Россия президенти Владимир Путин 2024 йилда бўлиб ўтадиган президент сайловида иштирок этишини эълон қилди. Бу ҳақда "Интерфакс" агентлиги хабар қилди.

Президент сайловида номзод ўлароқ қатнашиши ҳақида Путин 8 декабрь куни Кремлда ўтказилган давлат мукофотларини топшириш маросими якунида билдирган. Агентлик хабарига кўра, тадбир меҳмонларидан бири ундан сайловда иштирок этишни сўраган, бунга жавобан Россия президенти рози эканини айтган.

Россияда президент сайлови 2024 йилнинг 17 мартига белгиланган. Россия Марказий сайлов комиссияси сайлов уч кун ичида – 15, 16 ва 17 март кунлари бўлиб ўтишини эълон қилган. Бунгача Россияда президент сайлови фақат бир кунда ўтказиб келинган.

МСК қайдича, сайловда ўз номзодини ўзи кўрсатганлар 27 декабргача, партиялардан номзодлар 1 январгача ҳужжат топширишлари лозим бўлади.

Россия парламентининг юқори палатаси бўлмиш Федерация кенгаши президент сайлови санасини белгиланганидан кейин Коррупцияга қарши кураш фонди (ФБК) «Путинсиз Россия» («Россия без Путина») кампанияси бошлатилишини билдириб, янги йил табриги шаклида мамлакатнинг бир неча шаҳрида билбордлар жойлаштирган. Билбордлардаги QR-код орқали фонд сайтидаги россияликлар Путиндан ташқари истаган номзодга овоз беришга чақирилган матнга чиқилади.

Саккизинчи декабрь куни Москва шаҳар ОАВ ва реклама департаменти реклама тарқатувчиларга билбордларга QR-код жойлаштиришни тақиқлаб, жавобгарликдан огоҳлантирди. Қайд этилишича, мазкур QR-кодлар қонунчилик билан ман қилинган контентга олиб чиқиши мумкин экан. Навальний асос солган Коррупцияга қарши кураш фонди 2021 йили Россияда экстремистик ташкилот деб топилган. Фондга бу мақом берилганидан кейин унга пул ўтказиш ҳамда фонд фаолиятида иштирок этиш Россия расмийлари томонидан жиноят бўлиб ҳисобланади.

Путин 2000 йилдан буён Россия ҳокимияти тепасида. У 2000 ва 2004 йилларда икки марта президент этиб сайланган. Ўша пайтда президентлик муддати тўрт йилни ташкил қиларди. 2008 йили Путин ўша пайтдаги бош вазир билан ўрин алмашган: Дмитрий Медведев президентга айланган, Владимир Путин эса ҳукумат раҳбари лавозимини эгаллаган.

2012 йили Путин учинчи муддатга ўз номзодини қўйган, ўша йилнинг ўзида президентнинг ваколат муддати тўрт йилдан олти йилга узайтирилган. 2018 йилда у тўртинчи марта президент бўлган. 2020 йил ёзида Россияда Конституцияга ўзгартишлар киритилган бўлиб, унга мувофиқ, Путин яна икки марта президентликка ўз номзодини кўрсатиш ва 2036 йилгача ҳокимият тепасида қолиш имкониятини қўлга киритган.

Греция ва Туркия айни пайтда таранг бўлган икки томонлама алоқаларни яхшилаш ва ўзаро ишончни мустаҳкамлаш ниятида. «Немис тўлқини» хабарига кўра, бунга оид келишувга Греция бош вазири Кириакос Мицотакис ва Туркия президенти Ражаб Тоййиб Эрдўғон ўртасида 7 декабрь куни Афинада бўлиб ўтган учрашувда эришилган.

Греция пойтахтидаги музокараларни «самарали» деб атаган Эрдўғон Мицотакисни Туркияга таклиф қилган, дея хабар қилди «Немис тўлқини».

Музокараларда иштирок этишган туркиялик ва грециялик вазирлар туризм, савдо-сотиқ, энергетика, технологиялар, таълим каби соҳаларни биргаликда ривожлантириш ҳамда миграция масалаларини бирга ҳал қилишга келишиб олишган.

Музокаралар якунига кўра, томонлар келажак беш йил давомида ўзаро савдо айланмасини икки баравар ошириб, 10 миллиард АҚШ долларига етказишга интилишади. Туркия фуқаролари Грецияга тегишли 10 та оролда дам олиш учун соддалаштирилган тартибда виза олиш имконига эга бўлишди. Бунгача Греция мазкур қарор юзасидан Еврокомиссиядан рухсат олган.

Айни пайтда икки мамлакат ўртасида ихтилофлар ҳали ҳам сақланиб қолмоқда. Бу келишмовчиликлар айниқса Кипр ороли масаласида яққол намоён бўлади. Эрдўғон Кипр масаласи «оролдаги мавжуд воқеликдан келиб чиққан ҳолда, адолатли ҳал қилиниши» тарафдори. «Евроньюс» қайдича, бу ўринда оролда икки давлат тузиш назарда тутилмоқда. Мицотакис эса бу масаланинг ягона ечими БМТ резолюцияси асосида оролда битта давлат қуриш эканини айтмоқда.

Эгей денгизи қаъридан қазилмаларни қазиб олиш ҳуқуқига оид масалада ҳам ихтилофлар сақланиб қолмоқда. Мицотакис икки мамлакат бу келишмовчиликларни бартараф қила олишига умид билдирган, Эрдўғон эса икки томон ҳал қила олмайдиган бирор муаммо йўқлигини урғулаган.

Икки мамлакат лидерлари ҳар йили шу каби учрашувларни ўтказиб туришга келишиб олишган. Туркия ва Греция раҳбарларининг аввалги учрашуви 2016 йилда бўлиб ўтган, мазкур учрашувдан кўп ўтмасдан икки томонлама алоқалар ёмонлашган эди.

Боку ва Ереван “ўзаро суверенитет ва ҳудудий яхлитликни ҳурмат қилишга асосланган тинчлик шартномасини тузиш” ниятида. Бу ниятни тасдиқловчи қўшма баёнот Озарбайжон президенти Илҳом Алиев маъмурияти ва Арманистон бош вазири Никола Пашинян аппарати томонидан тарқатилди.

Баёнот матнида томонлар ўртасида “икки давлат орасидаги ўзаро ишончни мустаҳкамлаш бўйича сезиларли қадамлар тўғрисида келишувга эришилган”и айтилган. Томонлар асир алмашиш бўйича ҳам келишувга эришишган.

“Инсонпарварлик қадриятлари ва эзгу ният намойишини тамал олган ҳолда, Озарбайжон арманистонлик 32 нафар ҳарбийни озод қилади. Арманистон эса ўз томонидан, инсонпарварлик қадриятлари ва эзгу ният намойишига асосланган ҳолда, озарбайжонлик икки ҳарбийни озод қилади”, дейилган матнда.

Бундан ташқари, Арманистон иқлим ўзгариши бўйича БМТ 29-сессияси ўтказилиши бўйича Озарбайжон аризасини дастаклаб, ўз номзодини қайтариб олган, ўз навбатида, Озарбайжон “Арманистон номзодининг COP Шарқий Европа гуруҳи бюросига аъзолигини дастаклашини билдирган”.

Озарбайжон билан Арманистон ўртасидаги муносабатлар Тоғли Қорабоғ атрофидаги зиддият туфайли замонавий дунёдаги энг муросасиз муносабатлар ўлароқ кўрилади. Тоғли Қорабоғ халқаро ҳуқуққа кўра Озарбайжонга тегишли бўлиб ҳисобланади, бироқ ўтган асрнинг 90-йиллари бошидаги ҳарбий ҳаракатлар ортидан бу ҳудуд узоқ вақт Арманистон кучлари назорати остида бўлган.

2023 йил сентябрида Озарбайжон армияси ҳудудда навбатдаги ҳарбий амалиётни бошлаган ва бу амалиёт Тоғли Қорабоғнинг тўла эгаллаб олиниши, маҳаллий расмийларнинг Боку шартлари асосида капитуляцияси ва қарийб бутун арман аҳолисининг минтақадан чиқиб кетиши билан якунланган.

Жорий йилнинг 28 сентябрида тан олинмаган Тоғли Қорабоғ раҳбари Самвел Шахраманян 2024 йилнинг 1 январидан республика тугатилишига оид фармонни имзолаган. Бу орада Арманистон БМТ Халқаро судига Озарбайжонга қарши Ирқий дискриминациянинг барча турларини тугатиш тўғрисидаги конвенция асосида даъво арзиаси топширган. Ереван Озарбайжон томони Қорабоғ ҳудудидаги ҳарбий амалиёт билан чекланмаслиги мумкинлиги ҳақида бир неча бор ўз хавотирини изҳор қилган.

Бошқа мамлакатларда туғилиб, яқин йилларда Россия фуқаролиги олган 350 дан зиёд киши армияга йўлланган. Бу ҳақда Baza телеграм-канали ўз манбаларидан олинган маълумотларга таянган ҳолда хабар қилди.

Сўнгги пайтларда полиция, ҳарбий комиссариат ва Тергов қўмитаси ходимлари Москва вилоятида жойлашган омборхоналар, қурилишлар ва фирмаларнинг офисларида яқинда фуқаролик олган, бироқ ҳарбий қайддан ўтмаган кишиларни излаб топиш учун рейдлар ўтказгани ҳақида мунтазам равишда хабарлар чиқиб турибди. Бундай рейдларда қўлга олинганлар полиция бўлимларига етказилиб, кейин ҳарбий комиссариатларга ўтказиб берилган.

Россия расмийлари мамлакат фуқаролигини олган мигрантларни Украина урушига жалб қилишга фаол ҳаракат қилмоқда. Россиянинг Санкт-Петербург ва Москва шаҳри дохил турли ҳудудларида уларни тутиш учун «облава»лар ўтказилган. Мигрантлар ҳатто масжидлардан ушлаб кетилиб, ҳарбий қайддан ўтказиляпти, уларга ҳарбий хизматга бориш учун шартномалар таклиф қилиниб, бундан бош тортилган тақдирда, жазоланишлари билан таҳдид қилинмоқда.

Ўз навбатида, Россия Тергов қўмитаси раҳбари Александр Бастрикин урушда иштирок этишни истамаганларни фуқароликдан маҳрум қилишни таклиф қилган. Бу каби чақириқлар бошқа қатор сиёсатчилар тилидан ҳам янграган.

Озарбайжон президенти Илҳом Алиев навбатдан ташқари президент сайловини 2024 йилнинг 7 февралига белгилади. Бу ҳақда Озодликнинг озарбайжон хизмати Алиев томонидан 7 декабрь куни имзоланган фармойишга таянган ҳолда хабар қилди. Қонунга мувофиқ, президент сайлови 2025 йилда ўтказилиши керак эди.

Озарбайжонда президент етти йилга сайланади, бунга оид ўзгартиш мамлакат Конституциясига 2016 йилдаги референдум ортидан киритилган. Авваллари президент беш йил муддатга сайланарди.

Озарбайжонда олдинги президент сайлови 2018 йил 11 апрелида бўлиб ўтган. Ўшанда сайлов октябрь ойида бўлиб ўтиши керак эди, бироқ Алиев уни бир неча ой олдинга кўчирган. Мазкур сайлов асосий мухолифат партиялари томонидан бойкот қилинган. Мухолифат лидерлари Илҳом Алиевни мамлакатда эркинликларни оёқости қилганликда, авторитаризмда ва мухолиф қарашдаги шахсларни таъқиб қилишда айблаб келишади.

Илҳом Алиев илк бор президентликка 2003 йили – отаси Ҳайдар Алиевнинг ўлимидан икки ой аввал сайланган. Ҳайдар Алиев унгача Озарбайжонни 10 йил бошқарган.

Президент этиб сайланганидан кейин Илҳом Алиев даставвал бир шахснинг президентлик курсисини фақат икки мартагина эгаллай олишига оид қонунни бекор қилган. Кейин эса бу лавозимда бўлиш муддатини беш йилдан етти йилга ўзгартирган. Сиёсатшунослар Илҳом Алиев ўз лавозимини ўғлига – кичик Ҳайдар Алиевга топшириш ниятида эканига шубҳа қилишмайди.

2020 йилнинг февраль ойида Озарбайжонда муддатидан илгари парламент сайлови ўтказилган. Ўшанда мамлакат президенти Илҳом Алиев бошчилигидаги «Ени Азербайжан» ҳукмрон партияси ўз ғалабасини эълон қилган. Ўша пайтда Озарбайжон мухолифати расмийлар сайлов натижаларини сохталаштирганини ҳамда эълон қилинган натижалар халқ иродасини акс эттирмаслигини билдирган. Мустақил жамоат ташкилотлари маълумотларига кўра, ўтган парламент сайловида кўплаб шаҳарларда кузатувчиларнинг участкаларда ишлашларига халақит берилган: улар сайлов участкаларидан ҳайдалган, уларга тасвирга олишга ва участкалар бўйлаб ҳаракатланишга рухсат берилмаган, айримларга нисбатан эса куч ишлатилган.

Россиянинг Брянск шаҳрида 8-синф ўқувчиси бўлган қиз синфдошларини ўққа тутди. Синфдош қизлардан бирини отиб ўлдирган ҳужумчи қиз ўз жонига ҳам қасд қилган.

Брянск вилояти ИИБ маълумотига кўра, отишма чоғида ҳужумчининг синфдошларидан тўрт нафари жароҳат олган, касалхонага олиб кетилган ўқувчилардан бири оғирлиги айтилмоқда.

Мазкур воқеа Брянскдаги 5-гимназияда содир бўлган. ТАСС агентлигининг ёзишича, 14 яшар қиз мактабга отасига тегишли милтиқни олиб келиб, ундан бир неча бор ўқ узган. Россия Давлат думаси депутати Александр Хинштейн ўқувчи қиз ов милтиғини ғилофда олиб келганини ёзиб, фотосуратини эълон қилди.

«7x7» нашрининг ёзишича, гумонланувчи дарсга кечикиб келган, синфга кирганидан кейин у милтиқдан беш марта ўқ узган. Ҳужум сабаби ҳақида ҳозирча расмий маълумот йўқ. Маҳаллий телеграм-каналлар ҳужумчи қиз узоқ вақт синфдошлари томонидан масхаралаб келингани ҳақида ёзишмоқда. Тенгдошлари билан келишмовчилик ҳуқуқ-тартибот идоралари томонидан ҳам асосий тахмин ўлароқ кўриляпти.

Ҳодиса ортидан мактабдаги ўқувчилар ва ўқитувчилар эвакуация қилинган, улар билан психологлар иш олиб бормоқда. Мактаб биноси ўраб олинган, воқеа жойида тезкор хизмат ходимлари ишлаяпти. Қотиллик моддаси бўйича жиноят иши қўзғатилган.

Полициячилар ҳужумчи қизнинг отасини қўлга олишган, ҳозирда у терговчилар томонидан сўроқ қилинмоқда.

Украина Россия ҳарбий тажовузини даф қилиш учун АҚШдан янги турдаги қурол-аслаҳалар, жумладан THAAD ракетага қарши мажмуалари, F/A-18 “Хорнет” қирувчилари, Apache ва Black Hawk вертолётларини сўради. Бу ҳақда Reuters агентлиги ўзи мазмуни билан танишган ҳужжатга таянган ҳолда хабар қилди.

Украина Мудофаа вазирлиги вакиллари қурол-аслаҳалар рўйхатини мудофаа саноати масалалари бўйича 6 декабрь куни Вашингтонда ёпиқ мажлис чоғида тақдим этишган. Бу йиғилишда америкалик мулозимлар ва АҚШ ҳарбий саноати етакчилари қатнашишган.

Агентлик манбалари маълумотига кўра, рўйхатга ҳозирда Украина Қуролли кучлари тасарруфида бўлган Abrams танклари, 155 миллиметрли тўплар, дронлар ва узоқ масофага учадиган ATACMS ракеталари ҳам киритилган. Сўралаётган ёрдам рўйхатида Boeing ширкати томонидан ишлаб чиқарилаётган C-17 Globemaster ва Lockheed Martin томонидан ишлаб чиқарилаётган C-130 Super Hercules учоқлари ҳам бор.

Олтинчи декабрь оқшомида АҚШ Сенати, президент Жо Байден чақириғига қарамай, Украина ва Исроилга ҳарбий ёрдам ҳамда Ғазо сектори аҳолисига гуманитар ёрдамни молиялаштиришга оид қонун лойиҳасини ўтказмаган.

АҚШ президенти Вашингтон Россия президенти Владимир Путиннинг Украинада ғалаба қозонишига йўл қўёлмаслигини билдирган. Байденнинг ишонишича, Россия ғалаба қилган тақдирда, у Украина билан чекланиб қолмай, бошқа мамлакатларга ҳам ҳужум қилиши мумкин. АҚШ президентига кўра, Киевга ёрдамни имиллаб мувофиқлаштиришга йўл қўйиб бўлмайди. АҚШ қарори бўлмаса, Украинага бошқа иттифоқчилар – Европа мамлакатлари, Япония ва бошқа ҳамкорлар қўллови ҳам савол остида қолиши мумкин, дея урғулаган Байден.

Аввалроқ Вашингтон Киевга 175 миллион долларлик галдаги ёрдам пакетини ажратган эди. Мазкур пакетга HIMARS ва ҳаводан мудофаа тизими учун ўқ-дорилар, артиллерия снарядлари, танкка қарши қурол-аслаҳалар ва бошқалар киритилган. Бу орада АҚШ Давлат котиби Энтони Блинкен, президент Байденнинг қўшимча молиялаштиришга оид талабномаси маъқулланмаган тақдирда, бу ёрдам пакети «охиргилардан бири» бўлиши мумкинлиги ҳақида огоҳлантирган.

Россия парламентининг юқори палатаси президент сайлови санасини 2024 йилнинг 17 мартига белгилади. Россия ахборот агентликлари хабарига кўра, мазкур ҳужжат Федерация кенгаши томонидан 7 декабрь куни қабул қилинган.

Овоз бериш санаси аслида федерал қонун билан белгиланади, бироқ сенаторлар қабул қилган ҳужжат билан сайловолди кампаниясига расман старт берилади.

Аввалроқ Россия Коммунистик партияси лидери Геннадий Зюганов ва бошқа манбалар маҳаллий нашрларга мазкур ҳужжат 13 декабрь куни очиқланиши тахмин қилинаётганини айтган.

Шу пайтгача Россия президенти сайловида номзод ўлароқ иштирок этиш ниятини КПРФ раҳбари Геннадий Зюганов, Давлат думаси собиқ депутати Борис Надеждин, Донецкдаги айирмачиларнинг айни пайтда тергов ҳибсхонасида ўтирган собиқ ҳарбий лидери Игорь Стрелков (Гиркин), ржевлик журналист Екатерина Дунцовалар билдиришган. “Новие люди” партияси ҳам, партия матбуот хизмати хабарномасига кўра, президентликка ўз номзодини кўрсатмоқчи.

Россия конституциясига 2020 йилда киритилган ўзгартишлар амалдаги президент Владимир Путинга бешинчи муддатга ўз номзодини кўрсатиш имконини беради. Аввалроқ Путин бунга оид режасини сайлов санаси расман белгиланганидан кейин эълон қилишини билдирган.

Олдинроқ Россия нашрлари ва жаҳон хабар агентликлари Президент администрациясидаги манбалардан олинган маълумотга таянган ҳолда, Путин сайловда ўз номзодини қўйиши ва Кремль унинг осонлик билан ғалаба қозонишига умид қилаётгани ҳақида ёзиб чиқишган. «Медуза» ва «Вёрстка» нашрлари маълумотига кўра, амалдорлар олдига президент учун 80 фоиздан кўпроқ овозни таъминлаш вазифаси қўйилган.

Путин номзоди парламентга кирган «Единая Россия» ва «Справедливая Россия» каби партияларнинг сайловолди қурултойларида дастакланиши кутилмоқда. Бироқ, «Коммерсантъ» нашрига кўра, Путин ўз номзодини ўзи ҳам кўрсатиши мумкин.

АҚШнинг Невада университетида 6 декабрь куни рўй берган отишмада камида уч киши ҳалок бўлган. Ҳодиса чоғи неча киши яраланиб, касалхонага етказилгани ҳақида ҳозирча аниқ маълумот йўқ.

Лас-Вегас полицияси қайдича, Невада университетида одамларни ўққа тутганликда гумонланган шахс «зарарсизлантирилган ва ўлган». Аввалроқ ижтимоий тармоқларда университет кампусида отишма юз бергани, ҳодиса чоғида одамлар қурбон бўлгани ҳақида хабарлар пайдо бўлганди.

Ҳодиса юзасидан тергов олиб борилмоқда. Воқеа жойи полиция томонидан ўраб олинган, транспорт ҳаракати чекланган.

Чоршанба кунги отишма қишки имтиҳонлар бошланишидан бир ҳафта аввал содир бўлган. CNN хабарига кўра, имтиҳонлардан кейин талабаларнинг кўпи 2017 йили энг қонли отишма кузатилган Лос-Анжелесга йўл олишади. Ўшандаги отишмада 58 киши ҳалок бўлиб, юзлаб одам яраланганди.

6 декабрь куни АҚШ сенатидаги республикачилар ўқотар қуролларни тақиқлаш бўйича демократларнинг қонунчилик ташаббусига халақит беришга уринишган. Мазкур ташаббус демократлар томонидан бир неча соат аввал илгари сурилганди. Reuters агентлиги АҚШда икки йилдан буён кетма-кетига ўқотар қуроллар билан ҳужумлар сони кўпайиб бораётганини қайд этган.

Владимир Путин Ҳаагадаги Халқаро жиноят суди уни ҳибсга олиш тўғрисида ордер берганидан сўнг илк маротаба Россия билан чегарадош бўлмаган узоқ хориж давлатига сафар қилди. Россия президенти самолёти Бирлашган Араб Амирликлари пойтахти Абу Дабига келиб қўнди.

Путин бу ерда мамлакат президенти Муҳаммад бин Зайд ал Нахаён билан музокара ўтказади. Шундан сўнг Путин Саудия Арабистонига боради ва валиаҳд шаҳзода Муҳаммад билан учрашади.

БАА ва Саудия Халқаро жиноят суди фаолиятида иштирок этмайди. Ҳаага Халқаро суди 2023 йилда Путинни ҳибсга олиш тўғрисида ордер берганди. Суд ордер берганидан кейин Путин МДҲга аъзо уч давлат, Хитой ва Украинанинг босиб олинган ҳудудларига борган.

Россия президенти Жанубий Африкадаги БРИКС ва Ҳиндистонда ўтган G20 саммитига бора олмаган. Жанубий Африка Республикаси Халқаро суд юрисдикциясини тан олгани ортидан Путиндан саммитга келмасликни илтимос қилган. Чунки Путин саммитга келган тақдирда ЖАР халқаро мажбуриятларига амал қилган ҳолда Россия президентини ҳибсга олишга мажбур бўлар эди.

Халқаро суд Путинни Украинанинг босиб олинган ҳудудларидан украин болаларини ўз ватанидан ноқонуний депортация қилганликда гумонлаб, 2023 йил мартида ҳибсга олиш тўғрисида ордер берганди.

Кремль бунга жавобан Халқаро суднинг бир қатор судялари ва прокурорларини айбсизлигини била туриб гуноҳсиз шахсни жиноий жавобгарликка тортиш айблов асосида қидирувга берган.

Россия Халқаро жиноят суди юрисдикциясини тан олмайди ва унинг фаолиятида иштирок этмайди.

Айни пайтда суд томонидан берилган ордер ортидан Путин Рим статутини ратификация қилган ҳамда Ҳаагадаги халқаро суд юрисдикциясини тан оладиган 123 та давлат ҳудудига кира олмайди. Россия президенти бу давлатлардан бирига борган тақдирда, маҳаллий расмийлар ўз зиммаларига олган халқаро мажбуриятлардан келиб чиққан ҳолда уни ҳибсга олишлари шарт бўлади.

Исроил БМТнинг Фаластин ҳудудларидаги гуманитар масалалар бўйича мувофиқлаштирувчиси Линн Хейстингсга берилган вақтинча яшаш визасини бекор қилди. Бу ҳақда Исроил ташқи ишлар вазири Эли Коэн билдирди.

Унга кўра, Хейстингс АҚШ ва ЕИ томонидан террорчи ташкилот сифатида тан олинган ҲАМАС томонидан исроилликларни ўлдирганини қоралашдан бош тортгани ва Ғазодаги вазиятни “нотўғри” ёритгани ортидан мана шундай қарор қабул қилинган. Исроил Ташқи ишлар вазирлигининг билдиришича, БМТ вакили ҳалок бўлган фаластинликларнинг барчасини тинч аҳоли деб ҳисоблайди.

“Биз БМТнинг бундай нохолислигига энди жим қараб турмаймиз! <...> ҲАМАСни 1200 исроилликни аёвсиз ўлдиргани, болалар ва қарияларни гаровга олгани, аёвсиз таҳқирлагани ва зўрлагани, Ғазо аҳолисидан тирик қалқон сифатида фойдалангани учун танқид қилмаган, бунинг ўрнига ўз фуқароларини ҳимоя қилаётган Исроилни, демократик давлатни айблаётган шахс БМТда хизмат қила олмайди ва Исроилга кириш ҳуқуқидан маҳрум этилади”, деб ёзди вазир.

Аввалроқ БМТ бош котиби вакили Стефан Дюжаррик Исроил 1 декабрда Хастингсга берилган визани бекор қилгани ҳақида билдирган эди. Унинг ўрнига бошқа вакил тайинланиши ёки тайинланмаслиги тўғрисида маълумот йўқ.

Атирау вилоят ихтисослашган туманлараро иқтисодий суди "Слава Україні" фондини ёпиш тўғрисида қарор чиқарди. Мазкур фонд Украинадаги Россия агрессияси жабрдийдаларига кўмак кўрсатар эди. Бу ҳақда Қозоғистон инсон ҳуқуқлари халқаро бюроси маълум қилди.

Фонд фаолиятини тўхтатиш тўғрисидаги қарор ноябрда чиқарилган, лекин бу ҳақда бугунга келиб маълум бўлган.

Атирау вилоят адлия департаменти "Слава Україні" фондини давлат рўйхатидан ўтказганидан сўнг 15 кун ўтиб, фондни ноқонуний деб топиш ва унинг фаолиятини тақиқлаш тўғрисида судга мурожаат қилган.

Адлия департаменти бунга фонд устави «Қозоғистон қонунчилиги меъёрларига зид келиши»ни сабаб қилиб кўрсатган.

Фонд раиси Турарбек Кусаиновнинг айтишича, "Слава Україні" қисқа вақт ичида Украинага 5 миллион тенге ($10 800) миқдорида гуманитар ёрдам жўнатишга муваффақ бўлган. Кусаиновнинг айтишича, фонд Россия талаби билан ёпилган.

Қозоғистонда Украинага гуманитар ёрдам кўрсатиш билан шуғулланувчи бир қатор фондлар ва волонтёрлик ташкилотлари фаолият олиб бормоқда.

Украина президенти Владимир Зеленский сўнгги дақиқада АҚШ сенаторлари билан ўтказиладиган онлайн-брифингни бекор қилди, деб хабар берди CNN.

Сенатдаги кўпчилик лидери Чак Шумер Зеленский махфий брифингда иштирок этишдан “сўнгги дақиқада юзага келган муаммо туфайли” бош тортганини билдирди.

Зеленскийнинг сенаторлар билан мулоқот қилишдан бош тортгани сабаблари айтилмади. Украина президенти бу мулоқотда урушнинг бориши тўғрисида ахборот бериши ва АҚШ яна бир ҳарбий ёрдам ажратиши зарурлиги ҳақида гапириши кутилаётганди.

АҚШ сенаторлари бир ойдан бери Украинага қўшимча ҳарбий ёрдам кўрсатиш масаласида муросага эриши олмаяпти.

Октябрда АҚШ президенти Жо Байден Конгрессга Украина ва Исроилга умумий қиймати 106 миллиард долларлик ёрдам кўрсатиш бўйича таклифни киритган эди. Бу ёрдамнинг 60 миллиарди Украинага берилиши режалаштирилган. Бу таклиф Конгрессда ҳалигача кўриб чиқилмади.

Исроилнинг Ғазодаги ҳарбий амалиётида тинч аҳоли ҳалок бўлишда давом этмоқда. АҚШ президенти Жо Байден маъмурияти Ғазода тинч аҳоли хавфсизлигини таъминлаш талаби билан Исроилга босим кўрсатмоқда, деб хабар берди Reuters.

Хабарда айтилишича, Вашингтон босим кўрсатиш воситаси сифатида Исроилга ҳарбий ёрдам камайтирилиши мумкинлигини айтмоқда.

Вице-президент Камала Харрис ва давлат котиби Энтони Блинкен ўз чиқишларида Исроил тинч аҳоли ўртасида қурбонлар бўлишининг олдини олиш учун “жарроҳ каби аниқ амалиёт ўтказиши” шартлигини таъкидлади.

Исроил бош вазири Бинямин Нетаняҳу 5 декабрда ўтган матбуот анжуманида АҚШ ва ЕИ томонидан террорчи ташкилот сифатида тан олинган ҲАМАСга қарши уруш якунланганидан сўнг Ғазо ЦАХАЛ назорати остида қолиши лозимлигини таъкидлади.

“Бу урушни якунлашнинг ва тез якунлашнинг ягона йўли ҲАМАСга нисбатан қақшатқич куч ишлатишдир. Қақшатқич куч билан уни йўқ қилишдир”, — деди Исроил бош вазири.

Исроил армияси вакили Ғазо шимолидаги Жабалия шаҳрида ҲАМАС қўмондонлик пункти йўқ қилинганини билдирди. Шунингдек, Ғазода ҲАМАСнинг 500 та ер ости йўли ҳам вайрон қилинган.

Ғазо бўлгасидаги асосий телекоммуникация ширкати бўлган PalTel мобил алоқа ва интернет ўчиб қолгани тўғрисида маълум қилди.

"Ғазо бўлгасидаги барча телекоммуникация хизматлари Исроил томонидан асосий тизимлар узиб қўйилгани оқибатида ўчиб қолганини авфсус билан билдирамиз", - дейилади ширкат билдирувида.

Шу билан бир қаторда, АҚШ оташкесим якунланганидан сўнг Исроилдан ёқилғи ташувчи автомашиналарни Ғазога кўпроқ ўтказишни талаб қилмоқда.

“Биз ёқилғи етказиб бериш жараёни қайта тикланиши шартлиги тўғрисида аниқ мужда бердик. Ёқилғи оташкесим пайтида етказиб берилган ҳажмлардан кўпроқ бўлиши лозим”,- деб баёнот берди АҚШ давлат департаменти матбуот котиби Мэтью Миллер.

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти Исроил армиясига 4 декабрда 24 соат ичида Ғазодаги иккита дори-дармон омборини эвакуация қилиш ҳақида буйруқ берилганини танқид қилди. Ташкилот раҳбари Тедрос Аднан Гебрейесус ЦАХАЛни буйруқни бекор қилишга ва "тинч аҳоли, фуқаролик инфраструктуралари, жумладан, касалхоналар ва гуманитар объектлар хавфсизлигини таъминлаш учун барча имкониятларни ишга солиш"га чақирди.

Исроил ўз навбатида Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг бу баёноти асоссиз эканини ва БМТ тегишли органларига Ғазодан дори-дармон омборларини эвакуация қилишга буйруқ берилмагани тўғрисида расмий ахборот тақдим этилганини билдирди.