани айтилмоқда

Қозоғистонда АЭС қурилиши бўйича референдумда ҳудудлар кесимида овоз беришнинг дастлабки натижалари
Қозоғистонда АЭС қурилиши бўйича референдумда ҳудудлар кесимида овоз беришнинг дастлабки натижалари

Қозоғистон референдум марказий комиссияси Қозоғистонда АЭС қурилиши бўйича 6 октябрь куни ўтказилган овоз беришнинг дастлабки натижаларини эълон қилди.

Комиссия маълумотига кўра, мамлакатда овоз бериш ҳуқуқига эга 12 миллион 284 минг 487 нафар кишидан овоз беришда 7 миллион 820 минг 204 нафари (63,66 фоиз) иштирок этган.

Улар орасида референдумга олиб чиқилган масаланинг ижобий ҳал этилишини ёқлаб овоз берган фуқаролар сони 5 миллион 561 минг 937 кишини (71,12 фоиз) ташкил қилган.

Еттинчи октябрга ўтар кечаси социологлар овоз бериш участкасидан чиқишда фуқаролар ўртасида ўтказилган сўров натижаларини эълон қилишган эди. Маҳаллий нашрларда учта институт сўров натижалари пайдо бўлган. Exit-pool маълумотларига кўра, референдумда берилган овозларнинг қарийб 70 фоизи Қозоғистонда АЭС қурилишини дастаклаганларнинг овози ўлароқ кўрсатилган.

Аввалроқ Озодлик Қозоғистонда якшанба куни бўлиб ўтган референдумдаги давомат ҳақида хабар қилган эди. Референдум марказий комиссияси маълумотига кўра, 6 октябрь куни соат 14.00 дан кейиноқ овоз берувчилар сони 51 фоиздан ошган, бунинг ортидан референдум бўлиб ўтди, дея эътироф этилган.

Референдум куни Қозоғистоннинг турли ҳудудларидан овоз бериш жараёнида қонунбузарликлар кузатилгани ҳақида хабарлар келиб тушган, хусусан, сайлов қутиларига тўпдан бюллетенлар ташланганига оид маълумотлар пайдо бўлган.

Исроил армияси Ғазода ҲАМАСга қарши янги амалиёт ўтказмоқда

Исроиллик аскарлар Ғазо секторида, 2024 йил сентябри
Исроиллик аскарлар Ғазо секторида, 2024 йил сентябри

Исроил армияси (ЦАХАЛ) Ғазо сектори шимолидаги Жабалия ҳудудида АҚШ ва Европа Иттифоқида террор ташкилоти деб тан олинган ҲАМАС гуруҳига қарши янги амалиётни бошлаган.

ЦАХАЛ хабарномасида исроиллик ҳарбийлар минтақада қуролли жиҳодчилар ва уларнинг инфратузилмасини топишгани айтилган. ЦАХАЛ вакиллари Исроил авиацияси ҲАМАСнинг қурол-аслаҳ омборлари, ерости инфратузилмаси ва бошқа объектлари дохил ўнлаб ҳарбий нишонларга ҳужум қилганини билдиришган.

Исроиллик ҳарбийларга кўра, Фаластин гуруҳи Жабалия ҳудудида ўзининг оператив салоҳиятини тиклашга уринмоқда.

ҲАМАС назорати остидаги Ғазо Соғлиқни сақлаш вазирлиги маълумотига кўра, исроиллик ҳарбийлар берган зарбага собиқ мактаб ва масжид нишон бўлган. Иддаога кўра, зарбалар оқибатида 26 киши нобуд бўлган, ўнлаб одам яраланган. Бомбаланган масжид Ғазонинг марказий қисмидаги Дайрулбалаҳ шаҳрида жойлашган. ЦАХАЛ томонидан ёйинланган хабарномада собиқ мактабга ҳужум ҳам ўша ҳудудда амалга оширилгани айтилган. Исроилликлар иддаосига кўра, ҲАМАС ҳар икки бинодан қўмондонлик ва назорат марказлари сифатида фойдаланиб келишган.

Исроил армияси Ғазо секторида галдаги рейдини ҲАМАС томонидан Исроил жанубига амалга оширилган ҳужумнинг бир йиллиги арафасида бошлаган. 2023 йил 7 октябрида ҲАМАС вакиллари томонидан амалга оширилган мазкур ҳужумда мингдан зиёд одам ўлдирилган, 250 чоғли одам гаровга олиниб, Ғазога ҳайдаб кетилган эди.

Гаровдагиларнинг бир қисми Исроилнинг ҲАМАС билан битими доирасида озод қилинган. Айни пайтда гаровда юзга яқин одам қолгани, улардан қирққа яқини ўлган бўлиши мумкинлиги тахмин қилинмоқда.

Майнинг ферма давлатга 5,5 миллиард сўм зарар етказган

Иллюстратив сурат
Иллюстратив сурат

Электр энергияси, нефть маҳсулотлари ва газдан фойдаланишни назорат қилиш инспекцияси Самарқанд вилоятида 5,5 млрд сўмлик электр энергиясидан ноқонуний фойдаланган майнинг фермани аниқлади.

Инспекция матбуот хизматининг маълум қилишича, Тойлоқ туманидаги Чороғбон МФЙда истиқомат қилувчи фуқаро тижорат мақсадида 55 та тўпламдаги майнинг қурилмасини электр тармоғига тўғридан-тўғри улаб, ноқонуний фойдаланиб келган.

"Қонунбузарлик юзасидан тегишли ҳужжатлар расмийлаштирилиб, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга юборилди", дейилган хабарномада.

Сўнгги вақтларда майнинг фаолияти билан боғлиқ тафтишлар кўпайгани кузатилмоқда.

Жорий йилнинг биринчи ярмида “Ўзенергоинспекция” ноқонуний криптовалюта ва майнинг фаолияти билан шуғулланишга доир 75 та ҳолатни аниқлаган. Электр энергиясидан ноқонуний фойдаланиш туфайли етказилган зарар 81 млрд 604 млн сўмга (15 млн 909 минг киловатт-соат) баҳоланган.

Адлия вазирлиги 2023 йил 4 октябрь куни мамлакатда майнинг фермалари фаолиятига рухсат берилгани тўғрисида маълум қилганди.

Ҳукумат тасдиқлаган Низомга асосан, майнинг фақат юридик шахс томонидан қуёш фотоэлектр станциялари орқали ишлаб чиқарилган электр энергиясидан фойдаланган ҳолда амалга оширилади. Қонунчилик ҳужжатларида назарда тутилган ҳолларда майнерлар истеъмол қилинган электр энергиясини ҳисобга олиш ускунасини ўрнатиб, ягона электр энергетика тизимига уланиши мумкин.

Қозоғистон МСК: Референдумда давомат 63 фоиздан зиёд ошди

Остона шаҳридаги овоз бериш участкаларидан бири, 2024 йил 6 октябри
Остона шаҳридаги овоз бериш участкаларидан бири, 2024 йил 6 октябри

Қозоғистонда 6 октябрь куни сайлов участкаси ёпилганидан бир соат кейин марказий комиссия давоматга оид дастлабки маълумотларни очиқлади. Мазкур кўрсатки 63,87 фоизни ташкил қилган. Сайлов участкаларида 7,8 миллион кишига бюллетень берилган.

Энг юқори давомат Қизилўрда вилоятида қайд этилган — у ерда рўйхатдаги сайловчиларнинг 82,45 фоизи участкаларга келган. Энг паст давомат эса Олмаота шаҳрида кузатилган бўлиб, у ерда участкаларга рўйхатдагиларнинг 25,39 фоизигина келган.

Айни пайтда референдумда берилган овозлар саналмоқда.

Дастлабки натижалардан кейин Қозоғистонда референдум бўлиб ўтган, деб тан олинган. Референдум бўлиб ўтган деб тан олиниши учун унда камида 50 фоиз сайловчи қатнашиши лозим эди.

Қозоғистонлик сайловчиларга якшанба куни фақат битта саволга — “Сиз Қозоғистонда атом электр станцияси қурилишига розимисиз?” деган саволга “ҳа” ёки “йўқ” деб жавоб бериш таклиф қилинган. АЭСнинг муҳтамал қурувчисини танлаш масаласи овоз беришга қўйилган эмас.

Референдумни ўтказиш учун 15,5 миллиард тенге (жорий курс бўйича 32 миллион АҚШ долларидан кўпроқ) ажратилган.

Овоз бериш кунида мустақил кузатувчилар ишларида тўсқинликларга дуч келишган. Остонада “сайлов жараёнига аралашди” деган баҳона билан “Еркіндік қанаты” бирлашмаси вакилини участкадан чиқариб юборишган; ташкилот бу борада судга мурожаат қилмоқчи. Туркистон вилоятида “Ұлт көші” ташкилоти кузатувчиси ўз телефони камерасига сайлов қутисига тўпдан бюллетень ташланганини қайд этишга муваффақ бўлган. Бу ҳудуддан бўлган бошқа кузатувчи муҳтамалан коммунал корхона ходимлари иштирокида “карусель” уюштирилгани эҳтимоли ҳақида маълум қилган.

Қозоғистонда референдум арафасида ва овоз бериш куни бир неча шаҳарда ўнлаб мухолифат фаоли тутиб кетилган.

Қозоғистон ИИВ маълумотига кўра, овоз бериш кунида жамоат тартибини бузиш билан боғлиқ ҳодисалар қайд этилмаган, прокуратура эса иккита ҳуқуқбузарлик содир этилгани, бироқ улар референдум натижаларига таъсир этолмаслигини билдирган.

Хоманаий: Эроннинг Исроилга қарши зарбаси “энг кичик жазо”дир

Теҳрондаги жума намози хутбаси, 2024 йил 4 октябри
Теҳрондаги жума намози хутбаси, 2024 йил 4 октябри

Эрон олий раҳбари оятуллоҳ Али Хоманаий 1 октябрь куни Эрон томонидан Исроилга берилган ракета зарбасини “қонуний” ва “машруъ” деб атади. Бу ҳақда у жума хутбасида билдирди.

Бизнинг Қуролли кучларимиз амалга оширган иш сионистик режим, АҚШ ва унинг иттифоқчилари жиноятлари учун энг кичик жазо эди”, деди Хоманаий. У зарурат туғилган тақдирда, ҳужумлар давом этишини урғулади.

Хоманаий Исроил Фаластиннинг ҲАМАС (АҚШ ва ЕИда террор ташкилоти деб тан олинган) ва Ливаннинг “Ҳизбуллоҳ” гуруҳлари устидан ҳеч қачон ғалаба қилолмаслигини қайд этди.

АҚШ “Ҳизбуллоҳ”ни террор ташкилоти деб билади, Европа Иттифоқи эса “Ҳизбуллоҳ”нинг фақат қуролли қанотини террор ташкилоти деб билади, депутатлари Ливан парламентида ўтирган “Ҳизбуллоҳ” партияси эса, ЕИ фикрича, террор ташкилоти эмас.

Теҳрондаги Имом Ҳумайний масжидида бўлиб ўтган жума намози ва “Ҳизбуллоҳ”нинг ўлдирилган лидери Ҳасан Насруллоҳни ёдлаш маросимида оятуллоҳ Али Хоманаийдан ташқари Эрон президенти Масъуд Пезешкиён, парламент спикери Муҳаммадбоқир Қолибоф ва суд ҳокимияти раҳбари Ғулом Эжейлар иштирок этишган. Маросимга Теҳрон кўчаларидаги ўн минглаб киши қўшилган.

Хоманаий сўнгги марта жума намозига 2020 йил январида Эрон томонидан АҚШнинг Ироқдаги икки базасига ракета зарбалари берилгани ортидан имомлик қилган эди. Теҳрон мазкур ҳужум Ислом инқилоби посбонлари корпуси қўмондонларидан бири Қосим Сулаймонийнинг Бағдод аэропортида америкалик ҳарбийлар томонидан ўлдирилганига жавоб эканини урғулаган.

Биринчи октябрь куни Эрон Исроил ҳудудига 180 дан зиёд баллистик ракета отган. Бу Ливаннинг Эрон томонидан дастакланаётган “Ҳизбуллоҳ” гуруҳи билан Исроил ўртасидаги жанглар эскалацияси манзарасида содир бўлган. Ракеталарнинг анчагинаси ҳавода уриб туширилган, бироқ кўплаб ракета ракетага қарши мудофаа тизимини ёриб ўтган.

The New York Times газетаси иддаосига кўра, Исроилга ҳужум олий раҳбар Али Хоманаий топшириғи билан Ислом инқилоби посбонлари корпуси томонидан берилган, мўътадил сиёсатчи саналган мамлакат президенти Масъуд Пезешкиёнга эса бу ҳақда бевосита ракеталар отилишидан сал аввалроқ хабар берилган. Пезешкиён ракета ҳужумини Эроннинг ўзини ўзи мудофаа қилиш ҳуқуқини амалга ошириши деб атаб, зарбаларни расман дастаклаб чиққан.

Бу Эрон томонидан бевосита Исроилга қарши амалга оширилган иккинчи ракета ҳужуми бўлиб ҳисобланади. Биринчи ҳужум апрель ойида амалга оширилган эди. Ўшанда Исроил Эрон ҳудудига жавоб зарбасини берган эмас. 1 октябрдаги зарбалар ортидан Исроил Теҳрон ҳужумига жавоб берилиши мумкинлигини билдирган.

Қозоғистон: Референдум арафасида 30 чоғли одам қўлга олинди

Қўлга олинган фаолларни қўллаш учун Олмаота полиция департаменти биноси олдида йиғилган одамлар, 2024 йил 29 сентябри
Қўлга олинган фаолларни қўллаш учун Олмаота полиция департаменти биноси олдида йиғилган одамлар, 2024 йил 29 сентябри

Қозоғистон АЭС қурилиши бўйича референдум арафасида қўлга олинган ёки маъмурий жавобгарликка тортилган фуқаролар сони кўпайиб бормоқда.

Озодликнинг қозоқ хизмати хабарига кўра, “Ар.Рух.Хақ” жамғармаси раҳбари, ҳуқуқбон Бахитжан Торегожина қўлга олинган шахслар рўйхатини янгилади. Эндиликда у ерда 27 кишининг исм-шарифи кўрсатилган, аввалроқ бу рўйхатда 17 нафар фаол бор эди.

Айни пайтда мазкур рўйхатга киритилмаган қўлга олинганлар ва маъмурий жавобгарликка тортилганлар борлиги қайд этилмоқда. Фуқаролик жамияти фаоли Абзал Достияров 3 октябрь куни полиция Гулжахан Байитни тутиб кетгани, пировардида унга 42 минг танга (87 АҚШ доллари атрофида - таҳр.) миқдорида жарима солинган. Полиция вакиллари фаолнинг АЭС қурилишига қарши чақириқлар ёзилган плакатларини “ноқонуний ташвиқот” ўлароқ баҳолашган.

Notextremists мониторинг гуруҳи маълумотига кўра, фуқаролик жамияти фаоли Канатхан Амреновга нисбатан мамлакат Маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисидаги кодексининг 488-моддаси (“Тинч йиғилишлар тўғрисидаги қонунни бузганлик”) бўйича 20 суткалик маъмурий қамоқ жазоси тайинланган. У бир кун аввал эрталаб уйдан ишга чиқиб, ортидан кузатув борлигини сезиб, бу ҳақда яқинларига хабар қилган ва шундан сўнг у билан алоқа узилиб қолган эди.

Мониторинг гуруҳи Остонада фаол Жасулан Копеев ҳам 10 суткага қамалгани ҳақида маълумот тарқатган.

Учинчи октябрь куни Семей шаҳрида фаол Динара Мубаракнинг уйига полиция ходими келиб, унга “тегишли масала бўйича” Олмаота полиция департаментига келиш талаби билан чақирув қоғози ташлаб кетган. Унинг нима сабабдан бошқа шаҳардаги полиция департаментига чақирилгани маълум эмас.

Қозоғистонда АЭС қурилиши бўйича референдум шу йилнинг 6 октябрида бўлиб ўтиши кутилмоқда. Бюллетенда фақат “Сиз Қозоғистонда атом электр станцияси қурилишига розимисиз” деган биттагина савол бўлади. Бу саволга референдумда овоз бериш учун келганлар “ҳа” ёки “йўқ” деб жавоб беришлари керак бўлади.

Давомини ўқинг

XS
SM
MD
LG